Корея 1910 жылдан 1945 жылға дейін жапон

бүкіл 
кез
еңде корейлер ұлттық және мәдени 
негізде кемсітушілікке ұшырады
Бірінші кезең (1910—1919) 
Кореяның алғашқы генерал-губернаторы Тараути 
Масатаке болды. Ол түбекті модернизациялау 
бойынша шешуші саясат жүргізе бастады. 
Сонымен, оның бұйрығымен Кореяда бірнеше 
мың мектеп ашылды, онда жапон тілі мен жапон 
әдебиеті зерттелді.Тэраути Кореяда жер 
реформасын жүргізді: жер кадастры құрылды, 
бірақ ол тек жазбаша құжаттар негізінде 
жасалды, ал Кореядағы жер қатынастары 
әдеттегі құқықпен қалай реттелді. Корей 
дереккөздерінің хабарлауынша, бұл корей 
шаруаларының едәуір бөлігінің жерінен 
айырылуына әкелді.Сонымен бірге генерал-
губернатор корей мәдени мұрасымен 
саналмады-оның бұйрығымен бұрынғы 
император сарайы кешенінің бір бөлігі бұзылды.
1916 жылы жаңа генерал-губернатор Хасегава 
Йошимити болды, ол алдыңғы қатаң бағытын 
жалғастырды. Оның саясаты 1919 жылы 1 
наурызда көтеріліске алып келді, оған шамамен 2 
миллион корей қатысты. Көтеріліс 
басылып,жаншылды. 
Екінші кезең (1919-1930 жж.) 

1910 жылдардың аяғында "сабель саясаты" 
деген лақап атқа ие болған Кореядағы қатаң 
саясат (жап. 
武斷統治
), метрополияда да сын 
тудыра бастады. Бірінші наурыз қозғалысынан 
кейін Хасегава Йошимити отставкаға кетті, ал 
Жапония императоры генерал-губернатор 
лауазы
мына
бейбіт тұрғындар да 
тағайындалуы мүмкін деген жарлық шығарды.
Л
ибералды
премьер-Министр Хара Такаси 
Сайто Макотоны жаңа генерал-губернатор етіп 
тағайындады. Сайто Токионың Кореяға қатысты 
саясатын өзгертуге тырысты. Оның жарлықтары 
бойынша жандарм корпусы таратылып, оның 
орнына қарапайым полиция келді, дене 
жазасына 
тыйым
салынды, корей тілінде 
бірқатар газеттер құрылды, Кейдзеде (Сеул) 
Императорлық университет ашылды, ол 
Кореядағы алғашқы университет болды. 
Сонымен қатар, Сайто корей христиандарына 
қатысты саясатты айтарлықтай жеңілдетті[4][5]. 
Сайто кезінде Корея ге
нерал
-
губернаторының үйінің құрылысы аяқталды.
Үшінші кезең (1930 — 1945) 
1930 жылдардың ортасынан бастап Жапонияда 
әскери күштер билікке келген кезде Токио 
Кореяны ассимиляциялау саясатын жүргізе 

бастады, ол "найсен иттай" (жапон. 
內鮮一體
[8]). 
Осы саясат аясында корейлердің жапондық 
патриоттық ұйымдарға кіруі және синтоизмге бет 
бұруы көтермеленді. Оппозициялық қозғалыстар 
басылып, жапон билігіне қарсы шыққан газеттер 
жабылды. 1939 жылы генерал-губернатор 
Минами Джиро есімдерді өзгерту туралы жарлық 
шығарды (жап. Каймей), ол корейлерге жапон 
атауларын алуға рұқсат берді[9][10]. Ата
уын
өзгертуден бас тартқан корейлер қоғамдық 
айыптау мен кемсітушілікке ұшырады[11]. 
Жарлық шыққаннан кейінгі алғашқы алты айда 
атаулар корей отбасыларының 80,5% - 
[ауыстырылды [12].
Екінші жапон-қытай және 
Тынық мұхиты соғыстарының басталуымен 
корейлердің жағдайы нашарлады: генерал-
губернаторлық корей азаматтарын жұмыс күші 
ретінде метрополияға шығару саясатын жүргізе 
бастады. Кейінірек корейлер де Императорлық 
армияға шақырыла бастады 
13. ХХІ ғасырдағы Оңтүстік және Солтүстік Корея. 
Оңтүстік Корея
Корей мемлекеттілігі біздің дәуірімізге дейінгі 3-4 
ғасырлардан басталады. Екінші дүниежүзілік 
соғыстың нәтижесі бойынша Корея бұрын 
Жапония империясының қол астында болған 

кезде КСРО-ның қарамағына өткен солтүстік 
бөлікке, ал оңтүстік бөлігі АҚШ-тың қарамағына 
бөлінді. Корея Республикасы 1948 жылы 15 
тамызда Америка аймағында құрылды, содан 
кейін 9 қыркүйекте Кеңес Халықтық 
Демократиялық Республикасы деп жарияланды. 
Кейінгі Корей соғысы (1950-1953) елдің бөлінуін 
нығайтты. Корея Республикасының мемлекет 
басшысы – президент болып табылады. 2017 
жылдың 10 мамыры заңгер, саясаткер және 
мемлекеттік қайраткер — Мун Джэ Ин Корея 
Республикасының 12-президенті болып 
сайланды. Корея Республикасының түпкілікті, әрі 
негізгі халқы – корейлер. XIX ғасырдың аяғыннан 
бастап бұл жерде он мынан астам қытайлар да 
қоныстанған. 2006 жылғы сарап бойынша 
Кореядағы қытайлар саны 20 700 адамды 
құрады. Олардың басым бөлігі 
Тайваньазаматтары[11]. Соңғы жылдары 
Кореяда шет ел азаматтарының саны артуда. 
2012 жылғымәліметтерге[12] сәйкес Кореяда 1,4 
млн шет ел азаматтары тұрып жатыр. Олардың 
293 мыңы елде қысқа мерзімді виза арқылы, 944 
мыңы ұзақ мезімді виза арқылы, ал 188 мыңы 
тұрғылықты мекен-жайымен тұрып жатыр. 
Шетелдіктердің жартысынан көбі – Қытай Халық 
Республикасының азаматтары, оның ішінде 

үштен бірі – этникалық кәрістер. Оңтүстік Корея 
188-
ден астам елмен дипломатиялық қатынас 
орнатқан. Ол 1991 жылы Солтүстік Кореямен бір 
мезетте Біріккен Ұлттар Ұйымына кірген. 2007 
жылдың1 қаңтарынан бастап 2017 жылдың 1 
қаңтарына дейін Оңтүстік Кореяның сыртқы істер 
министрі – Пан Ги Мун БҰҰ Бас хатшысы болып 
қызмет атқарды. 
2010 жылы Оңтүстік Корея Еуропа одағыменеркін 
сауда жүргізу жөнінде келісімге қол қойды[17]. 
Оңтүстік Корея дәл осындай келісімді Канада[18] 
және Жаңа Зеландияелдерімен орнатқан[19]. 
2010 жылдың қарашаайында Оңтүстік Корея 
Сеул қаласында G-20саммитін қабылдады. 
Оңтүстік Корея мен Солтүстік Корея 
мәдениеттері дәстүрлі Корея мәдениетінен 
бастау алады, алайда 1945 жылы бөліну 
нәтижесінде түбекте қос мемлекет құрылғаннан 
кейін екі елдің мәдениеті әр түрлі даму 
толқынына түсті. Корея мәдениетінің дамуына 
Қытай мемлекетінің зор ықпалы тиген[77], 
дегенмен Корея мәдениеті бірегей 
құндылықтарымен ерекшеленеді. 
Солтүстік Корея (ресми атауы Корей Халық 
Демократиялық Республикасы) — Шығыс 
АзиядағыКорей түбегінде орналасқан мемлекет. 

Жер көлемі — 121,2 мың км². Халқы — 22,5 
миллион адам (1999). Негізгі халқы — корейлер. 
Бірнеше мың қытайлар да тұрады. Ресми тілі — 
корей тілі. Тұрғындарының көпшілігі будда дінін 
ұстанады, Конфуциандықты, христиан дінін 
ұстанатындар да бар. Астанасы — Пхеньян 
қаласы (2,3 млн.). Конституция бойынша, КХДР 
“Чучхе идеясын басшылыққа алған егеменді 
социалистік мемлекет”. КХДР 1948 жылдың 9 
қыркүйегінде халықтық-демократиялық мемлекет 
ретінде құрылды. Заң шығарушы органы — 
Жоғары халық жиналысы. Ким Чен Ын- 2011 
жылдың 29 желтоқсанынан бастап елдегі жетекші 
партия Еңбек партиясының Бас хатшысы және 
2012 жылдың 12 сәуірінен бастап КХДР Қорғаныс 
к-тінің төрағасы болып табылады. 
14. ХХІ ғасырдағы Жапонияың саяси, 
экономикалық дамуы. 
Жапония (жап. 
日本
, аударғанда «Күншығыс 
елі»[4], ресми атауы «Нихон коку», «Ниппон коку» 
(ақп.) (жапон. 
日本国
?)) 
— Шығыс 
Азияжағалауларына жақын маңдағы Тынық 
мұхитаралдарында орналасқан мемлекет. 

Ел
6852 аралдардан тұрады. Ең үлкендері: 
Хоккайдо, Хонсю, Сикоку, Кюсю. Жер аумағы 
372,2 мың км2. Халық саны 126 млн. Ұлттық 
мерекесі 23 желтоқсан (император Акихитоның 
туған күні күні). 
Азия
елдері ішінде орта ғасырлардағы 
жойқын жорықтардан, және одан кейінгі 
отаршылық тәуелдіктен аман қалған жалғыз екі 
елдің бірі - Жапония болады. XIX ғ.Жапония 
өнеркәсібі қауырт өркендей бастады. 
Жапония
- 
конституциялық монархия. 1947 
жылы 3 мамырда күшіне енген Конституцияға 
сәйкес Жапония императоры «мемлекет пен 
халық бірлігінің символы» болып табылады; ол 
барлық мемлекеттік тағайындаулар мен 
шешімдерді олар үшін жауап беретін министрлер 
кабине
тіні
ң ұсынысы бойынша қабылдайды. 
Дипломатиялық кездесулерде ол мемлекет 
басшысының рөлін атқарады. 2019 жылдан 
бастап Нарухито Жапонияның императоры 
болды, ал оның орнына ханзада Фумихито 
келеді.
Жапония
экономикасы - әлемдегі ең 
дамыған экономикалардың бірі. ЖІӨ және 

өнеркәсіптік өндіріс деңгейі бойынша Жапония 
әлемдегі елдер арасында АҚШ пен Қытайдан 
кейін үшінші орын алады. Жоғары технологиялар 
дамыған (электроника және робототехника). 
Көліктік 
машина
жасау, соның ішінде 
автомобиль жасау және кеме жасау, станоктар 
жасау дамыған. Балық аулау паркі әлемнің 15 
пайыз құрайды. Ауыл шаруашылығына мемлекет 
субсидиялайды, бірақ азық-түліктің 55 пайызы 
импортталады. Шинкансенді жылдам жүретін 
теміржолдар 
мен
экспресс жолдар желісі бар. 
Экономикалы
қ дамудың жапондық 
моделіне тән белгілердің бірі - ұлттық дәстүрлер 
мен жұмыс күшінің сипаттамаларын қолдану. 
Өмір бойы жұмыспен қамту қағидаты елде 
бұрыннан бері дамып келеді. Қызметкерлер 
пирамидасын құрып, жұмыспен қамтамасыз ете 
алатын ірі к
омпаниялар
шағын және 
орта фирмалардан айырмашылығы бұл 
принципті жүзеге асыруда үлкен мүмкіндіктерге 
ие. Ешқандай компанияларда да, заңнамаларда 
да өмір сүру үшін жұмысқа орналасудың 
кепілдіктерін белгілейтін нақты ережелер жоқ 
екені айқын. Сонымен бірге, қызметкерлер де, 
басшылық да ұзақ мерзімді жұмысты ұжымдық 

шарттың ережесі ретінде жасырын түрде 
қарастырады. 
Ұзақ жұмыс уақыты Жапонияға тән. Орташа 
алғанда, ер адам жұмыста аптасына 57,7 сағат 
жұмсайды, бұл американдықтар мен Батыс 
еуропалықтарға қарағанда 10 сағат артық. Ұзақ 
жұмыс уақыты көбінесе еңбекақы төлеу 
жүйесімен анықталады, ол үш категорияға 
бөлінеді: базалық мөлшерлеме, үстеме жұмыс 
және бонус. 
Жапонияда
жоғары технологиялық 
өндірістер жоғары дамыған, олардың ішінде 
келешегі зор салалар - робототехника, 
электроника, автомобиль өнеркәсібі, кеме жасау. 

жүктеу/скачать 1,42 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: