1 Дәріс. Топографиялық-геодезиялық ізденістер. Жерге орналастыру және кадастрда карталарды жасау және пайдалану. Жерге орналастыру және кадастрдағы геодезиялық жұмыстардың түрлері
Нег 1 нег.[ 177-223]. Бақылау сұрақтары
жүктеу/скачать 1,27 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 15. Дәріс Эрозияға қарсы шараларды жүзеге асырудагы орындалатын геодезиялық жұмыстар
| Нег 1 нег.[ 177-223].
Бақылау сұрақтары: 1) Промер әдісімен жобаны жерге орналастыру дегеніміз не? Жалпы қателік шегі қалай анықталады немесе жіберілетін айырымы арасындағы өлшенетін сызық ұзындығы жұмыс сызбасында жазылған? 3) Не істеу қажет сызықтар ұзындығын өлшеудегі қиыспаушылықтар болдырмас үшін 4) Аймақты өлшеудегі қиылыспаушылық ? 5) Жобаны бұрыш өлшеу әдісімен жер бетіне көшіру №15. Дәріс Эрозияға қарсы шараларды жүзеге асырудагы орындалатын геодезиялық жұмыстар. Карталар және пландарды жобалауда эрозияга қарсы күресте пайдаланылатын шаралар. Бірден бір негізгі мәселенің бірі шаруашылык террнториясында эрозияға карсы шараларды жүзеге асыру болып табылады. Мұндай эрозияға қарсы шаралар территорияларда ұйымдастыру қарастырылады, жинақталған эрозияға қарсы агрохимиялық, мелирлеу және гидротехникалык жүмыстарды жүзеге асырумен катар және өндірісті ұйымдастыруда пайда болған сұрақтарды бірыңғай байланстыру. 1:10000масштабы болмаған жағдайда 1:25000 планды масштабы пайдалынады. Пайдаланылатын жер бөлігі қатты тотыққан болса, онда мұнда эрозияға қарсы шараларды жобалау қажет 1:10000 жобадағы масштаб құрастырылады суретті ұлғайту жолымен бұдан кейін зерттеу процессінде анықталынады. Құрылыстарды жобалау 1:2000 и 1:1000 масштабында арнайы түсірістер эрозияға қарсы гидротехникалық жабдықтармен жүргізіледі. Жұмыс учаскелерін жерге орналастыруды жобалау Колхоз және совхоздарда ауыл шаруашылығын жерге орналастыру орналасқан аудандарда эрозия процессінің таралуы бірқатар шаралармен белгіленеді, соның ішінде түрлерін және сандарын шектету пайдалану процесінде болады. Әрбір пайдаланатын территория поленің бірыңғайлығын көрсетеді, жұмыс учаскелеріндегі түрлі орман қорғаныстары поле жолдары мал өтетін жолдар болады. Айдаланатын жұмыс учаскелерінде белгі номерінен басқа поле номері көрсетіледі Жұмыс учаскелері шекарасында егер олар сәйкес келмесе аймақтың контурымен әрбір бороздаға көміледі. Геодезиялық жұмыстар жобалауда орындалатын және эрозияға қарсы құрылыстардағы пиротехникалық жабдықтар. Бір эрозияға қарсы гидротехникалық жабдық жер бетіндегі су жиынтығынжинау үшін арналған су жиналатын аймақтағы. Бұған жататындар суды ұстайтын валдар суды бағыттайтын валдар, арықтар, террасалар, эрозияға қарсы прудтар. Эрозияға қарсы гидрогеологиялық жабдықты таңдау жобаланылатын эрозияға қарсы шаралардың жалпы жиынтығы геологиялық және басқа факторларға жер рельефнің ерекшелігіне байланысты су жинайтын алаңның жиынтық өсімшесін анықтау. Жобалау процессінде эрозияға қарсы шаралардың жұмыс схемасын құрастыруда гидротехникалық жабдықтардың түрін орнатылынатын орнын көрсету, су жиналатын алаңның көлемін және шекарасын. Жерге орнату план сызбасы 1:10000 немесе 1:25000 масштабында горизонталь рельфінде бейнеленеді. Суды тоқтататын валдар. Суды тоқтататын валдар жоғарғы су ағысын ұстау үшін арналған. Материалдарды жинағаннан кейін детальды зерттеу бекітілегеи жарлар дайындалады, тапсырмалар өндірісте топографиялық түсірістер бойынша. Топографиялық түсірістер үшін су ұстайтын валдарды жобалау 1:2000 масштабында орындалады рельефтің 0.5-1 м қима биіктігімен. Ерекше жағдайларда күрделі толқын рельефі түсірісі 1:1000 масштабында орындалады рельеф қима 0.5 м биіктігі. Түсіріс алаңына кіретін учаскелер жоғары және төмен құламалар 50 м, мұнда валды құруға кепілдік немесе жандары 30-50м артық. Түсіріс кезінде төселінеді 2-3 уақытша реперлер жыра шын ауданында жыраны одан әрі ұлғаю болдырмау есебімен сонымен қатар құрылыс кезінде бұзылуын болдырмау Реперлер алдыңғы уақытта вал жобасын жерге орнатуда қызмет етудің негізі болады. Учаске план координаттардың шартты жүйесі биіктігінде құрылады. Суды ұстайтын валдарды жобалау процессінде геологиялық есеппеи жүргізіледі ( жауын жиынтығы көлемі және су жиналатын алаң көлемі анықталынады) тартымдылығы есептелінеді және су ұстайтын вал элементтер ранмері есептелінеді. 32 суретте белгіленген: а- гребень бойынша вал ені: в- вала көлбеулігі бойынша ені. һ - биіктік валдың; А - валдың жұмыс биіктігі; m1 m2 - валдың жоғарғы откосы толтырылатын : 1 - құрғақ , 2- дымқыл, т.І - жоғарғы откос шұқырларын толтыру: ВЬ жоғарғы шұқыр ені: Д,—пруд үзындығы. Жердің рельефіне байланысты басқа жағдайда су жиналатын алаңдар жобаланады бір, екі иемесе бірнеше валдар анықталған ретте. Құлама шынының арақашықтығынан құрғақ откос валының қою төбедегі шұңқыр тереңдігі топырақ құрамына байланысты формула бойынша анықталады : Сурет-33 Құрғақ откос жанынан валды қою шекарасын бөлу және террасалау жолымен жүргізу су ұстайтын валдарды жобасын жер бетіне орнату. Шығыс нүктесінің орналасуы (33-сурет) құрғақ откос пайда болғанға дейін шұңқырдың жоғарғы бөлігінен дейінгі аралықтарда. Шығыс нүктесінен N нивелир және теодолит көмегімен горизонталь бағыты көмегімен шекарасы анықталады негізгі валдың құрғақ откос жағынан алынған шекара аралықта 10-15 м кольямен. Сурет- 34 Жердегі бұрышты хорд кемегімен соғуға болады. Бұл үшін берілген өсімше бойынша ß есептелінеді хорд ұзындығы (d, алынған радиус r тен 10 немесе 20 м и формуланы пайдаланып d = 2rsin /2 Терраса тығыздығы горизонталъ болуы тиіс. Кейбір жағдайларда терраса тығыздығы көлбеулік береді, терраса маңындағы топырақты шаюды болдырмау 0,005 керек. Сурет- 35 Терраса жобалау үшін күрделі масштабты карталар пайдаланылады. Көптеген жарларда геодезиялық түсірістер тіректерін мақсатқа сәйкес құру үшбұрыш цепі түрінде базистерді өлшеу приборымен өлшеу тисті қателік 1:2000 аса болмауы керек, тірек биіктігі техникалық нивелирлеумен жасалынады, көптеген территорияларда өсімше тахеометрмен анықталынады. Түсіру аяқталғаннан кейін топографиялық түсірулер жүргізіледі 1:1000 масштабында 15-20 га учаске алаңдары 1:2000 - үлкен жер массивтері үшін рельефтің қима биіктігі 1 м деп алынады. Пикет нүктелері бойынша алынған базисте теодолиттік жүрістер қойылады бір базистен оң және сол жақтан түсіретін пикеттер арасындағы арақашықтығы өлшеу приборымен алынады. Қосымша базистерді түсіру, көлбеулігі, контурлар және полярлық әдіспен жүргізіледі релеф нүктесі (100-120 м арақашықтықта) бұрыш қисықтығы және жіптік алыстан арақашықтықты өлшеу. Аймақты өлшеуде учаске планы құрастырылады 1:1000 масштабында горизонтальдарды салу қарапайым әдіспен жүргізіледі. Алынған учаске жобасында терраса қисықтығының жобасы жасалынады: жолдарды жобалау, жаяу жолдар, терраса лентасы бар. Террасты салудағы және жобалаудағы геодезиялық қамтамасыздандыру. Көлбеулікті террасалау жобасын жер бетіне орнату үшін жұмыс чертежы құрастырылады (36 сурет), базаның орнатылатын жері көрсетілетін пикеттер қима нүктесі, терраса орналасуы, жолдар және жобадағы басқада элементтер. Горизонталь бұрыштар және пикеттер арақашықтығы жол торабына дейінгі бұрылыс нүктелері. Әр жердегі учаске террасасының ені. Сурет- 36 Орман сызықтары және жер торларын бастапқыда жер бетіне орналастыру қарапайым рельеф жағдайында терраса лентасы шекарасы жер бетіне орнатылады, базистерді пайдаланып және аймақтың көлбеулігіне байланысты. Күрделі рельеф жағдайында ең қиын жарда есептелінген террасса лента ені бойынша әрбір террасса үшін шығыс нүктелері алынады. Бұл нүктелерде теодолит немесе нивелир жабдықтарымен белгіленіп терраса шекаралары қазылады. Нег: 1 нег [241-252] Бақылау сұрақтары: 1) Эрозияға қарсы шараларды комплексті жобалау үшін негізгі план не болып табылады? 2) Жер учаскелерін жер бетіне орнату қалай жоспарланады? 3) Эрозияға қарсы гидротехникалық жабдықтарды құрылыстарды жобалауда орындалатын геодезиялық жұмыстар 4) Суды тоқтататын валды жобалау қалай орындалады? 5) Терраса құрылысын жобалауды геодезиялық жұмыстармен қамтамасыз ету жүктеу/скачать 1,27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|