1-деңгей Органикалық синтезі пәнінің мазмұны мен мақсаты
Сублимация (бірден булану) әдісі
жүктеу/скачать 5,06 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 10.Қайта кристалдану әдісі.
- 12 Иодты айдау әдісімен тазалау
| Сублимация (бірден булану) әдісі де органикалық заттарды тазартудың тиімді түрлерінің бірі. Сублимациялау дегеніміз қатты заттарды қоспадан қыздыру арқылы бірден буға айналдырып содан сон, ол буды суытып, қайтадан қатты зат алу. Бұлай тазартудың қолданылатын жері аз. Оған себеп, сублимацияға ұшырайтын органикалық қатты заттар санаулы ғана.
Сублимацияның екі түрі болады: а) қарапайым сублимация ә) вакуумде өтетін сублимация . Қарапайым сублимацияны кәрден тостағанында жүргізуге болады. Кәрден тостағанына заттар қоспасы салынады да, оның бетіне воронка төңкеріледі. Тостағаншаны қыздырғанда сублимацияға ұшырайтын зат буға айналып воронканың ішкі бетіне келіп соқтығады және сол бетте ол бу қатты заттың кристалына айналып, воронка қабырғасына жабысады. Одан затты қырып жинап алуға болады. Кейбір заттарды вакуумде кыздырып сублимациялап алу ыңғайлы болады. 10.Қайта кристалдану әдісі. Қайта кристалдану - алдында деформацияланған жеке кристалдар мен агрегаттар бойынша деформациясыз, кернеусіз торлы жаңа тұрақты кристалдардың қайта кристалдану процесі. Мұнда қайта кристалдану қатты күйде жүреді Қайта кристалдану әдісі қатты заттарды бір-бірінен ажыратып алуда және олардың құрамдарын бөгде заттардан тазарту кезінде қолданылады. Бұл әдіс арқылы заттарды тазартқанда мына төмендегідей үш мәселеге көңіл бөлінуі қажет. а) органикалық заттың ерігіштігі температураға тікелей байланысты болуы шарт; ә) берілген бір еріткіште тазартылуға тиісті зат бөгде заттарға қарағанда өте жақсы еруге тиіс; б) еріткіш тазартылатын затпен реакцияға түспеуі қажет. Қайта кристалдану әдісінің мәні мынада: құрамында бөгде нәрселері көп, ластанған органикалық қатты заттар белгілі бір ыңғайлы еріткіште кыздырылып ерітіледі. Бұдан әрі қызған ерітінді фильтр арқылы сүзіледі, ал сүзгіден өткен ерітінді суылтылады. Сол кезде суыған ерітіндіде зат қайтадан кристалданады. Бұл түзілген таза кристалдарды екінші рет фильтрлі сүзгіден өткізсек, таза зат ала аламыз. №12 Иодты айдау әдісімен тазалау Йодты сублимация арқылы тазарту (сублимация)Сублимация (сублимация) - йодты ұшпайтын қоспалардан тазартуға мүмкіндік беретін қарапайым және тиімді әдіс.Мензурканың түбіне тазартылатын техникалық йод қойылады. Стаканның үстіне суық су құйылған дөңгелек түбі бар колба жабылып, құм моншаға салынып, от жағылады. Шыныда әлсіз күлгін бу пайда болады, ал колбаның бетінде йодтың ине тәрізді кристалдары тұна бастайды. Йодтың алғашқы кристалдары бетіне тығыз жабыспайды, сондықтан олар кейде шыны түбіне қайта түседі. Әрі қарай қыздыру кезінде йод буы қара түске ие болады. Колбаның түбінде конденсацияланған йод мөлшері артады. Кристаллдар әйнек бетінде тығыз қабық түзе бастайды. Колбадағы су тым қызып кетсе, оны ағызып, сифонды типті құрылғы арқылы суық суға ауыстыруға болады. Сіз биік стақанды алмауыңыз керек, әйтпесе йод оның жоғарғы қабырғаларында белсенді түрде конденсацияланады, ал плитканың күші жеткіліксіз болуы мүмкін. Суретте көрсетілген жағдайда автор тек иллюстрация мақсатында биік стақанды пайдаланған. Сублимация процесінде йод қабырғаларға шөгіп кетпеуі үшін мұндай әйнекті бүйір жағынан асбестпен жабу керек болды. жүктеу/скачать 5,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|