1. Фармакогнозия негіздері туралы жалпы түсінік, фармакогнозия негіздерінің оқу пәні ретінде фармациядағы маңызы
жүктеу/скачать 184,25 Kb.
|
интродукция бари
- Бұл бет үшін навигация:
- Рәсімдеу
- Жарамдылық мерзімі
- ДӨШ ДАЙЫНДАУ КЕЗЕНДЕРІ
- 3. Дәрілік өсімдік шикізатының жіктелуі.
- 4. Дәрілік өсімдік шикізатын дайындау (шикізаттың морфологиялық тобы мен химиялық құрамына байланысты дайындаудың ұтымды мерзімдері, жинау техникасы).
| Микробиологиялық тазалығы – ДӨШ тазалығы фармакопея талабы бойынша 4 А ; 4 Б категорияларына сәйкес анықталады.
Орау– ДӨШ тауарлық түріне, массасына қарай қолданылатын орау түрлері –тұтас (қаптар, тюктер, жәшіктер), ұсақталған (пачкалар, картоннан , полиэтиленнен жасалған қораптар). Рәсімдеу: өлшеніп оралған шикізаттын қорабының сыртында көрсетілетін мәліметтер. • Сақтау – Улы немесе әсері күшті ДӨШ бөлек бөлмелерде немесе құлып салынған сөрелерде сақталады. Жүрек гликозидтері бар ДӨШ сақтауға ерекше көңіл бөлінеді, себебі олардың белсенділігін міндетті түрде жыл сайын тексеріп тұру қажет. • Жарамдылық мерзімі – сақтау шарттары сақталған жағдайда ДӨШ сапасы, қауіпсіздігі, тиімділігі жойылмайтын уақыт кезеңі. • Фармакологиялық тобы ДӨШ негізгі терапевтикалық әсері бойынша жіктелуі. • Мысалы: жөтелге қарсы, зеңге қарсы т. б. ДӨШ ДАЙЫНДАУ КЕЗЕНДЕРІ Жинау, Біріншілік өндеу ,Кептіру ,ДӨШ стандартты қалпына келтіру , Ұсақтау , Қаптау , Маркілеу , Сақтау, Тасымалдау ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР 1. Барлық жер үсті бөліктері, тек құрғақ ауа райында шық кепкенде жиналады, ал жер асты бөліктерін кезкелген ауа райында жинауға болады, себебі кептіру алдында олар тез ағын суда жуылады. 2. Шаң, тозаң жинаған, зақымдалған, дамымаған, ауруға шалдыққан өсімдіктерді жинауға болмайды. 3. ДӨШ дайындауда экологиялық жағдайды ескеру қажет: тас, темір жолдар шетінде өсіп түрған, өндірістерге жақын аймақтарда өсетін өсімдіктерді жинауға болмайды, себебі оларда токсикалық заттардың ауыр металдар, пестицидтер, нитрит, нитраттар, нитрозаминдер, радионуклидтер мөлшері жоғары болады. 3. Дәрілік өсімдік шикізатының жіктелуі. Дәрілік өсімдік шикізатын жіктеудің әртүрлі түрлері бар: Морфологиялық. Ол дәрілік өсімдік бөлігі ретінде пайдаланылатын өсімдік ағзасы немесе бөлігі болып табылады. А: жерүсті мүшелері: шөптері, жапырақ, гүлі, тұқым, кора, жемісі. Б: жерасты мүшелері: тамыры, тамырсабағы, тамырсабақ тамырымен,луковицы клубни и клубнелуковицы. Дәрілік өсімдік шикізаттарындағы биологиялық белсенді заттардың топтары бойынша. құрамында витаминдер / итмұрын, тау күлі ,қалақай/бар. 2.- /- полисахаридтер / планен, алтей/. 3.- /- майлы майлар немесе медициналық майлар / Бадам, кастор майы/. 4.- /- эфир майлары мен ащы / эвкалипт, одуванчика/. 5 - / - жүрек гликозидтері / Digitalis, алқаптың лалагүлі/. БАВ ағзаға әсер ететін әрекет бойынша: Қабынуға қарсы-түймедақ, шалфей. Кардиотоника / жүрек-тамыр жүйесіне әсер ету / - адонис, строфант. Диуретикалық-Аюлы, жүнді эрва. Лактивті-сенна, шырғанақ. Обволакивающее – жолжелкен, өгейшөп. Таксономиялық жіктеу. Ол негізінен бір отбасына, тұқымға жататын ЛР қасиеттері мен белгілерін салыстырмалы сипаттау үшін, сонымен қатар өндіруші өсімдікті анықтау кезінде, макро - және микроскопиялық сипаттамалары бойынша LRS түпнұсқалығын анықтау үшін қолданылады. 4. Дәрілік өсімдік шикізатын дайындау (шикізаттың морфологиялық тобы мен химиялық құрамына байланысты дайындаудың ұтымды мерзімдері, жинау техникасы). ДӨШ – тің сапасылығы оның дайындалу мерзіміне, жинау технологиясы мен кептіру режиміне тәуелді болып келеді. ДӨШ дайындау кезінде оның биологиялық ерекшеліктері, әсер етуші заттардың жинақталу динамикасын ескеру қажет. Дәрілік өсімдік шикізаттарын ондағы фармакологиялық белсенді заттардың ең көп мөлшері жиналған вегетация кезінде жинайды. Күнтізбелік мерзімдер: - көктемгі период (наурыз- мамыр) – бұл ДӨ вегетациясының бастапқы кезеңі,шырын қозғалысы кезеңі(сокодвижение) Жиналады: қабық, бүршік, қыстаушы жапырақтар, кейбір жер асты мүшелері. - жазғы период (маусым-шілде). Вегетация және гүлдеу кезеңі. Жиналады: жапырақтар, гүлдер, шөптер. - күзгі период (тамыз-қыркүйек). Жиналады: жеміс, дән, жер асты мүшелері. Өсімдіктерді онтогенезде зерттеу негізінде олардың жинауға қолайды кезеңдері анықталады. Өсімдіктерді жинау кезеңі елдің географиялық зоналарына және ауа райына байланысты. Жиі жағдайда шикізатты жинауды күннің белгілі бір мезгіліне белгілейді. Өсімдіктің әр түріне жинау ережелері бекітілген. ДӨШ жинаудың жалпы ережелері: 1. Толық жетілген, шаң мен топырақтан тазартылған, ауруға шалдықпаған ДӨ жиналады; 2. Жинауды құрғақ, шуақты күні, таңғы шық кепкеннен кейін, 11 ден 17 дейінгі аралықта жүргізген тиімді. Ылғал шикізатты жинау нәтижесінде: - ДӨ қыздырылуы - ферменттердің белсендірілуі - және әсер етуші заттардың ыдырауы жүреді. Ерекше жағдайлар: Шикізатты жинау мен кептіру арасындағы уақыт 2 сағаттан аспауы керек. жүктеу/скачать 184,25 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|