Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

373

дағы  дыбыстардың  ешқандай  мағы- 

насы  болмағандықтан  нақтылы  ті- 

тіркендіргіштер ретінде тиісті жауап 

реакциясын туғызбайды.

Адамдарда  екі  сигнал  жүйесінің 

қатарынан  болуы  адамға  бейнелеу 

тәсілінің ең жоғары түрі тән екенді- 

гін көрсетеді. Адамның сөзі барлық 

нақтылы  тітіркендіргіштердің  ор- 

нына жүреді де, ол ми қабығында сан 

алуан қозулар мен тежелулер туғыза- 

ды.  Сөз  тек  жеке,  жалғыз,  нақтылы 

зат туралы ғана хабар беріп қоймай, 

толып жатқан біртектес заттарды да 

білдіреді.  Сөз  арқылы  ой  қорытын- 

дыларын  жасауға,  абстракті  түрде 

ойлауға, түрлі ұғымдарды қалыптас- 

тыруға мүмкіндік туады. Екінші сиг- 

нал  жүйесі  (сөз)  адамды  тәрбиелеу- 

ге  де,  ұрпақтан  ұрпаққа  тәжірибе 

жинауда да зор маңыз алады.

И.П.Павлов  адамдардың  сигнал  жү- 

йелері бір-бірімен үнемі тығыз бай- 

ланысты, екініші сигнал жүйесі адам- 

ның  тарихи  даму  процесінде  туған 

және  бұл  бірінші  сигнал  қызметін  

реттеп, бақылап отырады деп тұжы- 

рымдады.

Адамның  сигнал  жүйелері  даму- 

дың,  оқу-тәрбиенің  барысында  қа- 

лыптасады.  Сөздік  сигналдар  адам- 

ның  айналасындағы  қоршаған  дү- 

ниемен белсенді қарым-қатынас жа- 

сауының  арқасында  біртіндеп  қор- 

ланып отырады.

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: