ТҮЙСІКТІҢ  АБСОЛЮТТІ  ТА-

дықтағы  тітіркеңдіргіштің  сәл  ғана 

сезгіштікті  тудыратын,  минимальды 

шамасын  (сәулелік,  дыбыстық  т.б.) 

білдіреді. Тітіркендіргіштердің бай- 

қалар, байқалмас түйсік туғызатын 

ең аз мөлшерін түйсіктің абсолюттік 

табалдырығы деп атайды. Бейнелеп 

айтқанда,  анализаторлар  –  бұл  адам 

миының  «ашық  тұрған  есігі»,  бұл 

арқылы  оған  қозулар  барады.  Бірақ 

өте әлсіз тітіркендіргіштер түйсік ту- 

ғызбайды.  Түйсіктер  табалдырығы 

неғұрлым төмен болса, қандай да бір 

ағзаның сезгіштігі соғұрлым жоғары 

болады.  Адамның  анализаторлары- 

ның сезгіштігі өте жоғары және бұ- 

дан  да  әрі  дами  алады.  Егер  ауада 

көруді төмеңдететін су буы, тозаң жә- 

не  басқа  қоспалар  болмаса,  біз  жа- 

нып тұрған шамды (әдеттегі мөлшер- 

дегі) 25 километр жерден көрер едік.

Адамның ми түйсігінің соншалықты 

сезінгіш  екенін  1  л  ауаға  0,000  000 

005  г  мускусты  (ерекше  күшті  иісі 

бар,  хош  иісті  зат)  ерітсе  адамның 

оның иісін түйсінетінін білуге бола- 

ды.  Түйсіктің  абсолюттік  табалды- 

рығынан басқа, айыру табалдырығы 

да болады. Тітіркендіргіштің түйсік 

мөлшерін  байқалар-байқилмас  етіп 

өзгертетін ең аз өзгеруін айыру та- 

балдырығы деп атайды. Жарық сәу- 

лесі үшін бұл табалдырық бастапқы 

тітіркеңдіргіштің  1/100-не  тең;  ды- 

быс үшін – 1/10; қысым үшін – 1/30. 

Біздің көруіміздің тітіркендіргіштер- 

дің айырмашылығын сезінуі өте зор. 

Адамның көзі түстердің жарты мил- 

лионға жуық реңкін айыра алады.

Кейбір мамандықтар үшін айыру та- 

балдырығының төмен болуы маңыз- 

ды. Мысалы, әртүрлі тамақ өнімдері- 

нің  дәмдік  сапасын  белгілейтін  ма- 

ман  (дегустатор  –  лат.  degustare  дә- 

мін тату деген сөзінен) түйсігінің жо- 

ғары  сезімталдығының  арқасында 

шайдың, шараптың, кофенің сан алуан 

сорттарын айыра біледі және дәміне 

қарай олардың қай жерде өскенін жә- 

не қашан даярланғанын біледі.