Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

XX  ғасырдың  60  ж.  батыста  пайда 

болған  және  психологияның  негізгі 

пәні  жоғары  көріністерінде,  құнды- 

лықтары мен мағыналарында қарас- 

тырылатын  адам  болуы  қажет  деп 

есептейтін  психология  бағыттары- 

ның  бірі.  Г.п.  көрнекті  өкілдері  – 

А.Маслоу, К.Роджерс, Г.Олпорт. Г.п. 

мынадай  негізгі  қағидаларын  бөліп 

көрсетуге  болады:  адам  өзінің  бір- 

тұтастылығымен  зерттелінуі  қажет; 

әрбір  адам  қайталанбас  тұлға;  адам 

дүниеге  ашық  болып  келеді,  адам- 

ның  дүниені  және  өзін-өзі  дүниеде 

сезінуі басты психологиялық ақиқат 

болып  табылады;  адам  өмірі  тұлға 

болмысы  қалыптасуының  бірыңғай 

процесі  ретінде  қарастырылуы  қа- 

жет;  адамның  бойында  оның  таби- 

ғатының  бөлшегі  болып  табылатын 

үздіксіз дамып жетілуге және өзін-өзі 

танытуға  деген  күш-қуаты  болады; 

өзінің  шешімдері  мен  әрекеттерінде 

басшылыққа  алатын  мағыналар  мен 

құндылықтардың негізінде адамның 

сыртқы түрткі күштерден белгілі бір 

тәуелсіздік дәрежесі болады; адам – 

ол  интенциялы,  белсенді,  жігерлі, 

шығармашылық жан. Г.п. өкілдерінің 

тұжырымдарының көбі орынды бол- 

ғанымен,  соңғы  тұжырымдарында 

олар  тұлғаның  әлеуметтік  ортадан 

тәуелсіздігі  жөнінде  бұрыс  пікірде 

болған. Бұл адам психикасының мә- 

дени-тарихи  шарттылығы  идеясына 

қайшы келді. Г.п. психология ғылы- 

мының саласы, адамды жоғары рух-

ты, алдына өзін жетілдіру мақсатын 

қойып, соған жетуге ұмтылыс жасай-

тын тірі жан ретінде қарастырады.