2.5.2
.
Лездік айналу осі
Қатты
дененің жазық деп аталатын, яғни барлық нүктелерінің траекториялары
параллель
жазықтарда жататын, қозғалысын қарастырайық. Бұл жағдайларда қозғалыс
қайсысы бір параллель жазықтардағы дене қимасының қозғалысымен толық анықталады.
Ал қиманың кеңістіктегі орны сол қимадағы кез келген екі нүктенің орнымен немесе сол
нүктелерді қосып тұрған кесіндінің орнымен беріледі. Қозғалып
бара жатқан дененің
кездейсоқ қимасында түзу кесіндісі
А
0
В
0
-ды
таңдап алып, оның белгілі бір уақыт
аралығында
АВ
-ға орын ауыстыруын сараптайық (2.5.4-сурет).
Қатты дененің бастапқы
орыннан (
А
0
В
0
) соңғы орынға (
АВ
) жазық беттегі кез келген қозғалысын екі орын
ауыстырудың қосындысы деуге болады: 1-орыннан 1′ немесе 1′′
орынға ілгерілемелі
қозғалып, одан кейін
O
′
немесе O
′′
центрін айнала қозғалу. Күрделі қозғалысты ілгерілемелі
және айналмалы қозғалыстарға жіктеу бірмәнді болмағанмен,
айналмалы қозғалысты
сипаттайтын φ бұрылу бұрышы әрқашан бірдей.
Дененің кез келген нүктесінің элементар
dS
орын ауыстыруын екі орын ауыстыруға
i
dS
–
ілгерілемеліге,
a
dS
–
айналмалыға жіктеуге болады:
d
d
d a
i
=
+
Достарыңызбен бөлісу: