1 Ғылыми басылым Научное издание ҚР және тмд елдеріндегі ғылым
жүктеу/скачать 6,31 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Көрнекілігі
- 15 сұрақтың 13 дұрыс болса-«5» деген баға 10 дұрыс болса – «4» 8 дұрыс болса- «3»
- ІІ. Негізгі бөлім: Қызығушылықты ояту
- Топтастыру: І топ ІІ топ ІІІ топ
- Кәмпиттердің ішіндегі сұрақтар.
- Талқылау кестесі: Топ Не болды Дәлел І топ
- ІІІ. Қорытынды бөлім
- Төлегеннің әкесі Базарбайдың баласына қойған талабы дұрыс па Теріс бата туралы не
- Жібектің Сансызбайға тұрмысқа шығуы дұрыс па
- Жанагул Жасановна ЖАКСЫЛЫКОВА, №82 орта мектептің информатика пәнінің мұғалімі, Қызылорда облысы Арал ауданы Қаратерең елді мекені
- Қазақстан Республикасы ИНФОРМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУДАҒЫ ПРОБЛЕМАЛАР МЕН ОНЫ ШЕШУ АМАЛДАРЫ
мәлімет бойынша жауап Қорытынды жұмыс бойынша жауап Мұғалім- нің бағасы толық толық емес жоқ
толық толық емес
жоқ толық толық емес
жоқ
«+»
таңбасының қойылуы
арқылы бағаланады Сыни тұрғыдан оқу мен жазудың көмегі зор.Бұл жұмысты бірнеше тақырыптар көлемінде өткіздім. Оқушылардың сын тұрғыдан ойлау қабілеттері дамыған сайын,оларға төрт параметрдің көрсеткіші өседі:жекеден-жалпыға,дифференциалдыдан-сенімділікке,интуициядан- логикаға,бір перспективадан-көптеген перспективаға. Сабақтың мақсаты
үш бөліктен тұрады: а)қызығушылықты ояту-сұрақ қою;
б)мағынаны ажырату
– жауаптар іздеу,мәселені зерттеу; в)ой толғаныс – ойлау процесінің ең жоғарғы сатысында мәселені талқылау,яғни үш фазада сабақты бөліп өту,оқыту мен жазу процесін осындай үш сатыға ұйымдастыру. Алдағы болатын құбылысты болжау үшін қиялға ерік береді,ал ойлау мен сөйлеу тығыз
байланысты. Берілген сөздер арқылы ойды кеңейту үшін басқа сөздік қолданыстарды іздей бастайды. Сұрақ қою және жауап беру барысында тілдік қатысымдық бірліктер жүзеге асырылады. Аз уақыт ішінде материалдың мазмұнын түсініп,жеткізе білу үшін асқан шешендік танылады. Бір сөз төңірігінде бірнеше ой өрбіту арқылы сөздік дәлдікке жетелейді. Пікірлесу кезеңінде танымдық қорды сыртқа шығарып,тілдік қатынасқа түседі. Берілген сөзге орай ұғымдардың синонимдік қатарын құрастыру тілдік тапқырлықты қажет етеді. Мен сабақтарымда ,көбінесе қызығушылықты оятып, ой шақырып алған соң мағынаны тануға көмек ретінде «Топтау», «Түртіп алу», «Жигсо» , «Жұпта талқылау», «Болжау», «Әлемді шарлау», «ББҮ», «Автор орындығы», «Аквариум», т.б. деген стратегияларды көп
қолданамын. Ой толғаныс бағдарламаның үшінші кезеңі. Бұл үйрену сатысы – ойды қайта түйіп,жаңа өзгерістер жасайтын кезең болып табылады.Осы кезеңді тиімді етуге лайықталған «Бес жолды өлең», «Венн диаграммасы», «Еркін жазу», «Семантикалық карта», «Т» кестесі, «Соңғы сөзді мен айтайын» сияқты стратегиялар әр сабақтың ерекшелігіне,ауыр – жеңілдігіне лайықтыла қолданылады. Белгілі ғалым Ахмет Байтұрсынұлы осы орайда былай депті: «Шеберліктің белгісі- түрлі әдісті болу.» Бір сабақтың әр кезеңдерінде түрлі әдістерді орнымен пайдалану арқылы көп нәтижеге жетуге болады. Қазақ тілі мен әдебиет пәнінен оқушылардың соңғы жылдардағы табыстары қуантады. Мұндай табыстар көп ізденудің,жаңаға деген айрықша ұмтылыстың нәтижесінде деп ойлаймын. Қытай ойшылы Конфуций сөзімен қорытындылысақ: «Оқытушы мен оқушы бірге өседі...Оқыту-жартылай білім алу.»
ҚР және ТМД елдеріндегі ғылым және білім беру жүйесінің өзекті мәселелері Актуальные проблемы науки и системы образования РК и в странах СНГ
123 9 «А» сынып Сабақтың тақырыбы: «Қыз
Жібек» жыры
Мақсаты:
1 . Жырдың тақырыбын, идеясын анықтай отырып, басты кейіпкерлерТөлеген мен Жібек бейнесін жан-жақты ашу. Жыр желісі туралы білімдерін ортаға салып, қорытындылау. 2.Махаббатты, достықты қадірлеуге, сөзге тұрақты, сезімге берік болуға,салт-дәстүрімізді дәріптеуге тәрбиелеу.
дағдыларын қалыптастыру. Кейіпкерлердің жан дүниесін ашатын сөз оралымдарын тауып айту.
Сабақтың мақсатымен таныстырып, үй тапсырмасы ,шығарма мазмұнына құрылған тест жұмысы. (интерак. тақтамен тексеріс өткізу)
1. Базарбайдың Төлегеннен бұрын қанша ұлы болды? А.6. Ә.7. Б.8. В.9. 2. Базарбайдың ұлдары қалай опат болды? А. Жол апатына ұшырады. Ә. Жау қолында қалды. Б. Оба ауруына ұшырады. В. Шетінеп кетті. 3. Төлеген мен Сансызбайдың арасы неше жас? А.9. Ә.5. Б.3. В.7. 4. Төлеген қай жасында қалыңдық іздеуге шықты? А.10. Ә.11. Б.12. В.13. 5. Төлеген өзіне лайық қалыңдық барын кімнен естиді? А.көршісінен Ә.анасынан Б.досынан В.саудагерден 6. Төлеген елден қанша жорға алып шығады? А.40 Ә.100 Б.200 В.250 7. Төлеген мен Жібекті таныстыруға кім себепші болады? А.Шеге Ә.Қаршыға Б.Қасындағы қосшылары В.Жібектің жеңгесі 8. Жібектің әкесі кім? А.Сырлыбай Ә.Тоқтарбай Б.Қарабай В.Сарыбай 9. Жібектің қанша ағасы бар? А.3 Ә.6 Б.7 В.5 10. . Төлеген кімнің қолынан қаза табады? А.Қаршыға Ә. Бекежан Б. Қалмақ В. Қарақшы 11. Төлеген өлген соң, Жібекті кім айттырады? А.Бекежан Ә.Қорен Б.Шеге В. Сансызбай 12. «Кыз¬-Жібек» фильмі қай жылы шыққан? А.1980ж. Ә.1960ж. Б.1970ж. В. 1990ж 13. Сценарийдің авторы кім? А.А. Құнанбаев. Ә.Ғ.Мүсірепов Б.С.Мұқанов В. 14.Жібектің рөлін сомдаған актриса? А.Айгүл Иманбаева Ә.Меруерт Өтекешова Б.Фарида Шәріпова ҚР және ТМД елдеріндегі ғылым және білім беру жүйесінің өзекті мәселелері Актуальные проблемы науки и системы образования РК и в странах СНГ
124 15.Жырдың сюжеті қандай? А.жігіттің елін қорғауы Ә.жігіттің егін салуы Б жігіттің үйленуі
Ит-ның көмегімен «Қазақтың қызы» атты әнді қойып,әрі қарай әңгімеміздің жалғасы қандай болмақ деген сұрақ қоямын (оқушылардың жауабы). Әрине, бүгін «Қыз Жібек» жыры бойынша білімідеріңізді толық көрсетіп, сарапқа саласыздар.
Топтастыру арқылы «Қыз Жібек» жырының
мазмұнын айту.
«Қыз Жібек» жырының кейіпкерлеріне топтастыру жасау.
«Қыз Жібек» жырындағы салт-
дәстүрлерді топтастыру. Иә, дұрыс айтады. Ендеше сіздерге менің де бүгін шашу шашқым келіп тұр. Бұл шашудың ішінде сіздерге талқылау кестесінің сұрақтары жасырынып жатыр. Әр топ өз сұрақтарының жауаптарын алдарыңдағы флипчартқа түсіреді.
1.
Төлегеннің дүниеге келуі, ер жетуі. 2.
Төлегенді Ақжайық сұлуларына кім ынтық етеді, Ақжайыққа жөнелуі. 3.
Қыз Жібекті Төлегенге кім жолықтырды? 1.
Жібек Төлегенді неге менсінбейді? 2.
Жібектің Төлегенді еліне неге жібергісі келмеді? 3.
Төлеген қандай уәде берді, уәдесін орындады ма 1.
Жібек Төлегеннен айырылғаннан кейін қандай жағдайға тап болды? 2.
Сансызбай деген кім? 3.
Жібек неге оған тұрмысқа шығады? Талқылау кестесі: Топ Не болды Дәлел І топ 1. Төлегеннің дүниеге келуі, ер жетуі.
2. Төлегенді Ақжайық сұлуларын кім ынтық етеді, Ақжайыққа жөнелуі. 3. Қыз Жібекті Төлегенге кім жолықтырды?
ІІ топ 1. Жібек Төлегенді неге менсінбейді? 2. Жібектің Төлегенді еліне неге жібергісі келмеді? 3. Төлеген қандай уәде берді, уәдесін орындады ма? Неге орындамады?
1.
Жібек Төлегеннен айырылғаннан кейін басына қандай пәле тап болды? 2. Жібек Хорен қалмақтан құтылудың жолын қалай табады? 3. Сансызбай деген кім? Жібек неге оған тұрмысқа
ҚР және ТМД елдеріндегі ғылым және білім беру жүйесінің өзекті мәселелері Актуальные проблемы науки и системы образования РК и в странах СНГ
125 Фотожұмбақ:Мына үзіндіде Төлеген мен Жібектің бір-бірімен әңгімелесіп отырғаны берілген. Бірақ дыбысы шықпай тұр. Сіздер Төлеген мен Жібектің не туралы сөйлесіп отырғанын болжап, диалог құрайсыздар. Диалог құру барысында кейіпкерлердің бет- ажарына, бет қимылындағы өзгерістерге назар салып отырыңыздар (диалог тыңдалады)
қорытындылайды. І топ Төлегеннің әкесі Базарбайдың баласына қойған талабы дұрыс па? Теріс бата туралы не айтасыз? ІІ топ Төлегеннің жырдың басынан жасаған іс-әрекеті дұрыс па? Қазіргі қоғамда ондай ер азаматтар бар ма? ІІІ топ Жібектің Сансызбайға тұрмысқа шығуы дұрыс па?
ІV. Бағалау Бағалау парағы V. Үй тапсырмасы: «Махаббат деген....» тақырыпқа жырдан алған әсерлерің бойынша эссе жазып келу.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі: 1.
С. Мирсеитова «Оқыту ізденіс ретінде және ізденіс оқыту ретінде» Қарағанды, 2011 жыл. 2.
С. Мирсеитова «Кәсіби даму мектебі» Алматы, 2012 жыл. 3.
Арман ПВ,2013 жыл. Аннотация В рекамендуемой статье рассказывается о применении технологии критического мышления на уроках. На уроке используются новейшие стратегии и приемы. Они учат учащегося креативно мыслить и умело применять свои знания в жизни.
шығады?
Оқушының аты- жөні,
сыныбы
Үй тапсырмас ы
Әр тапсырма бойынша менің топтағы жұмысым Сабақ барысын-
дағы мұғалімнің бағасы
баға
ҚР және ТМД елдеріндегі ғылым және білім беру жүйесінің өзекті мәселелері Актуальные проблемы науки и системы образования РК и в странах СНГ
126 Түйін
Мұғалім өзінің баяндамасында информатика пәнін оқыту барысында туындайтын негізгі мәселелер және осы уақытқа дейінгі кездескен кедергілер және оны шешу жолдарын көрсетеді. Пәнді оқытуда мұғалімдерге басшылыққа алуға жарайды.
жаңа Қазақстан» атты Қазақстан халқына Жолдауында «Осы заманғы білім беру мен кәсіптік қайта даярлау, «парасатты экономиканың» негіздерін қалыптастыру, жаңа технологияларды, идеялармен көзқарастарды пайдалану, инновациялық экономиканы дамыту қажет. Білім беру реформасы табысының басты өлшемі-тиімті білім мен білік алған еліміздің кез келген азаматы әлемнің кез келген елінде қажетке жарайтын маман болатындай деңгейде көтерілу болып табылады» делінген. Сонымен қатар бүкіл еліміз бойынша әлемдік стандарттар деңгейінде сапалы білім беру қызметін көрсетуге қол жеткізу, Он-лайн тәсілінде оқыту тәжірибесін дамытып, елімізде оқу теледидарын құру, оқу жоспарларына жаратылыстану ғылымдары бойынша, бірінші кезекте, математика пәні мен ақпараттандырудан қосымша сағаттар мен пәндер енгізу қажеттілігін баса айтты.
Дамыған елдердегі білім беру жүйесінде ерекше маңызды мәселелердің бірі –оқытуды ақпараттандыру, яғни оқу үдерісінде ақпараттық технологияларды пайдалану.Қазіргі таңда елімізде білім беру жүйесінде жаңашылдық қатарына ақпараттық кеңістікті құру енгізілді. Ақпараттандыру жағдайында оқушылар меңгеруге тиісті білім, білік, дағдының көлемі күннен күнге артып, мазмұны өзгеріп отыр. Білім беру саласындағы ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы білімнің сапасын арттыру, білім беру үдерісін интенсификациялау мен модернизациялаудың тиімді тәсілдері іздестірілуде. [1] Бүгінгі таңда қоғамымыздың жаңа қарқынмен дамуы, ғылыми-техникалық прогрестердің жетістіктері, еліміздің өркениетті елдер қатарынан көрінуі белім беру жүйесіне де ықпал етпей қойған жоқ. Қазақ мектептерінде информатика пәнін оқытудың сапасын арттыру бағытында оқушыларға теориялық білім беру және практикалық қалыптастыруда оқытудың тиімді әдістерін анықтап, пайдалану білімді ізгілендіру мен демократияландырудың, саралап оқытудың негізгі мәселерінің бірі болып табылады. Бұл мәселені шешу осы уақытқа дейінгі жинақталған тәжірибелерді жан-жақты талдап, соның негізінде оқытудың тиімді әдіс-тәсілдерін информатика пәнін оқыту үшін анықтауды талап етеді.
Информатика пәні 1985 жылдан бастап, енгізілген уақытта мектептер компьютермен қамтамасыз етілмегендіктен, пән «машинасыз» тұрғыда жүргізілді. «Машинасыз» оқыту барысында А.П.Ершовтың басшылығын жасалған «Информатика мен есептеуіш техника негіздері» атты оқу әдістемелік құрал пайдаланылды. Бірақ бұл оқулық пәнді толықтай меңгертуге көмектесетін теориялық және әдістемелік материалдармен қамтамасыз етілмегендіктен, мұғалімдердің шығармашылықпен ізденіп, жұмыс жасауын қажет етті. Мұғалімдер әрбір тақырыпқа байланысты сабақ жоспарларын жасап, оны көмекші құрал ретінде пайдаланып отырды. Сондықтан жалпы білім беретін орта мектептерде пәнді оқытуға байланысты көптеген қиыншылықтар туындады. Атап айтар болса, біріншіден информатика пәнінен беруге үйрету үшін математика , физика пәндерінің мұғалімдерін білім жетілдіру курстарынан өткізу қажет болса, екінщідер, оқу әдістемелік- құралдарының өз ана тілінде жетіспеуі сынды болды. Осы аталған қиыншылықтарды болдырмау және «машинасыз» оқытудың тиімділігін арттыру мақсатында тәжірибелі мұғалімдер «Алгоритмдер» кітапханасын ұсынды. Бұл әдістің тиімділігі практика жүзінде дәлелденді. [2]
Компьютер жаппай тараған кезде адамдар ақпарат туралы білімі жалпы мәдени құндылыққа ие бола бастады. Қазіргі таңда информатика ақпараттық-логикалық үлгілері туралы негізгі ғылымға айналып отыр. Информатика дербес пән ретінде тез дамып келеді. ҚР және ТМД елдеріндегі ғылым және білім беру жүйесінің өзекті мәселелері Актуальные проблемы науки и системы образования РК и в странах СНГ
127 Олай болса, «Заманына қарай адамы» демекші , мұғалім үшін ең маңызды нәрсе, қоғам үшін пайдасы зор тұлға қалыптастырып, тәрбиелеу. Ал, тұлға деген кім? Тұлға- өз ұстанымдарын жеткізе және дәлелдей алатын, еркін , ынтасы зор, өзіне - өзі және өз идеяларына сенімді , сыни пікір – көзқарастары жүйелі дамыған, ғылым мен техниканың белгілі салаларында құзырлығын көрсете алатын адам. Демек, қоғам үшін пайдалы тұлғаны жетілдіру бойынша дүние жүзіндегі көптеген мұғалімдердің іс – тәжірибесінен үйренетін болсақ, жоғары деңгейге жету үшін «дәстүрлі» әдеттен бас тартып, сындарлы оқытуға көшудің кезеңі жеткеніне көз жеткізуге болады.
Білім беру – кешенді үдеріс. Егер мұғалім сындарлы оқытуда негізінен бағытаушы болса, оқушылар өз білімдері мен сенімдері жайында ойланып, білімін толықтырып, пікір талас жүргізіп, өз болжамдарына сыни тұрғыдан қарап, әлем туралы түсініктерін жетілдіретін болады. Осы типтегі сабақтардың материалдары сабақтарда қарастырылатын жеті модульге сараланған. Осы жеті модульге қарастырылған идеялар сабақта пайдаланылатын жекеленген стратегиялар мен тәсілдер сияқты өзара байланыста болды. Жаңа инновациялық технологияларды пайдалану арқылы дамыта оқыту, дара тұлғаны бағыттап оқыту мақсаттарын жүзеге асыра отырып, оқу-тәрбие үрдісінің барлық деңгейлерінің тиімділігі мен сапасын жоғарылатуды көздейді. Осы орайда, білім беру үдерісіндегі Кембридж бағдарламасының басты мақсаты-метасана немесе «Қалай оқу керектігін үйрету» (Flivell1976: Vygotsky,1978 ) жүзеге асыру және Оқыту мен оқытудағы жаңа тәсілдерді игере отырып «Диалог арқылы оқытуды» (Merser, 1978: Alexander, 2008 ) пайдалану оқушыларды сыни тұрғыда ойландыра отырып, талантты-дарында балалардың оқу үдерісіндегі жетістіктерін басқа да оқушыларға ашық түрде үлгі ету , тапсырмаларды жас ерекшеліктеріне сай бере отырып, қалай оқу керектігін үйрету, алған білімді түсініп қана қоймай өз өміріне пайдалана алуды қалыптасыру болды. [3] Олай болса, информатика пәнін оқытудағы туындайтын негізгі мәселелер:
Оқулықтың жетіспеуі;
Жұмыс дәптерлерінің берілмеуі
Сыныптағы компьютер санының аздығы мен интерактивті құралдардың жетіспеуі;
Электронды оқулықтардың сапасы мен аздығы... Осы аталған кемшіліктер нәтижесінде, информатика пәнін оқытуда қиындықтар туындайды. Біріншідер: сағат санының аздығы берілген тақырыпты игертуге толық үлгіруге мүмкіндік бермейді. Себебі: 5 сыныптағы «Пернетақта. Пернелер тобы» тақырыбына бір сағат ғана берілген. Бір сағат ішінде пернетақта пернелерінің барлық пернесінің қызметі мен мүмкіндіктерін ажыратып түсінік алу, оқушы үшін өте қиын. Сындарлы оқыту теориясы бойынша оқушыларға берілетін тапсырмаларды қоса алғанда, оқушыларға біршама ауыртпашылық түсіретіні анық. Осы мәселені шешудің бірден бір жолы менің ойымша, аптасына екі сағат болған жағдайда, пәндегі берілген күрделі тақырыптарды игерту жеңілдірек болар еді. Пәнді оқыту төменгі сыныптардан бастап енгізу тезірек қолға алынса. Бастауыш сыныптан бастап, оқушы компьютер құрылғымен толық танысып, жоғары сынып кезеңінен бастап, программалау тілдерін толық игеруіне мүмкіндік туар еді. Екіншіден: оқулық санының жетіспеуі. Осы аталмыш мәселе, оқушылардың оқулықпен толық қамтылуына кедергі келтіреді. Берілген тақырыпты баланың өздігінен оқуына, ізденуіне қиын болары анық. Яғни, оқулықта берілген «компьютердегі тәжірибелік жұмыс» пен «өзіңді тексер!» тест тапсырмалары. Оқушы сыныпта толық үлгіре алмаған практикалық тапсырмасын, үйінде оқулықтан қарай отырып, өздігінен тапсырманы орындауына оқулықтың жетіспеуі кедергі келтіреді. Демек, оқулықтың өзі информатика пәнін оқытудағы негізгі проблемалардың бірі болып отыр.
оқушының өздіген жұмыс жасауы мен күрделілікке деген сүйіспеншілігін арттыруға, ҚР және ТМД елдеріндегі ғылым және білім беру жүйесінің өзекті мәселелері Актуальные проблемы науки и системы образования РК и в странах СНГ жүктеу/скачать 6,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|