1. Физиология пәні, басқа ғылымдармен байланысы, медицинадағы маңызы. Уник 100%
Осмос. Мембрананын жартылай өткізгіштік қабілеті болады. Өйткені ол суды өзі арқылы оңай, ал басқа заттарды баяу өткізеді. ОСМОС - (
жүктеу/скачать 243,73 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Иондар тасымалы.
| Осмос. Мембрананын жартылай өткізгіштік қабілеті болады. Өйткені ол суды өзі арқылы оңай, ал басқа заттарды баяу өткізеді.
ОСМОС - (osmos - итеру) мембрана арқылы су молекуласы заттар дың аз мөлшерлі жағынан көп шоғырланысына қарай ығысуы. Еріткіштің мұндай қозғалысын жасайтын күш осмостық итерме қысым деп аталады. Бұл қысым еріген заттардың мөлшеріне, қасиет теріне және температураға байланысты болады. Организмде тіндер мен кан жүйесі арасында жалпы осмостык кысымга катысты жоғары молекулалардын - белоктардын жасайтын бөлiгi манызды орын ала ды. Мұны онкостык (onkos - iсiну) қысымы дейді. Қанның осмостық кысымы iсiндi кысымнан 200 есе жоғары болады. Алайда ол, тамен болғанымен, судын тіндерден кантамырлары кенересіне қайтып ора луын қамтамасыз етедi.Осмос пен катар судын сүзіліп өтуi, көбінесе тіндердегі гидроста тикалык кысымга байланысты болады. Сүзіліс - фильтрация, сұйық тын гидростатикалык кысымга сәкес жаргак калкалардын саңылауы нан етуi. Осы екi кубылыс арқылы көптеген тірліктік (асқорыту, қан кысымы, несеп тузу т.б.) және дерттік ( аллергия, ісіну, қабыну, күйік т.б.) әсерленістер аткарылады. Иондар тасымалы. Иондарды тасу арнайы мамандалган белок құрылымдары жасайтын ашык арналар арқылы жүзеге асады. Ондай арналардын натрий, калий, кальций, натрий-кальций және хлор ион дарын тасымалдау үшін жасалатын түрлері болады. Иондык арналар дын какпактарын ашык, жабык немесе дәртсіз күйде ұстайтын тетік тер бар. Мұны мембрананын екі жағындағы электр дуркiнi айырма сынын езгерiстерi немесе физиологиялык белсенді заттардын қабыл дағыштармен әрекеттесуі реттейді. Сондықтан оларды потенциал-тəу елдi және рецептор-тәуелді деп бөледі. Ион арналарының таңдамалы өткізгіштігі, олардың сағасында орналасқан, әрбір ионнын түрін арнайы iрiктейтін сүзгiштер болуына байланысты. Иондардың мембрана аркылы етуi электрлік өзара әре кеттестіктен де тәуелдi келеді. Ол иондар мен арналар сағасында топ таскан зат бөлшектерінің зарядына байланысты. Егер арна саңылауындагы зарядталган топтарга аттас иондар жакындаса, олар кейін тебіледі. Бұлар мембрана аркылы тек козгалыс (кинетикалык) куаты жогары болса ғана етеді. Ал зарядтары қарсылас заттардың өтуi жеңiлдеуі мүмкін. Алайда, мұндай ион мембранадағы тесiктн электрлік ортасына тартылып, пәрмендiк штуцкырына түсіп кетіп, бе кiтiлуi салдарынан баска нондарға кедергі жасайды. Мембрананын аниондар мен катиондарды өткізгіштігі әртүрлі бо лады, әдетте, жасуша катиондарды өткізгіш келеді. Тек, эритроцит тердiн қабықшасы арқылы, керісінше, аниондар ете жылдам етеді. Сондай-ак сутек және гидроксил иондары да, келемдерi шағын бол ганымен, жасушага іс жүзінде ете алмайды. Өйткені, олардын зор химиялық белсенділігі (дәрттілігі) аркасында, мембрана саңылауын да орналасқан беткейлік топтармен байланыс жасап, соңғылардың за рядын езгертіп жібереді.Сонымен заттардың бір бағытта өтуiне орта мен жасушаның физи калық-химиялық көрсеткіштері әсерін тигізеді. Иондардын селкос та сымалы әр уақытта электрохимиялық айырмашылық арқылы аткары лады жүктеу/скачать 243,73 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|