1. Фармакологияның пәні, мақсаттары мен міндеттері, оның жалпы медициналық білім беру жүйесіндегі маңызы
ағзадағы дәрілік заттардың өзара әрекеттесуі. Жіктеу
жүктеу/скачать 58,16 Kb.
|
рк
| 21. ағзадағы дәрілік заттардың өзара әрекеттесуі. Жіктеу
Денедегі дәрілік өзара әрекеттесулерді әртүрлі критерийлер бойынша жіктеуге болады. Алайда, олар әдетте келесі негізгі категорияларға бөлінеді: 1. ** Фармакодинамикалық өзара әрекеттесу**: - **Аддитивті өзара әрекеттесу**: бір дәрі-дәрмектің әсері екіншісінің әсеріне қосылады. Мысалы, екі анальгетик бірге ауырсынуды жеңілдетуі мүмкін. - **Синергетикалық өзара әрекеттесу**: бір дәрі-дәрмектің әсері екіншісіне күшейеді және олардың аралас әсері күткеннен де күшті. - **Антагонистік өзара әрекеттесу**: бір дәрі екіншісінің әсерін азайтады. Мысалы, антигистамин адреналиннің әсерін блоктаған кезде антагонистік өзара әрекеттесу пайда болуы мүмкін. 2. ** Фармакокинетикалық өзара әрекеттесу**: - **Абсорбциялық өзара әрекеттесу**: бір дәрі басқа препараттың асқазан-ішек жолынан сіңу жылдамдығы мен дәрежесіне әсер етуі мүмкін. Мысалы, антацидтер кейбір дәрі-дәрмектердің сіңуін баяулатуы мүмкін. - **Метаболикалық өзара әрекеттесу**: препарат басқа препараттың метаболизмін өзгерте алады, әдетте бауырдағы ферменттерге әсер ету арқылы. Бұл қандағы дәрі концентрациясының жоғарылауына немесе төмендеуіне әкелуі мүмкін. - **Жоюмен өзара әрекеттесу**: дәрі бүйректің жұмысын немесе дәрі-дәрмектің шығарылуына әсер ететін басқа факторларды өзгерту арқылы басқа дәрінің ағзадан шығарылу жылдамдығына әсер етуі мүмкін. 3. ** Биожетімділік деңгейіндегі өзара әрекеттесу**: - **Фармацевтикалық өзара әрекеттесу**: дәрілік формалардың физикалық және химиялық қасиеттеріне байланысты өзара әрекеттесу. Мысалы, инъекциялық ерітінділердегі дәрілердің үйлесімсіздігі. - **Тағамның өзара әрекеттесуі**: тамақ дәрі-дәрмектің сіңуіне және биожетімділігіне әсер етуі мүмкін. Мысалы, кейбір дәрі-дәрмектерді тамақтанар алдында немесе кейін қабылдау керек. 4. ** Тіндер мен мүшелер деңгейіндегі дәрілік өзара әрекеттесулер**: кейбір дәрі-дәрмектер олардың функцияларын модуляциялау арқылы белгілі бір ұлпалар немесе мүшелер деңгейінде өзара әрекеттесуі мүмкін. 5. ** Генетикалық деңгейдегі өзара әрекеттесу**: жеке генетикалық ерекшеліктер ағзаның дәрі-дәрмектерге реакциясына әсер етуі мүмкін және дәрі-дәрмектердің өзара әрекеттесуіне әсер етуі мүмкін. 6. ** Полимердің өзара әрекеттесуі**: олар дәрілік формаларда қолдануға болатын полимерлермен өзара әрекеттесетін дәрілермен байланысты. жүктеу/скачать 58,16 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|