32. ағзадағы дәрілік заттардың жергілікті және резорбциялық әсері. Локазация және әсер ету механизмі.
Дәрілік заттар ағзаға **жергілікті және резорбциялық әсер етуі мүмкін**, олардың қалай әсер ететініне және терапевтік әсерлерін қайда көрсететініне байланысты.
1. ** Жергілікті әрекет**:
- **Локализация**: Жергілікті дәрілік заттар оларды қолдану орнында тікелей әрекет етеді. Мысалы, көзге арналған тамшылар тікелей көзге, теріге арналған кремдер теріге қолданылады. Мұндай дәрі-дәрмектер шектеулі аймақта әсер етеді.
- **Әсер ету механизмі**: жергілікті дәрі-дәрмектер әдетте жергілікті рецепторлармен немесе жасушалармен әрекеттесу арқылы жұмыс істейді. Мысалы, жергілікті анестетиктер белгілі бір аймақтағы жүйке импульстарының берілуін тежейді, ал жергілікті антисептиктер терінің немесе шырышты қабаттардың бетіндегі микробтарды жояды.
2. ** Резорбциялық (жүйелік) әрекет**:
- **Локализация**: жүйелі (резорбциялық) әсері бар дәрілік заттар қанға еніп, бүкіл денеге таралады. Олар әртүрлі органдар мен тіндерде емдік әсер етуі мүмкін.
- **Әсер ету механизмі**: Резорбциялық препараттар олардың фармакодинамикасына байланысты организмдегі белгілі бір органдарға, жүйелерге немесе жасушаларға әсер етуі мүмкін. Мысалы, резорбциялық әсер ететін антибиотиктер дененің әртүрлі бөліктеріндегі бактерияларды жоя алады, ал гипертензияға қарсы препараттар бүкіл денеде қан қысымын төмендетуі мүмкін.
Дәрілік заттардың локализациясы мен әсер ету механизмі олардың сипаттамалары мен мақсатына байланысты өзгеруі мүмкін. Қажетті терапевтік әсерге қол жеткізу, жанама әсерлерді азайту және пациенттің қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін дәрі-дәрмекті және оны қолдану әдісін дұрыс таңдау маңызды.
33. фармакодинамика анықтама. Фармакологиялық әсерлер.
** Фармакодинамика* * - бұл дәрі-дәрмектердің ағзамен қалай әрекеттесетінін, мүшелер мен тіндердің қызметінде қандай өзгерістер тудыратынын және олардың әсер етуінің молекулалық механизмдерін зерттейтін фармакология саласы. Фармакодинамика препараттардың биологиялық жүйелерге қалай әсер ететінін және жасушалық деңгейде қандай өзгерістер болатынын көрсетеді.
** Фармакологиялық әсерлер* * - бұл дәрілік заттардың ағзаға әсерінен болатын нақты биологиялық өзгерістер. Бұл әсерлер қалаған (емдік) немесе жағымсыз (жанама) болуы мүмкін. Қажетті әсерлер аурудың немесе симптомдардың жақсаруын қамтиды, ал жағымсыз әсерлер пациентке зиянды немесе жағымсыз болуы мүмкін жағымсыз реакцияларды қамтуы мүмкін.
Фармакологиялық әсерлердің мысалдары:
1. ** Анальгезия**: дәрі-дәрмектің ауырсынуды азайту және ауру жағдайларын жеңілдету қабілеті.
2. ** Қабынуды азайту**: қабынуға қарсы препараттар ағзадағы қабыну реакцияларын төмендетеді.
3. **Қан қысымын төмендету**: гипертензияға қарсы препараттар жоғары қан қысымын төмендетеді.
4. ** Психикалық жағдайды жақсарту**: антидепрессанттар көңіл-күй мен психикалық жағдайды жақсарта алады.
5. ** Бактерияларды жою**: антибиотиктер бактерияларды жояды және инфекциялармен күресуге көмектеседі.
6. ** Қандағы қантты төмендету**: диабетке қарсы препараттар қант диабетімен ауыратын науқастарда қандағы қант деңгейін төмендетеді.
7. ** Жанама әсерлер**: жүрек айнуы, аллергиялық реакциялар, бас ауруы және дәрі-дәрмектерді қолдану кезінде пайда болуы мүмкін басқа жағымсыз әсерлер.
Дәрілік заттардың Фармакодинамикасы мен фармакологиялық әсерін түсіну дәрігерлер мен фармацевтерге пациенттерді емдеу үшін ең қолайлы дәрі-дәрмектерді таңдауға және жағымсыз әсерлердің қаупін азайтуға мүмкіндік береді.
Достарыңызбен бөлісу: |