24-билет 1. Оқушыларды бағалу типтерін көрсетіңіз
2. Фармативті бағалау анықтама беріп сипаттаңыз
3. Талантты және дарынды балаларды оқытуға талдау жасау
Жауабы: 1.Диагностикалық бағалау-Оқушының білім, білік және құзыреттілігін қалыптастырудың бастапқы деңгейін анықтау. Диагностикалық бағалау әдетте оқу жылының басында немесе тақырыпты, оқу бөлімін, тарауды зерттеудің бірінші сабағында жүргізіледі. Мұғалімге де, оқушыға да қазіргі жағдай туралы дұрыс түсінік қалыптастыруға және сенуге болатын талаптарды қоюға мүмкіндік береді.
Диагностикалық бағалау мұғалімге оқушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келетін оқу жоспарын түзетуге мүмкіндік береді немесе оқу мен оқудағы мүмкін қиындықтарды болжауға және одан әрі жеңуге көмектеседі. мақсаты пән бойынша бағдарламалық тақырыпты немесе тарауды (бөлімді) немесе курсты зерделеудің басындағы оқу мақсаттарына қатысты оқушылардың орналасқан жері туралы ақпарат алу болып табылады.
2.қалыптастырушы (қалыптастырушы) бағалау-бұл оқуды жақсарту үшін бағалау болып табылатын оқушының оқуын бақылаудың мақсатты үздіксіз процесі. Бұл мұғалімге оқушылардың оқу мақсаттарына жету процесін бақылауға мүмкіндік береді және мұғалімге оқу процесін ерте кезеңде түзетуге көмектеседі, ал оқушы өзінің білімі үшін үлкен жауапкершілікті сезінеді.Қалыптастырушы бағалаудың мақсаты оқу процесінде мұғалім мен оқушылардың іс-әрекетін түзету болып табылады.
3. қорытынды (қорытынды) бағалау-белгілі бір уақыт кезеңіне тақырыпты, бөлімді зерделеуді аяқтаған кезде білімнің, икемнің, дағдылардың, құзыреттердің қалыптасу деңгейін айқындау.Жиынтық бағалау әртүрлі тексеру жұмыстарын (тест, бақылау, зертханалық, зерттеу жұмысы, шығарма, эссе, жоба, ауызша презентация және т.б.) орындау нәтижелері бойынша жүргізіледі. Тексеру жұмыстарына қойылған белгілер қорытынды бағаны анықтау үшін негіз болып табылады.Жиынтық бағалаудың мақсаты белгілі бір уақыт аралығында оқушылардың білімі мен дағдыларының қалыптасу деңгейін анықтау және алынған нәтижелердің стандарт талаптарына сәйкестігін анықтау болып табылады.
2. Қалыптастырушы бағалау-сыныпта күнделікті жұмыс барысында жүргізілетін бағалау түрі білім алушылардың үлгерімінің ағымдағы көрсеткіші болып табылады, оқу процесінде білім алушы мен мұғалім арасындағы жедел өзара байланысты, оқушы мен педагог арасындағы кері байланысты қамтамасыз етеді және білім беру процесін жетілдіруге мүмкіндік береді.Қалыптастырушы бағалауды үлгерімге ағымдағы бақылау жүргізу қағидалары шеңберінде ҚР БҒМ әзірлеп, бекітті және №125 бұйрықтың өзекті нұсқасына енгізілді.Мұғалім журналда оқушылардың оқу жетістіктерінің прогресін 1-ден 10-ға дейінгі балл түрінде тіркейді. 9-10 балл өте жақсы, 7-8 жақсы, 5-6 тырысыңыз, 1-4 қанағаттанарлықсыз. Қалыптастырушы белгілер оқушының есепті кезеңдегі жалпы үлгеріміне әсер етеді: тоқсан немесе жартыжылдық.
3. Дарынды оқушымен жұмыстың негізгі мақсаты—олардың шығармашылық жұмыста өзінің қабілетін іске асыруға дайындығын қалыптастыру. Ал мақсатқа жету- оқу бағдарламасын тереңдетіп оқыту және оқушылардың танымдық белсенділігін дамыту арқылы жүзеге асады. Дарындылықты,оқушының креативті белсенділігін айқындау процесі көпжақты. Дарындылық- табиғи және тәрбиелеу барысындағы дарындылық болуы мүмкін, сондықтан да оның қалай пайда болғанына қарамастан диагностикасы болу керек. Дарынды оқушымен жұмыс жүйесінде мұғалім маңызды орын алады. Дарынды және талантты оқушылармен жұмыс кезеңдері:Баланың жеке ерекшелігін, дарынын зерттеу;Балалар шығармашылық өнімдерін жариялау;Игерілген нәтижелерді бақылау;
Дарынды және талантты оқушыларды оқыту барысында олардың жас ерекшеліктеріне байланысты мынандай жекелеген теорияларға көңіл аудару керек:Оқудың бихевиористикалық тәсілі;Когнитивтік тәсіл;Оқытудағы гуманистік тәсіл;Оқудағы әлеуметтік-жағдаяттық тәсіл.
Әp мұғалiм бaлa бойындағы дарындылықты ашуды өз сабағынан бастайды. Егер мұғалім күнделікті сабақта оқушыға тапсырмаларын күрделендіре беріп , бағыт- бағдар көрсетіп отырса , оқушы бұл тапсырманы орындағанда оқулық материалдарымен шектеліп қана қоймай , өзінің бойындағы барлық қабілетін аша отырып , ойланып , ізденіп жауап береді.
Тапсырмаларды жас ерекшелігіне байланысты дайындауға ұмтылдым. Әр оқушы өздігінен жұмыс істеуге дағдыланды, жеке қабілеті айқындалды, іштей бір-бірінен қалмауға тырысты, ойлау қабілеті артты. Дарынды балаларды оқытуда Выготскийдің еңбектерін атап өту аса маңызды деп ойлаймын. Кез келген баланы дамытуға қолайлы орта ұйымдастыру үшін алдымен бастапқы негізді біліп алған жөн. Яғни оқушының негізгі мотивациясының деңгейін, оның математикалық есептеулерді жүргізу қабілеттерінің деңгейін, логикалық ой-өрісін бағамдау қажет. Бұл туралы Эйр де айтып кеткен болатын. Выготский бойынша «Жақын арадағы даму аймағы» теориясы негізінде балалардың өзекті қабілеттерінің деңгейлерін бағалаудың тиімді екендігін баса айтады. Эйр тым күрделі жұмыс балаларға қиын орындалатын және олардың ынтасын жоятын жұмыс болып көрінетіндігін дәлелдеген