1 Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі
И.И. Бецкийдің педегогикалық көзқарастары
жүктеу/скачать 1,79 Mb. Pdf көрінісі
|
| 3. И.И. Бецкийдің педегогикалық көзқарастары.
1764ж Бейкий Ресейдегі балаларды тәрбиелеудегі реорганизациялық жалпы баяндаманы Екатерина ІІ ұсынды, кейін бұл баяндама мақала ретінде « Қарама- қарсы жыныстағы жасөспірімдерді тәрбиелеу мекемелері» деген атпен жарияланды. Бұл баяндамада Ресейдің « адамдардың жоқа типін» тәрбиелеуді яғни білімді дворяндарды, олардың қарапайым шаруалармен гумандық принципке сай қарым – қатынасқа түсуі және мемлекетті әділетті басқару, сонымен сауда- саттықты, өндірісті дамытатын адамдардың тәрбиелеуін қажет етілді. Ол үшін , Бейкий бойынша, жабық тәрбиелік білім беру мекемелерін ұйымдастыру қажет, мұнда балалар 5 – 12 тәрбиеленуі керек. Оларды қоршаған ортадан оқшаулау нәтижесінде , қоғамдағы кері әсерлердің алдың – алу мүмкіндігінің болуы.Ол императризадан жаңа тапсырма алды.Бұл тапсырма бойынша білім беру мекемелерін қайта қалыптастыру және жаңаларын ашу болды. Ол кадет корпусы мен гимназияның білім – тәрбиелік жұмысын өзгертті. Ол бірнеше жаңа тәрбиелік – білім беру мекемелерін әртүрлі қоғамтық топтарға арнап ашты, сонымен қатар қыздарға Смоленск институтынын, Петербургте байлардың қыздарына да арнап институттарды ашты. И.И. Бецкий «Жаңа адамдардың типін» дамыту үшін тәрбие беруді қолға алу керек. Қоғамдық өмірдегі тәрбиелеу процессін бағалай келе, ол былай айтты: « барлық жамандық пен жақсылықтың негізгі түбі- бұл бұл тәрбие беруден» деді.Ол жабық тәрбиелік- білім беру мекемелерінде тәрбиеленген жаңа типті адамдар, болашақта өз балаларына өздерінің көзқарастарын, іс- әрекеттерін еңгізу барысында, олардың адамгершілік қасиеттерінің 69 жоғарлауы нәтижесінде , қоғам және қоғамдағы өмір едәуір жақсы жаққа ауысады деп сенді. Адамгершілікке тәрбиелеудің негізгі тәсілі «Алладан қорқу» және балаларды қоғамнан, қоршаған ортадан оқшаулату. Ол балалардың еңбекқорлық қабілеттерін бейшаралар мен кедейлерге аяушылық, қайғыға ортақтасу сезімін білдіруді қолдады.Сонымен қатар балаларды тазалыққа дұрыс үй шаруашылығынмен айналысуды үйретті. Бецкий өзінің назарын изикалық тәрбиеге бөлді, мұнда таза ауамен дем алу, «жазықсыз ақ ойындармен көңіл көтеру нәтижесінде әрқашан сергек ояу болып жүруде». Ол тазалықты физикалық жаттығулар мен еңбек сабақтарының өткізуін талап етті, себебі мұнда баланың физикалық куші дамиды. Ол балаларды физикалық тәрбиелеу жөнінде «қысқаша нұсқамалар, балаларды туғанан жас өспірімдік шаққа дейін физикалық тәрбиелеу жөніндегі кейбір авторлардың сөздерін ескеру» атты еңбегі жарияланды, кейін Ресейдегі барлық тәрбие беру мекемелеріне жіберілді. Балалардың ақыл – ойын дамыту жөнінде Бецкий былай деді: « оқыту процесі балаларға қызықты және олардың қабілеттеріне сай болу керек», - деді. Ал балаларға білім беру кезінде зорлық- зомбылықты қолданса, ол баланың қабілеттерінің дамуына кері әсерін тигізеді. Бецкий тәрбие берушілерді қатаң таңдауды талап етті, олар балалардың ата- аналарының орнын ауыстырып, тәрбие берушілердің орыс болуын талап етті. Бецкий өзінің прогресивті ойларын ,мемлекеттің балалар мекемелерін салуда бұл ойларды есепке алмады. жүктеу/скачать 1,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|