№1 дəрісбаян тақырыбы: Психология пəні, оның міндеттері мен əдістері
жүктеу/скачать 10,08 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Төртінші кезеңде
- § 5. Психология ғылымының негізгі салалары
| Үшінші кезеңде – психолгияның зерттеу объектісі мінез-құлық деп қарастырылып,
сонымен бірге американ психологы Джон Уотсон (1878-1958) негізін салған бихевиоризім бағыты еді. Олар “психология бихевиористің” көзқарасы тұрғысында деген еңбегінде ескі псиология тіліндегі сана, ерік, эмоция, қабылдау, бейнелеу, т..с.с. терминдерден бас тарту дұрыс деп есептеді. Оның орнына “бихевиоур” –ағылшын сөзі, қазақша ”мінез –құлық” деген мағынаны білдіреді. Бихевиористер психиканы мінез-құлықтың əр түрлі көріністері, организімнің сыртқы əсерге (ұ) стимул қайраттан жауап (R) реакцияларының жиынтығы деп түсіндіреді. Бихевиористер мынадай анайы тұжырымға келді: мінез- құлықта белгілі бір стимулдар жинағына қатаң белгіленген реакциялар сəйкес келеді, түптеп келгенде, стимул мен реакциялардың арасындағы өзара байланысты дəл сипаттауға болады. Сол арқылы адамның мінез-құлқын зерттеу мəселесі шешіледі. Төртінші кезеңде – психикалық құбылыстардың механизмдері мен заңдылықтарын зерттелінеді. Қазіргі психология ғылымының негізін қалаған атақты ғалымдар С.Л.Рубинштейн, Л.С.Выготский, А.Р.Лурия зерттеулері айрықша айтылса жəне XX ғ- дың 30-60-шы жылдардағы психологтар Б.Г.Ананьев, А.Н.Леонтьев, П.Я.Гальперин; А.В.Запорожец, Д.Б.Эльконин т.б. еңбектерімен байланысты қаралады. § 5. Психология ғылымының негізгі салалары Ќазіргі кезде психология ғылымы – көптеген салалар мен тармаќтарға бөлініп, ілгері дамып отырған өрісі кең ғылыми пəн. Бұл салалар мен тармаќтар дамуы мен ќалыптасуы жағынан адамның түрлі тəжірибелік іс – єрекеттерін ќамтитын єр ќилы сатыда тұр. Оларды топтастырып, жік – жікке ажырату жіктеу деп аталады. Енді осы мəселенің сырын ашуға кірісейік. Біз психиканың дамуын жіктегенде, ең бірінші, осы пєннің зерттейтін обьектісін, екінші, адамның іс – əрекет түрлерін негіз етіп аламыз. Үшінші, адамның өзін даму мен іс – əрекет иесі деп санап, оның əлеуметтік ортаға ќатынасын алып ќарастырамыз. Адамның наќты іс – əрекеттеріне сүйене отырып, оның психикасының дамуын төмендегіше жіктейміз. жүктеу/скачать 10,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|