12.3 Тұрақты ток машиналарының генератор режиміне сәйкесті теңдеулері Параллель қозбалы генератордың орынбасарлық схемасы 12.4 суретте келтірілген. Параллель қозбалы генератордың екі негізгі сипаттамасы қарастырылады. Бұл бос жүрістік сипаттама және сыртқы сипаттама.
Бос жүрістік сипаттама қабылдағыштың тоғы I=0 және n = const кезінде генератордың электр қозғаушы күшін қозба Iв токқа тәуелділігін көрсетеді , ал сыртқы сипаттама Iв= const кезіндегі генератор кернеуін қабылдағыштың тогына тәуелділігі
12.4 сурет
Теңдеулер
(12. 3)
12.4 Тұрақты ток машиналарының қозғалтқыш режиміне сәйкесті теңдеулері 12.5 суретінде параллель қозбалы қозғалтқыштың электр схемасы көрсетілген.
12.5 сурет
Қозғалтқыштың күйін сипаттайтын теңдеулер
(12.4) ;
.
Қозғалтқыштың айналу жиілігі мен айналдырушы моменттің арасындағы тәуелділік негізгі байланыс болып саналады, оны механикалық сипаттама деп ,кезінде алады. Қозғалтқыш кернеу көзіне қосылғанда ( ), якорьдың орамасында , орамада жіберу тогы пайда болады. Жіберу тоқтың шамасын азайту үшін якорь орамасына параллель жіберу реостаты жалғанады.
12.5 Тұрақты ток қозғалтқышының механикалық сипаттамалары. Айналу жылдамдығын реттеу (12.4) теңдеулерден мына өрнектерді жазуға болады.
,
(12.5)
(12.5) теңдеу параллель қозбалы қозғалтқыштың механикалық сипаттамасын белгілейді. Бұл теңдеу түзу сызықтың теңдеуі болып табылады.
Тұрақты ток қозғалтқыштарының айналу жиілігін реттеу тәсілдері осы өрнектен келіп шығады: кернеудің шамасын өзгерту тәсілі, қосымша кедергіні мәнін өзгерту тәсілі және магнит ағынын өзгерту тәсілі. Ең өнімді болып үшінші тәсіл табылады.
13 дәріс . Үш фазалы электр машиналары
Дәрістің мақсаты: айнымалы ток машиналарының құрылысын және жұмыс парқын үйрену, негізгі жұмыс режимдерін білу.
Айнымалы ток машиналары екі түрге бөлінеді:асинхронды және синхронды. Үш фазалысинхронды генератор үшфазалы ЭҚК-ді тудырады.
Үш фазалы ЭҚК-тер жүйесінің негізгі қасиеті бұл айналмалы электрмагниттік өрісінтудыру. Осы құбылыс үш фазалы қозғалтқыштардың жұмыс парқының негізі болып саналады.
