1. Фармакологияның пәні, мақсаттары мен міндеттері, оның жалпы медициналық білім беру жүйесіндегі маңызы


Ағзадағы дәрілік заттардың таралуы. Биологиялық кедергілер. Депонирование (қорға жиналу)



бет19/21
Дата10.12.2023
өлшемі58,16 Kb.
#136350
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   21
Байланысты:
рк

29. Ағзадағы дәрілік заттардың таралуы. Биологиялық кедергілер. Депонирование (қорға жиналу)
Ағзадағы дәрілік заттардың таралуы фармакокинетиканың маңызды кезеңі болып табылады, ол дәрі енгізілгеннен кейін ағзада қалай және қай жерде таралатынын анықтайды. Тарату процесі дәрі-дәрмекті енгізу орнынан (әдетте қаннан) әртүрлі мүшелерге, тіндерге және жасушаларға жылжытуды қамтиды. Алайда бұл процесс кейбір биологиялық кедергілер мен кедергілерге тап болуы мүмкін:

1. ** Биологиялық кедергілер**:


- **Мидың қан айналымы тосқауылдары**: ми сияқты жеке тіндер орталық жүйке жүйесіне қандай заттардың енетінін бақылайтын қан айналымы ми тосқауылдарымен қорғалған. Кейбір дәрі-дәрмектер осы кедергілерге байланысты миға шектеулі қол жетімділікке ие болуы мүмкін.


- **Плацентарлы тосқауыл**: плацентарлы тосқауыл ұрықты ана құрсағында қорғайды. Барлық дәрі-дәрмектер бұл тосқауылдан өте алмайды және оларды қолдану ұрықтың дамып келе жатқан ағзасына әсер етуі мүмкін.


- **Байланыстыру ақуыздары**: қанда препараттармен байланысатын және олардың тіндер мен мүшелерге қол жеткізуін шектейтін ақуыздар болуы мүмкін. Дәрі-дәрмектің бос (байланыссыз) бөлігі ғана өзінің фармакологиялық әсерін көрсете алады.


2. ** Депозитке салу**:


- Дәрі-дәрмектер белгілі бір тіндер мен мүшелерде жиналуы мүмкін. Мысалы, кейбір дәрі-дәрмектер белгілі бір майлы тіндерге, бауырға немесе бүйрекке жақындайды. Бұл сақтау процесі дәрі-дәрмектің ағзаға таралуына және әсер ету ұзақтығына әсер етуі мүмкін.


Дәрілік заттардың таралуына әсер ететін жалпы факторларға олардың фармакокинетикалық қасиеттері, тіндер мен мүшелердің қасиеттері, қан плазмасының құрамы және т.б. қажетті терапевтік нәтижелерге қол жеткізу және жанама әсерлерді азайту үшін дозаны және емдеу режимін таңдағанда осы факторларды ескеру маңызды.




30. Дәрілік заттардың әсерін көрсету үшін ағзаның жеке ерекшеліктерінің маңызы және оның жағдайы.
Ағзаның жеке ерекшеліктері және оның қазіргі жағдайы дәрі-дәрмектердің әсерін көрсетуде және дәрі-дәрмектердің тиімділігі мен қауіпсіздігін анықтауда маңызды рөл атқарады. Сондықтан олар үлкен айырмашылықты жасайды:

1. ** Фармакокинетиканың әртүрлілігі**: адамдарда фармакокинетикада айтарлықтай айырмашылықтар болуы мүмкін, соның ішінде дәрілік заттардың сіңу, метаболизм және шығарылу жылдамдығы. Бұл айырмашылықтар препараттың ағзадағы әсер ету деңгейі мен ұзақтығына әсер етуі мүмкін.

2. ** Генетикалық факторлар**: генетикалық ерекшеліктер ағзаның дәрілік заттарды қалай метаболиздейтінін және өңдейтінін анықтай алады. Бұл жеке пациенттің белгілі бір дәрі-дәрмектерге қалай әсер ететініне және қандай жанама әсерлердің пайда болуына әсер етуі мүмкін.

3. ** Физиологиялық жағдайы**: ағзаның мүшелері мен жүйелерінің денсаулығы мен жағдайы дәрілік заттарды сіңіру, тарату және метаболизм қабілетіне әсер етуі мүмкін. Бауыр немесе бүйрек қызметі бұзылған науқастарда дәрі-дәрмектің фармакокинетикасы өзгеруі мүмкін.

4. ** Аурудың жағдайы**: аурудың немесе басқа медициналық жағдайлардың болуы дәрі-дәрмектің фармакокинетикасын өзгерте алады және дозалау мен бақылауға мұқият қарауды қажет етеді.

5. ** Жанама әсерлер**: кейбір науқастар жеке ерекшеліктері мен дене реакцияларына негізделген дәрі-дәрмектердің белгілі бір жанама әсерлеріне көбірек ұшырауы мүмкін.

6. ** Аллергиялық реакциялар және сезімталдық**: дәрі-дәрмектерге жеке сезімталдық аллергиялық реакцияларды және пациенттер арасында әр түрлі болуы мүмкін басқа жағымсыз әсерлерді тудыруы мүмкін.

Жоғарыда аталған факторларға сүйене отырып, дәрігерлер мен фармацевтер дәрі-дәрмектерді таңдау, дозаларды анықтау және емдеудің тиімділігі мен қауіпсіздігін бақылау кезінде пациенттердің жеке ерекшеліктерін ескеруі керек. Дененің жеке ерекшеліктерін дәл түсіну емдеуге реакцияны дәлірек болжауға және жағымсыз әсерлердің қаупін азайтуға көмектеседі.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   21




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет