Спорттың жалпы педагогикалық қызметтері Жаңа адамды жалпы педагогикалық ретінде тәрбиелеу түрлерін ескере отырып, спорттың 4 түрлі қызметін бөліп алуға болады (6-су- рет) – ақыл-ой-тәрбиелік, адамгершілік-тәрбиелік, эстетикалық-тәрбие- лік және тәрбиелік-еңбек.
Спорттың ақыл-ой-тәрбиелік қызметі. Спорттық іс-әрекет тек спортшының ой-өрісін ғана үнемі кеңейтуді қарастырмайды, сондай-ақ әлеуметтік, медико-биологиялық, арнайы-педагогикалық және ұйым- дық-әдістемелік сипаттағы білім жүйелерін жүйелі меңгеруді де талап етеді. Әрекеттің мәнін үнемі түсіну қажеттілігі спортпен айналысу- шылардың интеллектуалдық деңгейінде оң көрініс табатын аналитика- лық қабілеттер мен ақыл-ойдың басқа сапаларын дамытуға ықпал етеді. Адамзаттың даму тарихы терең ақыл-ой қабілеттерінің дене дайындығы мен үйлесімін тапқан біршама жарқын тұлғаларды біледі (мысалы, бірінші Петр – Ресейдің ұлы реформаторы, өз кезеңінде жұдырық ұрысы бойынша Олимпиадалық ойындарда чемпион болған математик Пифагор, бокста жақсы нәтижелерге жеткен ағылшын ақыны Байрон және басқалар).
№ 12.2.Спорттың адамгершілік-тәрбиелік қызметі. Спортпен айналысу барысында мінез-құлық және басқа адамдармен, команда мүшелерімен, оның табынушыларымен өзара қарым-қатынас нормалары мен ережелері туралы ерекше ұғымдар жүйесі қалыптасады, елді халықаралық алаңда танытумен байланысты үнемі бәсекелестіктен туған Отанға деген айрықша қатынас, патриоттық, достық сезімі, серіктестік пен команда ұжымы үшін жауапкершілік неғұрлым айқын қалыптасады. Осыған байланысты спорт өскелең ұрпақты адамгершілік тұрғысынан тәрбиелеудің мықты құралы болып табылады.
Спорттың эстетикалық-тәрбиелік қызметі. Спорттық іс-әрекет пен сайыстардың ерекше әдемілігі мен көрнекілігі тиісті тартымды- лығымен ерекшеленеді және ойлануды, музыка құралдарын дұрыс әрі білікті пайдалануды, қозғалыс өнерінің мүмкіндіктерін талап етеді, мінез-құлық әдеттерін қалыптастырады, таңдаулы спорттық талғамның болуына ықпал етеді. Осы және басқа да мүмкіншіліктер салтанатты Олимпиадалық ойындар, Универсиадалар, Әлем және континент чемпионаттары сияқты ірі сайыстардың спорттық-мәдени, театр- ландырылған көріністермен ашылуына, синтезделген әдемілікке, дене 15 жетілуіне және адам денсаулығына, әдемілік пен үйлесім, эмоционалдық қайғы мен эстетикалық талғам туралы түсінік қалыптастыра отырып ықпал етеді.