1 Жақ асты және тіл асты бұлшықеттер орналасқан
Мурыннын жоғаргы жолы (meatus nosi superior
жүктеу/скачать 465,64 Kb.
|
анатомия рк 3 айана
- Бұл бет үшін навигация:
- Мурыннын ортангы жолы
- Мурыннын томенгі жолы
| Мурыннын жоғаргы жолы (meatus nosi superior) - мурыннын жогаргы және ортангы шеміршектерінін арасында орналаскан; осы арага жұп sinus sphenoidalis және торлы суйектін арткы куыстары ашылады.
Мурыннын ортангы жолы ортанғы және томенгі шеміршектер арасында орналаскан. ұунда мандай койнауы (sinus frontalis), гаймор койнауы (sinus maxillaris), сонымен катар торлы суйектін алдынғы және ортанғы кустары ( sellulae ethmoidales anterior et mediae) ашылады. Мурыннын томенгі жолы мурыннын томенгі шеміршегі мен катты тандай арасында орналаскан, мұнда мурын-жас озегі ашылады. Бул озек аркылы коз жасы отеді. 6. Мурын кусынын ішкі кабыргасы-мурыннын перделік шеміршегінен тұрады. Перделік шеміршек суйектен және шеміршектен кұралган. Мұрын қуысының қан тамырлармен қамтамасыз етілуі сыртқы және ішкі ұйқы артериясы арқылы жүзеге асырылады. Мурыннын, арткы болігі а. sphenopalatina аркылы канмен камтамасыз етіледі. Бул тамыр а. maxillaries тармагы болып табылады. Лимфа ағымы мұрын қуысында 3бағытта жүреді: мурын кусынын, алдынғы бөлігінен-жак асты лимфа туйіндеріне, мұрын кусынын, арткы белігінен - жартылай беттін терен аймактарына багытталган, ары карай (cervicales profundi) лимфа туйіндеріне отеді. 69. Қанмен қамтамасыз етілу ерекшіліктері, веналық ағысы, мұрын аймағының иннервациясы. Киссельбах қан ағыштық аймағы. Мұрын және оның айналасындағы құрылымдар сыртқы және ішкі ұйқы артерияларының бұтақтарынан мол қанмен қамтамасыз етіледі. Киссельбах аймағы, қанға бай қанаттық өрім, мұрын қылқынының алдыңғы бөліктерінде орналасқан және жоғарыда аталған барлық артериялардың анастамоздарынан түзілген. Балаларда мұрыннан қан кету көбінесе Киссельбах аймағында пайда болады, өйткені ол мол қанмен қамтамасыз етілген және алдыңғы жағында мұрын қылқанында орналасқан. 70. Жоғарғы жақ қойнауының топографо- анатомиялық сипаттамасы, оның практикалық маңызы. Жоғарғы жақ қойнауы-ауа қойнауларының ішіндегі ең үлкені. Жоғарғы жақ сүйегінің бүкіл денесін алып жатқан жұптқасқан қойнау. Оның көлемі 15 мл. жұптасқан жоғарғы жақ қойнаулары көбінесе асимметриялы түрде дамиды. Қойнау әдетте бір камерадан тұрады немесе көп камералы болуы мүмкін. Гаймор қойнауы ішінен жіңішке шырышты қабықпен қапталған, фибриллярлы эпителийі бар, бокал жасушалары, тамырлары және әсіресе нервтері нашар; осыған байланысты гаймор қойнауының аурулары гайморит, кисталар, ісіктер, бөгде заттар және т.б. ұзақ уақыт бойы симптомсыз болуы мүмкін. Жоғарғы жақ қойнауы мұрын қуысымен жоғарғы жақ сүйегінің ішкі бетіндегі тесік арқылы байланысады, қалыпты жағдайда ауамен толтырылған. Жоғарғы жақтың қойнауының төменгі қабырғасы жұқа. Жоғарғы жақ синусының 5 қабырғасы бар: Жоғарғы Төменгі Медиальды Алдыңғы Артқы сыртқы Жоғарғы жақ қойнауының медиальды қабырғасы бір уақытта мұрын қуысының бүйір қабырғасы болып табылады. Алдыңғы қабырғада көз ұя асты тесік бар. Жоғарғы жақ қойнауының артқы қабырғасы қойнауды қанаттық шұңқырдан бөледі. Жоғарғы жақ артериясы, қанаттандайлық түйін, үшкіл нервтің тармақтары және вегетативті жүйке талшықтары жоғарғыжақ қанаттық ойықта орналасқан. Жоғарғы жақ қойнауының түбі жоғарғы жақтың альвеолярлы процесінің тесіктерінде орналасқан тістердің тамырларымен шектеседі; әсіресе қуысқа жақын 2-ші премоляр және 1-ші моляр орналасқан. Тістердің жоғарғы жақ қойнауына жақын орналасуы одонтогенді синуситке әкелуі мүмкін. Тұрақты тістер шыққанға дейін, яғни шамамен жеті жасқа дейін, жоғарғы жақ қойнауы әдетте өте кішкентай, өйткені жоғарғы жақта тұрақты тістердің рудименттері бар. Жоғарғы жақ қойнауы соңғы пішіні мен мөлшерін тұрақты тістер шыққаннан кейін ғана алады. 71. Маңдай қойнауының топаграфо- анатомиялық сипаттамасы, оның практикалық маңызы. Маңдай қойнауы sinus frontalis көздік бөлік пен маңдай сүйегінің пластинкаларының арасында орналасқан. Оның мөлшері әр түрлі. Онда көздік, беттік, милық және ортаңғы қабырғалары ажыратылады. Маңдай қойнауының қабынуынан оның жұқарған қабырғалары арқылы көз ұясына, бас сүйек шұңқырына таралуы мүмкін. Маңдай қойнауы мұрын қуысымен ортаңғы мұрын жолының алдынғы бөлігінде ашылатын apertura sinus frontalis арқылы байланысады. Маңдай қойнауы ішкі жағынан шырышты қабықпен қапталған. Туылған кезде маңдай қойнауы болмайды. 7-8 жасқа дейін дамиды және жыныстық жетілуден кейін максималды мөлшеріне жетеді. Көбінесе олар асимметриялы, олардың арасындағы сүйек септумы ортаңғы сызықтан бір немесе басқа бағытта ауытқиды. Маңдай қойнауының қызметі нақты белгісіз, бірақ олар көз ұяларын пішіндейді, осылайша бинокулярлық көруді қамтамасыз етеді деген болжамдар бар 72. Тор сүйегі уяшықтарының топографо- анатомиялық сипаттамасы, оның практикалық маңызы. Торлы сүйек тақ, ауа өткізгіш сүйекке жатады. Оның торлы пластинкасыlamina cribrosa, перпендикулярлы пластинкасы lamina perpendicularis және торлы лабиринті labirintus ethmoidales бар. Торлы сүйек лабиринті labyrinthus ethmoidalis 2-5 немесе одан да көп пішіндері әр түрлі торлы сүйек ұяшықтарынан тұрады. Олар алдыңғы бас сүйек шұңқырынан маңдай сүйектің көздік бөлігімен және торлы сүйекпен бөлінген. Торлы сүйектің жұқа қабырғалары арқылы қабыну процесстері бас сүйек қуысына, көз ұясына, және көру нервісіне таралуы мүмкін. Торлы пластинка арқылы иіс сезу нерві, алдыңғы торлы артерия және артқы торлы артерия өтеді. Торлы лабиринт 8-12 ұяшықтардан құралған мұрын қуысының қосалқы қойнауы. Ұяшықтардың орналасуына қарай алдыңғы, ортаңғы және артқы. түрлері бар. 73. Сына тәрізді қойнауының топаграфо- анатомиялық сипаттамасы, оның практикалық маңызы. Сына тәрізді қойнау тек 5 жасқа дейін дами бастайды. Сына тәрізді қойнау - бұл артқы орналасуы бар ауа қуысы. Ол бас сүйегінің негізін алады және сына тәрізді сүйектің денесінде алдыңғы бас сүйек шұңқырының ортаңғы шұңқырға өтетін жерінде орналасқан. Бұл қойнаудың пішіні мен өлшемдері айтарлықтай жеке айырмашылықтарға ұшырайды, ал көлемі 0,5-3 мл аралығында. Сына тәрізді қойнау апертурасы сына сүйек денесінің алдыңғы қабырғасында сына тәрізді торлы қалтада, жоғарғы турбинаның артында және сәл жоғары орналасқан. Сына тәрізді қойнаудың жоғарғы қабырғасы алдыңғы және ортаңғы бассүйек шұңқырларының түбін құрайды, сондықтан риногендік интракраниальды асқынулардың пайда болу орны ретінде қызмет етеді. Оған жақын жерде визуалды кросс және визуалды арналардың саңылаулары орналасқан. Түрік ершігі және онда орналасқан гипофиз безі сына тәрізді қойнаудың төбесінде орналасқан, сондықтан соңғысы арқылы гипофизге хирургиялық қол жеткізіледі. Сына тәрізді қойнаудың бүйір қабырғасында кавернозды қойнау, ішкі ұйқы артериясы жатыр. Көру өзегі сына тәрізді қойнаудың бүйір қабырғасында ішкі ұйқы артериясымен және бірге орналасқан. Сына тәрізді қойнаудың түбі мұрын-жұтқыншақтың төбесін құрайды. 74. Жұтқыншақтың топографо- анатомиялық сипаттамасы, қанмен қамтамасыз етілуі, иннервациясы, лимфа ағымы. Жұтқыншақ бас сүйегінің негізінен басталып 6 мойын омыртқа деңгейінде өңешке дейін созылып жатыр. Жұтқыншақтың 3 бөлігін ажыратады: Жұтқыншақтың жоғарғы бөлігі (epipharynx)- мұрын жұтқыншақ бөлігі, бастың негізінен қатты таңдай тұсына дейін. Жұтқыншақтың ортаңғы бөлігі (mesopharynx)- ауыз бөлігі- қатты таңдайдан тіл асты сүйегінің денесіне дейін. Жұтқыншақтың төменгі бөлігі (hypopharinx)- жұтқыншақтың көмейлік бөлігі- өңешке өтетін жерге дейін. Жуткыншактын мурын –жуткыншак және ауыз куысы кабыргаларында және көршілес мушелерде Пирогов-Вальдейердін - жуткыншак сакинасы деп аталатын лимфоидты тіндері болады. Тіндерде көптеген біркелкі фолликулалармен қатар, бадамша бездері бар. Жуткыншактын жогаргы екі бөліктерінін айналасында жұткыншак маны кеністік (spatium parapharyngealis) орналасады. Көмей бөлігінін артында - омыртка алды шандырмен жабылатын мойыннын узын булшыкеттері мен омыртка денесі алдында (көмейдін буйірінде) калканша безінін жогаргы ушы мен жалпы уйкы артериясы орналаскан. Жуткыншактын канмен камтамасыз етілуіне, жуткыншактын орлеме артериялары (a. pharyngea ascendes), тандайдын орлеуші және төмендеуші артериясы (a. palatina ascendens et descendens) және aa. thyroidea superior et inferior катысады. Онын нервтенуї жуткыншак өрімін курайтын кезбе нерв, тіл- жуткыншак және мойын симпатикалык нервтері аркылы камтамасыз етіледі. Лимфа тамырлары . jugularis interna бойымен терендегі лимфа туйіндерге кұяды. 75. Жұтқыншақ маңы және жұтқыншақ арты клетчаткалық кеңістіктердің топографо- анатомиялық сипаттамасы, шекаралары, құрамы және іріңді қабыну процесстерінің таралу жолдары. Жұтқыншақ аймағын қоршап тұрған жұтқыншақ маңы аймағы. Ол жұтқыншақ кеңістігінен және екі бүйірлік кеңістіктен тұрады. Жұтқыншақ кеңістігі жұтқыншақ және омыртқа алды фасция арасында орналасады. Бас сүйек түбінен 6 мойын омыртқасына дейін созылады. Беттің терең аймағына бүйір жұтқыншақ маңы кеңістігі жатады. Жоғарыдан: Бас сүйек негізіне, төменнен: тіл асты сүйегі, сыртынан: медиалльді қанатты бұлшықет және оны сыртынан жабатын фасциямен және құлақ маңы безімен, артынан көлденен мойын омыртқаларының өсінділері, ішінен: бүйірлік жұтқыншақ омыртқалы фасциялы өсінділер. Жұтқыншақ маңы кеңістігі алдыңғы және артқы аймақ болып бөлінеді. жүктеу/скачать 465,64 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|