1 билет Отандық тарихты оқудың тұжырымдамалық негіздері
жүктеу/скачать 262,12 Kb.
|
1 билет Отанды тарихты о уды т жырымдамалы негіздері
| Алтыншы. КонституцияғаенгізілгентүзетулергесəйкесҮкіметтіңМемлекетбасшысыныңалдынағанаемес, Парламент алдында да жауапкершілігібелгіленді.
Осылайшаатқарушыбиліккөрсететінмемлекеттікқызметтердіңжоғарытиімділігі мен сапасы, сондай-ақоныңоргандарықызметініңқоғамдықесептілігі мен ашықтығықамтамасызетіледі. ТиісіншеҮкіметтіңжұмысынатиістібақылаужасаужөніндепарламенттіңөкілдігікүшейтілді. Елеулібіржайт — парламенттіккөпшілікнегізіндеҮкіметтіқұру мен оныңжұмысістеуініңжаңаережелерінжасау. Енді Премьер-министрдібекітуде, демекбүкілҮкіметтібекітуде, бастырөлМəжіліскеберіледі. МəжілістіңҮкіметкесенімсіздікбілдіруіүшінбұрынғыдайдепутаттардауысыныңүштенекісініңемес, депутаттардыңжайкөпшілікдауысыжеткіліктіболады. Премьер-министрдіңжаңадансайланғанМəжілісалдындаҮкіметсенімбілдірутуралымəселеқоюжөніндегіконституциялықміндетіҮкіметтағдырынаықпалететінтағы да бірмаңыздыоқиғаболады. Үкіметқұрудағымұндайоңжағдайлардыңболуыорынды. Мұныжұртшылықдұрысқабылдады. СаясипартиялардыңрөліартадыжəнепарламенттіккөпшілікпартиясыҮкіметтіңқызметіүшінжауаптыболады. Жетінші. МемлекетбасшысыбастамашылықжасағанАзаматтық форум билік пен үкіметтікемесұйымдарарасындасындарлы диалог орнатуүшінерекшемаңызғаиеболуда, мұныңаясындаҚазақстанныңазаматтық альянсы құрылды. Оныңзаңшығаруүрдістерінеқатысуынқамтамасызетуүшін Парламент МəжілісіжанынанҚоғамдықсарапшыларпалатасытағайындалады. Бүгінгітаңдабилік пен үкіметтікемесұйымдарүнқатысуыныңжоғарыдеңгейінеқолжеткізілді. Бұлқоғам мен мемлекеттіңəлеуметтікжəнеэкономикалықөміріндеазаматтыққоғаминституттарыныңрөліноданəрікүшейтугемүмкіндікбереді. Сегізінші. Жергіліктіөзін-өзібасқарумəселелерінеқатыстыөзгерістер мен толықтырулар. ОлардымемлекеттікНегізгіЗаңынаенгізуҚазақстанныңбүкілхалқыныңкөпжылғыжəнемүдделіталқылауыныңнəтижесіболыптабылады. Мұныңөзі — Қазақстандағыдемократияныңөзектімəселесі. Халықтыжергіліктімаңызы бар мəселелердібелсенешешугеқатыстыруғатартуүшінтиімдіөзін-өзібасқарукерек. Бұладамдармемлекеттіңкөмегінежайғанаиекартпай, өзектіпроблемалардыөздерішешуүшінқажет. Жергіліктібилік, сайыпкелгенде, бұданқажеттібедел мен өкілеттіктергеиеболады.Жергіліктіөзін-өзібасқарудыңнегізгімəслихаттарболатыныКонституциядабаяндалған. Оларғаарнаулызаңғасəйкес, мемлекеттікфункциялардыжүзегеасыруғаөкілеттікберуімүмкін. Жергіліктіжерлердебиліктіңтұрақтылығынқамтамасызетумақсатындамəслихаттардыңсайланатынмерзімі 4 жылдан 5 жылғадейінұлғайтылды.Конституциялықреформаныңтағыбірмаңыздыжағы: облыстардың, республикалықмаңызы бар қалалардың, астанаəкімдерін, Президентінлауазымғатағайындауыендітиістімəслихаттыңкелісіміменжүзегеасырылатынболды. Өзгедеңгейдегіəкімдеросығанұқсас схема бойыншалауазымғатағайындалатынболды.Мəслихаттыңəкімгесенімсіздікбілдірурəсіміедəуіроңайлатылды. Бұлүшінəкімгесенімсіздікбілдіружəне оны қызметтенбосатутуралымəселенітиісінше республика Президентінің не жоғарытұрғанəкімніңалдынақоютуралышешімқабылдайтындепутаттардыңжайкөпшілігіқажететіледі.Сонымен, мəслихаттар мен олардыңдепутаттарыныңсаясирөлі арта түседі, оларенгізілгеннормалардыңмəнібойыншаөздерінеатқарушыоргандардыңкөбірекесепберіптұратындығыарқасындаəрекететушіжергіліктіөзін-өзібасқарудыбілдіреді.Бүкілөркениеттімемлекеттердеісжүзіндеқамауғаалуға санкция беру — бұлсоттыңерекшеқұзыреті. Азаматтардықамауғаалуғасоттың санкция беру бұлазаматтардыңқұқықтары мен бостандықтарыбасымдықтарболыптабылатынқұқықтықмемлекеттіңбұлжымасжəне аса маңыздықағидасыдепбаяғыдан-ақтанылған. Қазақстандаөлімжазасынісжүзіндежоюғаəкепсоқтырады. Қазірбұлжазағазаңтұрғысынан аса ауырқылмыстаржасағаныүшінжолберіледі. Алайда, шынмəнінде, өлімжазасынажарияланғанмораторийгебайланыстысоңғытөртжылдақолданғанжоқ. Өлімжазасынадамдардыңқырылуынаəкепсоқтыратын тек лаңкестікқылмыстарүшінжəнесоғыскезіндежасалған аса ауырқылмыстарүшінғанақолданумүмкіндігіконституциялықдеңгейдебелгіленеотырып, Қазақстан осы арқылыөлімжазасыісжүзіндеқолданылмайтынелгеайналады. КонституциялықҚазақстанныңжаңатарихидəуіргеқадамбасуынбілдіреді. Осығанбайланыстыбүгінде ел Парламентініңалдындақолданыстағызаңнаманы Конституцияға қабылданғанөзгерістергесəйкескелтіруміндетітұр.Еңалдымен, Президенттің, ПарламенттіңжəнеҮкіметтіңарасындағыөкілеттіктердіқайтабөлугебайланыстыконституциялықзаңдарғаөзгерісенгізілуітиіс. Конституциялықреформалардыңжаңашылдығысайлаузаңнамасында да өзініңкөрінісінтабуғатиіс. Жергіліктіөзін-өзібасқаруоргандарынқұру мен олардыңқызметініңқағидаларыноданəрідамыту «Жергіліктімемлекеттікбасқарутуралы» арнаулызаңдардаіскеасырылатынболады.БарлықөзгерістерҚазақстанныңəлемдікқоғамдастықтыңтолыққандымүшесіекенінескереотырыпжүргізілуітиіс. КонституциялықКеңестөрағасы, заңғылымдарыныңдокторы Игорь Рогов былай деді: «Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтыруларенгізутуралы» ЗаңТəуелсізҚазақстанныңдемократиялықдамуы мен саясатықайтажаңғырукезеңініңбасталғанынбілдіреді. Бұлхалықаралыққауымдастықтыңоңкөзқарасынтуғызды. Депутаттарқабылдаған осы құжатенді «Президент туралы», «Парламент туралы», «Сайлаутуралы» т.б. заңдарғаөзгерістер мен толықтыруларенгізудіқажететеді. Бұлнормативтік-құқықтықактілердіжаңашақарауғамүмкіндікбереді. Елдегіконституциялықзаңдылықтыңсапалықжаңадеңгейіосыларарқылықамтамасызетіледі. Саясипартиялар мен қоғамдықбірлестіктертуралызаңнамалар да ревизияланатынболады. КеңесТөрағасыныңхабардареткеніндей, адамқұқығынқорғаумəселесібіріншікезеккеқойылды. Өлімжазасынжоюзаңдытүрдеенгізілді. Қазақстанбіразжылданберіөлімжазасына мораторий жариялағанеді. Олауырқылмыстарсанынөсіргенжоқ. Соныменқатарқамауғаалуға санкция беру құқығынсоттарға беру функциясыенгізгеліотыр. Бұладамқұқығынқорғауғамүмкіндікбереді.Парламент Сенаторы Қ.Сұлтанов «Конституциялық реформа жəнеазаматтыққоғам» тақырыбынатоқталады. «Конституциялықреформалардыңнегізгімақсаты — қоғамдыоданəрідемократияландыру», — деді сенатор. Осы тұрғыданалғандаконституциялықөзгерістердіңсапасы да, салмағы да жоғарыдепайтуғаболады. Сенат төрағасыныңбаяндамасындаайтылғандай, өзгерістерПрезиденттіңсайланумерзімінқысқартуға сот жүйесінəріқарайдамытуғажəнеолардыңөкілеттігінкеңейтугеарналған Саясиөзгерістербағдарламасы мен конституциялықреформалардыəзірлеу, оның аса маңыздықұрамдастарыныңбіріретіндебіздіңалғабасуымыздыңбасымарнасынаайналды. Конституцияныңтұрақтылығы мен мызғымастығынқамтамасызетуүшінКонституцияғаөзгерістертəртібінкүрделендіруұсынылды. ҚазақстанРеспубликасыныңКонституциясынаөзгерістеренгізетінжəнебіздіңОтанымыздамуыныңжаңасапалықсатысынақадамбасатынуақыттыңкелгенінекəмілсенімділіктудырады. «КонституциялықөзгерістерҚазақстанныңқуатты, бəсекегеқабілеттіжəнедемократиялықмемлекетретіндеқалыптасуыжолындағымаңыздыкезеңгеайналмақ. ҚазақстандыдемократияландырудыңжаңакезеңінзаңнамалыққамтамасызетужөніндеПарламенттіңбелсендіжұмысынанүмітартамын», — дедіЕлбасыН.Ə.Назарбаев.Қазақстандықпарламентаризмніңқалыптасуықоғамдағытүбегейлісаясатжəнеəлеуметтікөзгерістержағдайындаболды. ҚазақстанРеспубликасындакəсіби, тұрақтықызметететінатқарушыжəнезаңшығарушыоргандардыңпайдаболуы — халықтықөкілдіктіңкүрделітарихидамуыныңжетістігі. Осы уақыттанқазіргікезгедейінгіаралықтаҚазақстанірімодернизациялықжоба «Қазақстан– 2030» атты Елбасымыз Н.Ə.Назарбаевтың Стратегиясын жүзеге асырды. Нəтижесінде еліміз жаңа сапалы сатыға көтеріліп,əлемдегі бəсекеге қабілетті елу мемлекет қатарына ену міндетін қою мүмкіндігін берді.Парламентаризмніңдамуыбұлөзіндік мақсатемес, олқоғамға, жекеадамғақызмететудеғанамəнінеиеболады. Осығанорайқазіргіəлемдеқалыптасқанпарламенттіңəртүрлітиптерін, парламенттікқызметтүрлерін, əлеуметтікрөлінсалыстыраталдауөтемаңызды. Қазіргі парламентаризм — жан-жақтыдинамикалыққұбылыс. Мəселенітереңтүсінужəнеоның даму бағыттарынайқындау, қазақстандық парламентаризм мен басқаəлемдегіқалыптасқанүлгілердітүсінугежəнесалыстырмалыталдаужасауғамүмкіндікберетіндігіайқын. № 8 Билет жүктеу/скачать 262,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|