1. Фармакологияның пәні, мақсаттары мен міндеттері, оның жалпы медициналық білім беру жүйесіндегі маңызы


дәрілік заттарды енгізудің энтеральды жолдары



бет12/21
Дата10.12.2023
өлшемі58,16 Kb.
#136350
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   21
Байланысты:
рк

19. дәрілік заттарды енгізудің энтеральды жолдары.
Дәрі-дәрмектерді енгізудің энтеральды жолдары-бұл дәрі-дәрмектерді ауыздан бастап ас қорыту жолдары арқылы ағзаға енгізу жолдары. Бұл жолдар әртүрлі жолдарды қамтиды, соның ішінде:

1. ** Ауызша енгізу (ауыз арқылы)**: дәрі-дәрмектерді ауызша енгізу-ең көп таралған енгізу жолы. Дәрі ауыз арқылы қабылданады және жұтылады. Осы жерден ол асқазан мен ішекке енеді, онда оның қанға сіңуі жүреді. Бұл әдіс ыңғайлы және көбінесе таблетка, капсула және сироп сияқты дәрілік формаларда қолданылады.


2. ** Сублингвальды енгізу**: дәрі тілдің астына қойылады, онда ол ериді және тіл астындағы шырышты қабықтың капиллярлары арқылы қанға сіңеді. Бұл енгізу әдісі дәрі-дәрмектің тез сіңуіне мүмкіндік береді және бауырдың алғашқы метаболикалық әсерін айналып өтеді.


3. ** Буккальды енгізу**: дәрі қызыл иек пен жоғарғы еріннің арасына қойылады, онда ол ериді және шырышты қабық арқылы сіңеді. Бұл әдіс бауырдың алғашқы метаболикалық әсерін болдырмайды.


4. ** Ректалды енгізу (ректалды енгізу)**: дәрі-дәрмек анус арқылы суппозиторийлер, микроклизмалар немесе майлар арқылы енгізіледі. Дәрі-дәрмектер тік ішектің шырышты қабаты арқылы сіңеді.


Энтеральды енгізу жолдары ыңғайлы және жиі қолайлы, бірақ тиімділігі дәрі-дәрмектерге, оның формасына және науқастың жеке ерекшеліктеріне байланысты өзгеруі мүмкін. Емдеудің оңтайлы нәтижелеріне қол жеткізу және жанама әсерлердің қаупін азайту үшін дәрігердің нұсқаулары мен дәрі-дәрмектерді қолдану жөніндегі нұсқауларды орындау маңызды.




20. ағзадағы дәрі дәрмектерге арналған «мақсаттар» иондық арналар
Иондық арналар-бұл жасуша мембраналарында орналасқан және жасуша мембраналары арқылы ион ағынын бақылайтын ақуыздар. Олар организмдегі көптеген физиологиялық процестерді реттеуде маңызды рөл атқарады. Иондық арналар жасушалардың қызметі мен физиологиялық процестерін өзгерту үшін оларға әсер ететін кейбір дәрі-дәрмектерге "мақсат" бола алады. Мысалы:

1. ** Кальций арналары**: кальций антагонистері деп аталатын дәрілер миокард пен тамырлардың тегіс бұлшықеттеріндегі кальций арналарын бітеп тастауы мүмкін, бұл жүректің жиырылуының төмендеуіне және тамырлардың кеңеюіне әкеледі. Бұл, мысалы, гипертония мен стрептококкты емдеу үшін қолданылады.


2. ** Натрий арналары**: кейбір аритмияға қарсы препараттар миокардтағы натрий арналарына әсер етеді және жүректегі қалыптан тыс электрлік импульстардың алдын алады.


3. ** Калий арналары**: калий агонистері немесе антагонистері деп аталатын дәрілер жасушалардағы калий арналарына әсер етуі мүмкін, бұл жасушалардың қозғыштығына және Акционерлік потенциалдың ұзақтығына әсер етеді. Бұл, мысалы, кейбір аритмияларды емдеуде қолданылады.


4. ** Хлоридті каналдар**: ингаляциялық бронходилататорлар сияқты дәрі-дәрмектер тыныс алу жолдарын кеңейту үшін бронхиалды бұлшықет жасушаларындағы хлоридті каналдарға әсер етуі мүмкін.


Иондық арналармен интеракциялар көптеген дәрі-дәрмектердің негізгі әсер ету механизмі болуы мүмкін. Дәрі-дәрмектерді дұрыс қолдану және қажетті терапевтік әсерлерге жету үшін қандай арналар мен оларға қандай дәрі-дәрмектер әсер ететінін түсіну маңызды.


Иондық арналар жасушалардың қызметі мен физиологиялық процестерін өзгерту мақсатында оларға әсер ететін әртүрлі дәрілік заттардың "нысаны" бола алады. Міне, иондық арналарға әсер ететін дәрілердің кейбір мысалдары:

1. ** Кальций арналары**:


- **Кальций антагонистері**: бұл топтағы препараттар жасушалардағы кальций арналарын блоктайды және артериялық гипертензияны (гипертония) және стенокардияны (стенокардия) емдеу үшін қолданылады.

2. ** Натрий арналары**:


- **Антиаритмиялық препараттар**: кейбір антиаритмиялық препараттар кардиомиоциттердегі (жүрек бұлшықет жасушалары) натрий арналарына әсер етеді және жүректегі қалыптан тыс электрлік импульстардың алдын алады.
- **Жергілікті анестетиктер**: бұл дәрі-дәрмектер нейрондардағы натрий арналарын блоктайды, бұл дененің белгілі бір аймағында сезімталдықтың уақытша жоғалуына әкеледі.

3. ** Калий арналары**:


- **Аритмияға қарсы дәрі-дәрмектер**: кейбір аритмияға қарсы препараттар калий арналарына әсер етеді және жасушалардың қозғыштығына және жүректегі акционерлік потенциалдың ұзақтығына әсер етуі мүмкін.

4. ** Хлорид арналары**:


- **Ингаляциялық бронходилататорлар**: бұл топтағы дәрі-дәрмектер бронх бұлшықеттеріндегі хлорид арналарына әсер етеді және тыныс алу жолдарын кеңейтуге көмектеседі, бұл демікпе мен созылмалы обструктивті өкпе ауруын (COPD) емдеуде пайдалы.

Бұл организмдегі иондық арналарға әсер ететін дәрілердің бірнеше мысалдары ғана. Иондық арналармен өзара әрекеттесу көптеген дәрі-дәрмектердің негізгі әсер ету механизмі болуы мүмкін және ол қажетті емдік әсерге жету үшін модуляциялануы керек нақты "мақсатқа" (арнаға) байланысты.






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   21




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет