1. Жазудың пайда болуы мен даму тарихы бойынша хронологиялық карта жасаңыз


Ахмет Байтұрсынұлы әліпбиінің артықшылықтарын «Фишбоун» әдісі арқылы түсіндіріңіз



бет16/29
Дата14.05.2023
өлшемі0,96 Mb.
#93095
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   29
28.Ахмет Байтұрсынұлы әліпбиінің артықшылықтарын «Фишбоун» әдісі арқылы түсіндіріңіз.
Негізгі мәселе қандай?
Әліпбидің маңызын терең түсінген Ахмет Байтұрсынұлы араб жазуына өзгеріс енгізе отырып қазақтың тұңғыш ұлттық әліпбиін жасап шықты.Ондағы мақсаты – қазақ тілінің дыбыстық ерекшеліктерін дұрыс беру,оларға тән таңбаларды іріктеу және орыс миссионерлерінің кирилл әліпбиін енгізуге әрекеттенген қитұрқы саясатына тосқауыл қою.
Ұлт ұстазының ұлттық әліпбиімізді құрастыруы бір төбе болса, сол әліпби негізінде «Әліппе» оқулығын жазуы қазақ өркениетіне қосқан ерен еңбек болды.Әліппе оқулығы қазақ тілін оқыту әдістемесінің іргетасын қалады. Ахмет Байтұрсынұлының ең алғашқы «Әліппесі» 1912-1925 жылдар аралығында жеті рет басылып шықты.Ұлт ұстазы сол кезеңдегі әлем елдерінің әдістемесін зерделей отырып, қазақ баласының сауатын дыбысты әдіс негізінде ашу қажеттігін мұғалімдерге үйретіп, жол көрсетіп берді.Ол француз,неміс,ағылшын,итальян,қытай және орыс тілдерінде басшылыққа алынған әдіс-тәсілдерді талдай отырып, әр тілдің жазу ерекшелігіне қарай әр елдің оқытуда қолданатын әдістері де әртүрлі болатындығына назар аудару қажеттігін ескерткен. «Дыбысты әдістің» ең басты қағидасын Ахмет Байтұрсынұлы үшке бөліп көрсеткен:«бірінші балаларға әртүрлі дыбыс бар екенін ұғындыру керек, екінші балаларға таныс сөздерді алып, олардың ішінде қандай дыбыстар барын айыртып үйрету керек,үшінші бөлек-бөлек дыбыстарды қостырып сөз айтуға дағдыландыру керек.Мұны білмей тұрғанда балаларға әріп көрсету жарамайды» деп ескертіп кетті.
29.Төте жазуға тән белгілерді «Кластер» әдісі арқылы саралаңыз.


30.Кирилл графикасының даму үрдісін хронологиялық картаға түсіріңіз.

Х-ХІ ғасыр

Ресейде Х-XI ғасырларда енгізілді, христиандандыруға байланысты.

Х-ғасыр

Пергаментке жазылған қолжазба кітаптар немесе олардың үзінділері X-ғасырдан бері сақталған.

ХІ-ХІV ғасыр

Кириллица XI-XIV ғасырлар сипатталатын ерекше түрі ,әріптер – әріпте геометриялық фигуралар бар жарғы

ХІV ғасыр

XIV ғасырдың аяғынан бастап жарғы мен жартылай жарғы курсивті жазумен ауыстырылады

XIV-XVII

XIV-XVII ғасырларда. Кириллица мен славян жазуын қазіргі Румыния халқы қолданды.

1930 жылдары

сондай-ақ көпшілігі славян емес тілдерКСРО халықтары, олардың кейбіреулерінің бұрын басқа жазу жүйелері (латын, араб немесе басқа негізде) болған және 1930 жылдардың аяғында кириллицаға аударылған.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   29




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет