Еңбек өнімділігі - жұмыскердің бірлік уақыт ішінде өндіретін өнімінің мөлшері немесе бірлік өнімді өндіруге жұмсалатын жұмысшы уақытының мөлшері.
Автоматтандыру жəне механикаландыру дəрежесі - өндірісті пайдаланудағы қол жұмысы мен ауыр еңбек үлесін анықтайды.
7)Химия-технологиялық жүйе мен үдеріске анықтама беріңіз. Химия-фармацевтикалық технологияның негізгі үдерістерін жіктеңіз және мысалдармен көрсетіңіз. • Химиялық-технологиялық жүйе (ХТЖ) – бастапқы затты өнімге дейін өңдеуге арналған аппараттардың, машиналардың, басқа қондырғылардың жəне материалдық, энергетикалық, басқа ағыстардың өзара біртұтас жиынтығын айтады.
Химиялық-технологиялық үдеріс- шикізаттан дайын өнім алу мақсатында белгілі бір кезектесіп жүретін жəне бір-бірімен өзара байланысқан үдерістердің жиынтығы.
Жалпы алғанда химиялық-технологиялық үдеріс – кезектесіп жүретін үш сатыдан тұрады:
1. Шикізатты химиялық өңдеуге дайындау: А → А1 жəне В → В1
мұндағы, А, В – дайындауға дейінгі шикізат; А1, В1 – дайындалған шикізат;
2. Дайындалған шикізаттың реакция өніміне дейін химиялық өзгерісі екі сызбанұсқамен жүреді: A + B → C (негізгі реакция);
A + B → P (қосымша реакция).
мұндағы С – мақсатты өнім; Р – қосымша өнім.
3. Реакциялық қоспадан мақсатты өнімді бөлу жəне оны тазалау: C1 →C жəнеP1→P
мұндағы, С1 – бөлінген мақсатты өнім; Р1 – бөлінген қосымша өнім.
Химиялық технологияда негізгі үдерістері олардың өту заңдылықтарына байланысты негізгі бес топқа бөлінеді:
1) Гидромеханикалық процесс - сұйық өнімдерді сүзу , тұндыру, араластыру;
2) Жылу алмасу - қыздыру, салқындату, буландыру, конденсациялау.
3) Масса алмасу (диффузионды) - бұл үдеріске еру, кристалдану, кептіру, дистилляция, ректификация, абсорбция, экстракция, десорбция жатады. Олар кептіргіште, дистилляторларда, ректификаторларда, абсорберлерде, экстракторларда, десорберлерде жүргізіледі.
4) Химиялық процесс –каталитикалық крекинг, пиролиз, гидротазалау.
5) Механикалық процесс- ұсақтау, пресстеу, іріктеу, дөңгелектеу.
6 .Энергетикалық процессс - турбиналарда, генераторларда, моторларда əртүрлі энергиялардың (жылу, механикалық, электрлік) өзара түрленуі.
7.Басқару процесі - ағыстар жəне заттардың күйі, олардың күйлерінің өзгерісі туралы ақпаратты алу жəне жіберу.
