1-Билет: 1-Сұрақ: Д. И. Менделеевтің периодтық заңы және периодтық жүйе. Элемент атомдарының электрондық құрылысының ерекшелігі. Жай заттардың, оксидтер мен гидроксидтердің қасиеттерінің период және топ бойынша өзгеруі



бет9/29
Дата04.06.2023
өлшемі304,73 Kb.
#98581
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   29
1-сұрақ: Көміртегі: атом құрылысы, аллотропиялық түр өзгерістері, алу әдістері. Көмертегінің
бейорганикалық қосылыстарының сипаттамасы. Көміртегінің табиғаттағы айналымы

Көміртегінің аллотропиялық түр өзгерістері: алмаз, графит, көмір. Көміртектің үш аллотропиялық түрөзгерісі бар.Аллотропия – (грекше allos – өзге және tropos – бұрылыс, қасиет) химиялық элементтердің бірнеше жай заттар трінде болуы. Қазақша тұрпаттастық деп аталады.


Алмаз – қырланған алмаздан бриллиант, әшекейлі зат әзірленеуі.(бейне ролик көрсетіледі)
Графит – қарындаштың өзегі, электродтар дайындауда. (бейне ролик көрсетіледі)
Кокс (С) тотықсыздандырғыш ретінде металл өндіруде.
Алмаздың кристалл торындағы (тетраэдр пішінді) әрбір көміртек атомын, айналасындағы бірдей қашықтықта орналасқан басқа төрт атоммен ковалентті байланысады, сондықтан алмаз – өте қатты, мөлдір, түссіз, электр тоғын өткізбейді.
Ал графиттің кристалл торындаатомдарқабатталыпорналасадыжәнебіржазықтықтаорналасқанатомдарғақарағанда, әртүрліжазықтықтаорналасқанатомдардыңарақашықтығыәлдеқайдаүлкенболады. Осығансәйкес графит жұмсақ, мөлдіремес, металдықжылтыры бар сұртүстізат, электртоғынбіршамажақсыөткізеді. Ал карбинолқаратүстіұнтақ. Карбиндекөміртекатомдарыбіртүзудіңбойындатізбектеліпорналасады.
... - С = С - С = С - С = С - немесе
... =С =С =С = С =С = С=...
Көміртек түзетін тағы бір жай зат (аморфтытүрі) ағаш көмірі – құрылысы кеуіп болғандықтан, өз бетінде газдарды, сұйықтарды сіңіреді. Осы қасиетін адсорбция деп атайды және газ тұтқыштар жасауда қолданды. Сондайақ дәріханада – белсендірілген көмір карболен деген атпен сатылатын таблеткалар адамуланғанда немесе ішекке газ толып мазасызданған жағдайда беріледі.
Химиялық қасиеттері. Көміртек ауада көп жылу бере отырып оттекпен әрекеттеседі.
1. Жану реакциясы:
2С + О2 =2 СО
С + О2= СО2 (бейне ролик көсетіледі)
2. Хлорменәрекеттескендекөміртек тек жарықсәулесініңәсерінентөртхлорлыкөміртектүзіледі.
С + 2CL2 = CCL4
2C + Ca = CaS2
C + 2S = CS2
C + 2H2= CH4
Көміртек қосылыстары.
СО2 – көмірқышқыл газы – иіссіз, түссіз газ. Өсімдіктер мен жануарлардан бөлінетін газ, органикалық заттардың жану, шіру,ашу кезінде түзілетін газ.Ауадан ауыр.
СО – түссіз, иіссіз, улы газ. Оны иіс газы деп те атайды. Ол отын толық жанбаған кезде түзілетін газ. СО қанның гемоглобинімен оттекке қарағанда 200-300 есе рет тез байланысып, берік карбоксигемоглобин түзеді. Нәтижесінде адам ағзасына оттегінің тасымалдануы тежеледі.Мұндай жағдайда адамды тез таза ауаға шығару керек, сонда гемоглабин өз қалпына келеді.
Алынуы: 1. Карбонаттардың термиялық ыдырауы:
CaCO3 –t°→ CaO + CO2
2. Карбонаттар мен гидрокарбо-наттарды күшті қышқылмен әрекеттестіру арқылы:
CaCO3 + 2HCl = CaCl2 + H2O + CO2
NaHCO3 + HCl =NaCl + H2O + CO2

Сапалық реакция


Әк суының лайлануы:
Ca(OH)2 + CO2 = CaCO3 (ақ тұнба) + H2O
CO2 артық мөлшерінде кальций карбонаты гидрокарбонатқа ауысады:
CaCO3 + H2O + CO2 = Сa(HCO3)2
Көмір қышқылы әлсіз, екі негізді қышқыл.
Көмір қышқылының тұздары екі түрлі болады: орта тұздар – карбонаттар (СаСО3), қышқыл тұздары – гидрокарбонаттар (NaHCO3) деп аталады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   29




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет