1 Ғылыми басылым Научное издание ҚР және тмд елдеріндегі ғылым


Ертегіден үзіндіні оқып, ертегінің қалай аталатынын тап



Pdf көрінісі
бет17/71
Дата05.02.2017
өлшемі6,31 Mb.
#3477
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   71

 

Ертегіден үзіндіні оқып, ертегінің қалай аталатынын тап.  

 

-Мақтақыз, құйрығымды берші.  



 

-Менің қатығымды төлеп бер.  

 

-Сиыр, маған қатық берші.  



 

-Менің қарным ашып тұр, маған жапырақ әкеліп бер. 

 

Әр оқушы өз қалауы бойынша сурет бойынша мәтіннің екі түрін диалог және монолог 



құрастырады. 

 

Сергіту сәті 



Сабақты қорытындылау 

 

 



ҚР және ТМД елдеріндегі ғылым және білім беру жүйесінің өзекті мәселелері 

Актуальные проблемы науки и системы образования РК и в странах СНГ 

 

 

117 



 

Раушан Магжановна ЖАБАГИНА, 

НИШ химико- биологического направления г. Павлодара, 

 учитель физики 

город Павлодар, Республика Казахстан 

 

РЕШЕНИЕ ЗАДАЧ КАК ОДНО ИЗ СРЕДСТВ РЕАЛИЗАЦИИ ЦЕННОСТЕЙ В 

РАМКАХ ОБЩЕНАЦИОНАЛЬНОЙ ИДЕИ «МӘҢГІЛІК ЕЛ» 

 

Аннотация 

В данной статье рассматривается как можно на уроках физики, не только получать и 

развивать  навыки  применения  знания  в  решении  учебных  и  жизненных  проблем,  но  и  как  

один из способов решение задач направить на привитие учащимся навыков национальных и 

общечеловеческих  ценностей.  Именно  через  содержание  задач  можно  развить  творчество, 

сотрудничество,  уважение,  любовь  к  родному  краю,  патриотизм  учащихся.  Эти  Ценности 

должны  стать  ведущим  фактором  в  формировании  личности  учащегося  и  основой  для 

воплощения в жизнь общенациональной идеи «Мәңгілік ел».  

 

Каждый  урок  мы,  учителя,  стремимся  воспитать  настоящих  патриотов,  достойных 



граждан  нашей  Республики.  Хочется,  чтобы  каждый  учащийся  вобрал  в  себя  лучшие 

качества  человека  -  создателя  и  творца,  носителя  нравственной  красоты,  добра, 

справедливости,  трудолюбия.  Одной  из  стратегических  задач  Интеллектуальных  школ 

является  формирование  сбалансированной,  творческой  и  высоконаправленной  личности, 

способной  успешно  действовать  в  конкурентной  среде,  обладающей  высокой  культурой    и 

гражданской ответственностью, преданной своей Родине

1

.  


Для  воплощения  в  жизнь  общенациональной  идеи  «Мәңгілік  ел»  в  программы,  по 

которой  работают  учителя  Интелектуальных  школ,  включены  воспитательные 

составляющие,  направленные  на  привитие  учащимися  национальных  и  общечеловеческих 

ценностей, таких как: - казахстанский патриотизм и гражданская ответственность,  

-

 

уважение, 



-

 

сотрудничество,  



-

 

открытость, 



-

 

труд и творчество,  



-

 

обучение на протяжении всей жизни



2

Основные  понятия,  общенациональной  идеи  разъясняют  на  своих  уроках  учителя, 



через  призму  преподаваемого  предмета.  На  своих  уроках,  я  стараюсь  реализовать  данное 

направление через интеграцию содержания программы, урочной и внеурочной деятельности, 

используя  ключевые  межпредметные  темы,  различные  виды  активных  методов  обучения 

учащихся,  обеспечивающих  глубокое  понимание  проникновение  в  сущность  изучаемой 

проблемы, повышающих личное участие каждого обучающегося и его интерес к учению, т.к. 

современный  ученик,  должен  обладать  высокой  степенью  компетентности,  творческой 

подготовленности и используя полученные знания, навыки должен быть успешным в любых 

ситуациях.   

Одной  из  главных  задач  школы  является  -  воспитание  грамотного,  продуктивно 

мыслящего  человека,  адаптированного  к  новым  условиям  жизни.  Решение  данной  задачи 

заложено  в  новых  подходах  к  обучению  и  в  требованиях,  выдвигаемых  к  современному 

уроку.  Современный  урок  –  это  урок,  в  котором  учитель,  использует  все  возможности  для 

развития  личности  ученика,  урок  в  котором  кардинально  меняется  роль  учителя  из 

организатора  деятельности  в  помощника,  консультанта  и  где  учащиеся  сами  «добывают» 

знания,  в  групповой,  парной  и  индивидуальной  работе.  Это  урок  в  котором  используемые 

учителем  стратегии  касаются  не  только  вопросов  преподавания,  и  содержательной 



ҚР және ТМД елдеріндегі ғылым және білім беру жүйесінің өзекті мәселелері 

Актуальные проблемы науки и системы образования РК и в странах СНГ 

 

 

118 



 

направленности  реализуемых  исследований,  а  содержат  персональную  обратную  связь  с 

каждым  учащимся.  

Достаточно  высокие  требования  выдвигаются  и  к  обучению  в  физике.  Физика  – 

основной  предмет,  являющийся  источником  знаний  о  природе.  Изучение  физики 

способствует  формированию  научного  мировоззрения  учащихся.  Большое  место  на  уроках 

отводится решению задач. Работая  над раскрытием способностей учащихся через развитие 

мышления,  памяти  я  обратила  внимание  на  то,  что  не  всегда  учащиеся  могут  применить 

полученные  знания  на  практике,  не  могут  связать  изученный  материал  с  повседневной 

жизнью, не могут связать новую информацию с реальной жизнью. Решение задач на уроках 

физики является неотъемлемой составной частью учебного процесса потому, что позволяет 

формировать  и  обогащать  физические  понятия,  развивает  физическое  мышление  учеников, 

их  навыки  применения  знаний  на  практике.  В  процессе  решения  задач  формируются 

трудолюбие, любознательность ума, самостоятельность в суждениях, воспитывается интерес 

к учебе, развивается  умение анализировать явления и обобщать сведения о них, и является 

способом  проверки  и  систематизации  знаний,  дает  возможность  рационально  проводить 

повторение, знания расширять и углублять свои знания. 

Поэтому для  успешного образовательного процесса я стараюсь, чтобы преподавание 

предмета  физики  было  как  можно  более  наглядным,  образным,  применимым  и 

апробированным  на  практике.  Для  достижения  этой  цели  применяю  различные  методы  и 

приёмы  решения  задач,  когда  решение  задач  проводится  через  демонстрации  опытов, 

наблюдения,  экспериментальные  работы  в  группах;  эвристические  беседы,  постановку 

проблемных  вопросов,  коллективные  и  групповые  обсуждения,  дифференцированный 

подход  -  всё  то,  что  пробуждает  познавательный  интерес  к  предмету  и  окружающим  нас 

явлениям.  

При изучении того или иного явления обязательно провожу демонстрацию опытов с 

приборами,  и  небольшими  расчетами.  например,  при  изучении  темы  «Источники 

электрического  тока»  мы  проводим  групповой  эксперимент  по  определению 

«гальваноэлектричества» в различных овощах, что всегда вызывает у ребят живой интерес к 

нестандартной  деятельности.  Рассматривая  раздел  «Постоянные  токи»    подбираю  задачи, 

при решении которых обращаю внимание учащихся на то, что самые простые обыкновенные 

действия,  позволят  сэкономить  большое  количество  энергии  и  сохранить  нашу  планету. 

Содержание  задач  усложняется  по  мере  обучения,  если  в  8    классе  при  изучении  данной 

темы  рассматриваем  задачи  такие  как  «рассчитать  стоимость  1  минуты  горения  обычной 

лампы мощностью 40Вт», «определить израсходаванную энергию при работе компьютера за 

определенное  время  работы»,  рассчитать  работу  и  стоимость  любого  электроприбора,  в 

вашей квартире», то уже в более старших классах такие задачи усложняются содержанием и 

интеграцией  учебных  предметов,  что  требует  работу  с  дополнительной  информацией, 

связанных  с нашим регионом, с оборудованием в школе, таких как электросушилки для рук, 

размещенных  возле  столовой  и  в  туалетах,  диспенсерами  для  воды  в  каждом  кабинете  и  в 

блоках. Учащиеся дают характеристику о том, что такое 1Ватт* час энергии, затем используя 

физические постоянные решают данную задачу. Предлагаются по данной теме также задачи 

«Сколько  каменного  угля,  добываемой  на  Экибастузском  топливно  –  энергетическом 

комплексе  .  нужно  сжечь,  чтобы  электросушилка  для  рук  работала  в  течение  3  –  5  минут 

беспрерывно?»  Работая  с  дополнительной  информацией,  учащиеся  находят,  что  марка 

каменного  угля  марки  СС,  теплота  сгорания  которого  49,5МДж/кг,  и  что  по  запасам  и 

производству  угля  это  третий  в  мире  комплекс,  что  вызывает  удивление  и  в  то  же  время 

гордость за свой регион. Очень много заданий подбираю при изучении данной темы и темы 

«Переменный  ток»  связанных  с  Аксуской  электростанцией,  которая  является  головным 

предприятием  АО  «Евроазиатская  энергетическая  корпорация»  и  считается  самой  крупной 

тепловой станцией не только в Казахстане, но и во всей Средней Азии. На электростанции 

действуют  7  энергоблоков,  общей  мощностью  2100  МВт,  затем  рассматриваются  задачи 



ҚР және ТМД елдеріндегі ғылым және білім беру жүйесінің өзекті мәселелері 

Актуальные проблемы науки и системы образования РК и в странах СНГ 

 

 

119 



 

связанные  с  поставкой  электрической  энергии,  а  также  задачи  связанные  с  уменьшением 

потерь  при  транспортировки  энергии  в  нашу  область,  Алтайский  край,  и  другие  регионы. 

Таким  образом,  через  содержание  задач  и  анализ  полученных  ответов,  на  уроках  физики  я 

пытаюсь  формировать  у  учащихся  чувство    патриотизма,    воспитывать  любовь  к  своей 

Родине.  Решая  задачу  с  определением  потребления  энергии    электрической  сушилкой, 

учащиеся получают, что нужно сжечь примерно 3,5 г угля, затем переводим данную цифру в 

расходе  при  горении  электрической  лампочки,  любого  электроприбора,  в  рамках  комнаты, 

квартиры, дома, населенного пункта, города, поэтому всегда  призываю учащихся к простым 

элементарным  действиям,  выключать  днем  свет,  отключать  включенные  без  надобности 

электроприборы,  бережно  и  разумно  относиться  к  окружающей  нас  природе,  сохранять 

богатства  природы  для  следующего  поколения.  Учащиеся  7  –  8  классов  выполняют 

практическую работу по расчету стоимости электрической энергии в своем классе за сутки, 

неделю, месяцы, и предлагают пути энергосбережений и делают небольшие мини – проекты 

по  созданию  альтернативных  источников  энергии.  При  решении  задач  использую 

интересный материал по биологии, химии, связанных с экологией нашей области. Задачи по 

данной  теме  уже  включают  в  содержание  интересные  факты  такие  как,  «какой  объем 

зеленых  насаждений  можно  сохранить  за  один  год  в  Чалдайском  сосновом  бору,  если 

каждый день  экономить 1 Ватт энергии?» При решении данной задачи, используя Интернет 

–  ресурсы  собираем  сведения  о  Чалдайском  сосновом  бору  и  учащиеся  узнают  о 

происхождении  одной  из  главных  достопримечательностей  нашей  области.  По  одной  из 

версий, ленточные боры выросли после того, как древний ледник, сползая с северо-востока 

Алтайских гор, пропахал несколькими языками безлесную степь, принеся в себе и древесные 

семена, и подходящую песчаную почву. 

При  изучении  темы  «Электромагниые  волны»  предлагаются    задачи,  связанные  с 

использованием  мобильной  связи,  учащиеся  в  паре  решают  следующую  задачу.  Один 

учащийся  набирает  сообщение  на  своем  телефоне  и  отправляет  своему  напарнику,  у 

которого  включен  таймер  на  телефоне.  Зная  время  прихода  сигнала,  и  скорость 

электромагнитной  волны  учащиеся  определяют  расстояние  до  спутника.  Также  предлагаю 

таблицу тарифного плана сотовой связи с включением абонентской платы и отправкой SMS, 

путем расчетов которых учащийся выбирает для себя самый выгодный тариф. 

Проводя такую последовательную, систематическую работу в классе, каждый из нас 

может  приобщить  подрастающее  поколение  к  системе  социокультурных  ценностей, 

отражающих  богатство  и  своеобразие  истории  и  культуры  своего  Отечества,  народа, 

региона.  Одним  из  ожидаемых  результатов  будет  не  только  знание  исторического  и 

культурного  достояния  своего  края,  своей  Родины,  но  и  бережное  отношение  к  природе,  к 

окружающей  среде  через  сотрудничество,  взаимопомощь  и  взаимную  поддержку,  для 

проявления  патриотизма,  толерантности  и  гражданской  ответственности  за  будущее  своей 

Родины, планеты.  

Повысится мотивация к изучению истории своего края не только на уроках истории и 

географии,  а  посредством  содержания  учебного  материала  и  на  уроках  физики.  Такая 

планомерная работа в тесном сотрудничестве учителей позволит подрастающему поколению 

осознать  идейное  и  смысловое  значение  нравственных  категорий:  честь,  долг, 

ответственность,  порядочность,  уважение,  труд,  творчество,  обучение  на  протяжении  всей 

жизни. 

 

Литература: 



1.  Стратегия  развития  Автономной  организации  образования  «Назарбаев 

Интеллектуальные школы» до 2020 года. 

2. Инструктивно – методическое письмо об организации образовательного процесса в 

Назарбаев Интеллектуальных школах в 2015 -2016у.г.,  

3. А. В. Горинова «Развитие творческих способностей школьников на уроках физики». 


ҚР және ТМД елдеріндегі ғылым және білім беру жүйесінің өзекті мәселелері 

Актуальные проблемы науки и системы образования РК и в странах СНГ 

 

 

120 



 

4.  О.  М.  Саблина  О  роли  нестандартных  задач  в  развитии  логического  мышления 

школьников // Молодой ученый. — 2015. — №10. — С. 1280-1283,  

5. В. Л. Дильман в «Механизм творчества решения нестандартных задач».  



 

Түйін 

Бұл  мақалада  физика  сабақтарында  оқушыларға  тек  оқу  міндетерін  шешетін  білім, 

білік  және  дағдыларды  игертумен  қатар,  ұлттық  және  жалпы  адамзаттық  құндылықтарды 

бойларына  дарыта  білудің  маңыздылығы  туралы  баяндалған.  Дұрыс  таңдалған  білім 

мазмұны  арқылы  ғана  оқушылардың  бойында  Отанға  деген  сүйіспеншікті,  патриоттық 

сезімді, сыйластық қасиеттерін дамытуға болады. Аталған құндылықтар оқушылардың тұлға 

болып  қалыптасуына  ықпал  ететін  факторлар  және  «Мәңгілік  ел»  ұлттық  идеяны  жүзеге 

асырудың бір тәсілі болып табылады.  

 

ОҚУШЫЛАРДЫ БІЛІМДІ,КРЕАТИВТІ ЖЕКЕ ТҰЛҒА РЕТІНДЕ 

ҚАЛЫПТАСТЫРУДА СЫНИ ТҰРҒЫСЫНАН ОЙЛАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫН 

ПАЙДАЛАНУ 

 

Түйін 

      Ұсынылған  мақалада    «Сын  тұрғысынан  ойлауды  оқу  мен  жазу  арқылы  дамыту» 

Халықаралық    бағдарламасының    ұстаздар    мен    мектеп  оқушыларына  тиімді  екені 

айтылады.    Қатысушыларды  креативті  ойлау  мен  шығармашыл  болуға  дайындайтын 

стратегия  түрлері  мен  аталмыш    бағдарламаның  өзектілігін  растайтын  сабақ  үлгісі 

қамтылған. 

 

               «Қазіргі  заманда  жастарға  ақпараттық  технологиямен  байланысты          әлемдік 



стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет» 

                                                                                       Н.Ә. Назарбаев 

            

Қазіргі  уақытта  Қазақстанда  білім  берудің  өзіндік  ұлттық  үлесі  қалыптасуда. Бұл 

процесс  білім  программасының  өзгеруімен  қатар  жүреді.  Білім  берудегі  ескі  мазмұнның 

орнына  жаңасы  келуде.  Ол  балаға  өзін-өзі  өзектілендіруге,  өзін  толықтыруға  және  өзін-өзі 

жүзеге  асыруға  ұмтылатын  дамушы  тұлға  ретінде  қалыптастыруға  бағытталған.  Дене 

Декарттың трактатында: «Өзін-өзі тану жолындағы еңбек – ең құнды еңбек» деп көрсетілген. 

Жаңа  білім  парадигмасы  бірінші  орынға  баланың  білім,  білік,  дағдысын  емес,  оның 

тұлғасын,  білім  арқылы  дамуын  қамтып  отыр.  Қазіргі  уақытта  педагогика  ғылымының  бір 

ерекшелігі  –  баланың  тұлғалық  дамуына  бағытталған  жаңа  оқыту  технологияларын 

шығарып,  оқу  үрдісіне  еңгізу.  АҚШ-та,  Ұлыбританияда,  Ресейде  т.б  мемлекеттерде 

жүргізілген зерттеулерде оқытудың технологиялық тәсілінің тиімділігі дәлелденген. Елімізде 

оқыту мазмұны жаңартылып, 12 жылдық білім беру жүйесіне көшу  мақсатында жаңа буын 

оқулықтарының негізінде жасалған бағдарламалар бастауыш мектептің жаңа жүйеге көшуін, 

әрбір  мұғалімнен  жаңаша  жұмыс  істеуін,  батыл  шығармашылық  ізденісін,  оқушылардың 

белсенділігі  мен  қызығушылығын  арттыруды  талап  етеді.  Сондықтан,  мұғалім  өз  білімін 

жан-жақты  жетілдіре  отырып,  оқушыны  қызықтырып  оқыту  керек  екені  сөзсіз.  Ұлы  неміс 

педагогы А. А.Дистервег:  «Жаман мұғалім ақиқатты өзі айтып береді, ал жақсы оқушының 

өзін 


ізденуге 

жетелейді, 

ойлауға 

үйретеді» 

– 

деген.  


Динара Тилектесовна ЖАЙТИКОВА, 

Б. Жахин атындағы Новомарковка ОМ, 

қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі 

Ақмола облысы  Ерейментау ауданы Новомарковка ауылы, 

Қазақстан Республикасы 

 

ҚР және ТМД елдеріндегі ғылым және білім беру жүйесінің өзекті мәселелері 

Актуальные проблемы науки и системы образования РК и в странах СНГ 

 

 

121 



 

              Мектепте жұмыс атқаратын әрбір мұғалімнің алдына қазіргі таңда қойылатын талап 

өте  үлкен  болып  отыр.  Мұғалім  өзінің  инновациялық  іс  -әрекетін  қалыптастырып,  оны 

меңгеріп, сол жаңа педагогикалық технологияларды оқу-тәрбие үрдісінде жүйелі пайдалану 

арқылы  оқушылардың  білім  сапасын  арттыруы  қажет.  Сонда  ғана  жаңа  педагогикалық 

технологияларды меңгерген, өз практикасында қолданған әрбір мұғалім өз сабағын нәтижелі 

даму 

жағынан 


көре 

алады. 


             Сабақ  –  мұғалім мен оқушының өз қажеттілігіне орай оқу әрекеттерін,  яғни білімді 

меңгерту  мен  меңгеру,  машық  дағдыны  қалыптастыру,ізденіске  баулу,шығармашылық  пен 

талапты ұштап, дамытуды қажет еткен мақсат міндеттер тұрғысынан бірлесе жұмыс істейтін 

ынтымақтастық алаңы. Сабақ тек жалаң білім беруге құралмай, оқушының шынайы қызығуы 

мен  өз  қажеттілігі  мен  сұранысын  қамтамасыз  етерлік  шығармашылық  ізденіс  танымына 

орай құрылуы қажет. 

           Менің  сабақтарымның  көбі  оқушылардың  оқуға  құштарлығын  оятатын,  креативті 

ойлап,  әрекет  етуге  жол  ашатын  оқу  мен  жазу  арқылы  сын  тұрғысынан  ойлау  жүйесі 

бойынша құрылады.                                                                                                          «Балалар  

бойында  ұлы  мүмкіншіліктердің  бәрі  бар»    деп  Т.Фуллер  айтқандай,  бала  бойындағы 

дарындылық,ғылымилық  қабілетін  ашу,  жақсы  танымдық  қасиеттерін  зерттеу  –  бүгінгі 

заманның талабы. 

     RWST бағдарламасы –ағылшын тілінен аударғанда «Сын тұрғысынан ойлау үшін оқу мен 

жазу»  дегенді  білдіреді.    Бұл  бағдарлама  60  түрлі  стратегияларынан:әдістерінен 

тұрады.Мақсаты  –  шығармашылық  ойлауды,сын  тұрғысынан  ойлауды  дамыту.                                                                                                                                                               

Мұғалімнің міндеті – баланың өзіне деген шығармашылық, креативтік  қабілетін дамыту,өзін 

тұлға ретінде сезінетіндей мүмкіндік ашу.Өзін тұлға ретінде сезінген бала әрқашан өмірде өз 

жолын 


таба 

алады.  


Білім  берудің  сапасын  жақсарту  мақсатында  «Сын  тұрғысынан  ойлау»  технологиясын  өз 

сабақтарымда  қолданып  жүрмін.Сын  тұрғысынан  ойлау  технологиясының  мені 

қызықтырғаны  баланың  өзі  ізденіп  дәлелдеуі.Ол  бұрын  тек  тыңдаушы  болса,енді 

ізденуші,ойланушы,өз  ойын  дәлелдеуші,ал  мұғалім  осы  әрекетте  бағыттаушы, 

ұйымдастырушы.  

     Сын  тұрғысынан  ойлау  дегеніміз-сабақта  оқушылардың  қызығушылығын  арттыра 

отырып,өз 

ойын 


еркін 

және 


зерттей 

талпындырып 

,тұжырым 

жасау.  


     Сын  тұрғысынан  ойлау  дегеніміз-ой  қозғай  отырып,оқушының  өз  ойымен  өзгелердің 

ойына сыни қарап,естігенін,білгенін талдап,салыстырып,реттеп,сұраптап,жүйелеп,білмегенін 

өзі  зерттеп,дәлелдеп,тұжырым  жасауға  бағыттау,өз  бетімен  және  бірлесіп  шығармашылық 

жұмыс  жасау.  Оқушылардың  осындай  қабілеттерін  дамытуға  әр  түрлі    әдіс-тәсілдерді  

қолдануға болады.   Сын тұрғысынан ойлау  бағдарламасы қызығушылығын ояту,мағынаны 

тану,ой 


толғаныс 

кезеңдерінен 

түзіледі. 

«Оқу  мен  жазу  арқылы  сын  тұрғысынан  ойлауды  дамыту»  технологиясымен  жұмыс  жасау 

кезінде  бұл  сабақтар  баланың  танымдық  белсенділігін  арттыруға,өз  бетінше  білім 

алуға,шығармашылығын  қалыптастыруға  ықпал  ететіндігін  атап  өтсем,оқушылар-оқудың 

қызықты,  ұжымды  бірлесіп  жұмыс  жасауға  үйрететіндігін,білімнің  тереңдігі,  әрі 

тиянақтылығы 

артатындығын 

баяндайды.  

Сын тұрғысынан ойлау арқылы оқушылардың шығармашылығын  дамыту барысында келесі 

міндеттерді 

анықтадым.  

1.Оқушылар 

бір-бірімен 

пікірлесе 

отырып,ортақ 

қорытынды 

шығарады.  

2.Тақырыптың 

түсініксіз 

жерлерін 

айқындайды.  

3.Топтастарының сұрақтарына жауап береді.  

4. 

Бірде-бір 



оқушы 

 

 



әрекетсіз 

қалмайды. 

4.Қорытынды шығарады ,өз пікірін дәлелдейді. 

5. Өзін-өзі бағалау  парақшалары арқылы  жұмыстарына таразыға салып үйренеді. 



Бағалау парақшасы           

ҚР және ТМД елдеріндегі ғылым және білім беру жүйесінің өзекті мәселелері 

Актуальные проблемы науки и системы образования РК и в странах СНГ 

 

 

122 



 

 

Топ 

мүшелер

-інің 

аты-

жөні: 

Жаңа 

материал 

бойынша жауап 

 

Қосымша 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   71




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет