Контурдың индуктивтігі. Өзідік индукция
Егер электр тізбегінде уақыт бойынша өзгеретін ток жүрсе, онда осы токтың магнит өрісі де өзгереді, олай болса, магнит ағынының өзгерісі индукцияның ЭҚК-н тудырады. Бұл құбылыс өздік индукция деп аталады.
Сөйтіп контурдағы тоқтың өзгерісі осы контурдың өзінде индукция э.қ.к.-інің тууына себепші болады. Осы құбылыс өздік индукция деп аталады. Сонымен контурдағы магнит ағыны осы контурдағы тоқ шамасына пропорционал болады, яғни:
мұнда - магнит ағыны, - (өздік индукция коэффициенті) немесе контурдың индуктивтілігі. Өздік индукция құбылысына Фарадей заңын қолдансақ, онда өзік индукция э.қ.к:
Егер индуктивтілік десек, онда бұл өрнекті былай жазуға болады:
Өрнекте көрсетілген «-» таңбасы Ленц заңына сәйкес, кондур индуктивтілігі ондағы тоқ өзгерісінің кемитінін көрсетеді.
Өзара индукция құбылысы.
Әрбір контурдағы ЭҚК осы контурдағы токтың тудыратын магнит ағынының өзгеруі салдарынан ғана емес, басқа контурдағы токтың тудыратын магнит ағынының өзгерісі есебінен де пайда болады. Бұл өзара индукция жөнінде.
Индуктивтілік
Шексіз ұзын соленоидтың индуктивтілігін анықтайық. Соленоидтың магнит ағыны:
мұнда - пропорционалдық коэффициент немесе соленоидтың индуктивтілігі.
Соленоидтағы магнит ағыны:
Соленоидтың индуктивтілігі:
немесе
Бұл теңдеуде L– индуктитілік, - соленоидтағы тoқ күші, N – соленоид орам саны, l – соленоид ұзындығы, S - соленоид сымының көлделең қимасының ауданы, - заттың магнит өтімділігі, 0 — магнит тұрақтысы,
Термодинамиканың екінші бастамасы. Карно циклі. Энтропия.
жылу мөлшерінің бір бөлігі суыткышка беріліп отырады:
Сөйтіп жылу козғалткышында ( $ ) өндірілген жұмыс:
1851 ж. Клаузиус пен Томсон мынадай принцип тұжырымдады: нәтижесі бір жылу көзінен алынған жылу мөлшері есебінен тек жұмыс өндіру ғана болып табылатын периодты процесті жүзеге асыруға болмайды, яғни жылу көзінен жұмыстың денеге берілген жылу мөлшері толык А жұмыска айналатын () машина жасау мүмкін емес. Бұл принцип термодинамиканың екінші бастамасы деп аталады.
Термодинамиканың екінші бастамасы өтіп жатқан процестің бағытын аныктантындыктан, термодинамиканың екінші бастамасы процесс энсргиясының бір түрден екінші түрге ауыспайтынын көрсетеді. Қайтымсыз процесс — кері процестің ыктималдығы өте аз процесі. Тұйықталған жүйеде процестердіц барлығы да жүйе күйінің ыктималдығы артатын жаққа қарай бағытталып өтеді.
Белгілі бір жылу мөлшері есебінен жұмыс өндіру — молекулалардың ретсіз қозғалысының макроскопнялық дененің ретті козғалысына айналуы болып табылады. Сөйтіп, термодинамиканың екінші бастамасы жұмыстың жылуға айналуы қайтымсыз процесс болатынын сипаттайтын, сол сияқты жылудың жұмысқа айналу, ықтималдығы көбірек күйден ықтималдығы азырақ күйге көшуі болып табылатынымен байланысты болады.
Термодинамиканъщ екінші бастамасын білдіретін заңдылықтың статистнкалык сипаты бар екен. Процестердіц қайтымсыздығы жөніндегі ұғымды тек макроскопиялык денелерге ғана, яғни көп молекулалардан кұралған денелерге ғана колдануға болады.
Достарыңызбен бөлісу: |