1-лекция. Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде жоспары



Pdf көрінісі
бет60/126
Дата10.12.2023
өлшемі1,06 Mb.
#136210
түріЛекция
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   126
 
Режимдер 
Жабық, 
монолитті элитамен 
Жабық 
дифференцияланған 
элитамен 
Ашық 
Қатыспаушы 
/саяси қатысу/ 
Дәстҥрлі 
Авторитарлы-
бюрократиялық 
Жарысушы 
олигархия 
Қатысушы 
/саяси қатысу/ 
Эгалитарлы-
авторитарлы 
Авторитарлы-
инэгалитарлы 
Либералды
демократия 
Сонымен бірге, саяси режим классификациясының негiздерi ретінде кӛппартиялық, 
билiктiң тармақтарға бӛлiну қағидасы, азаматтық қоғамның мемлекетпен қарым-қатынасы 
болып табылған тҧжырымдар да кездеседі

Азаматтық қоғам мен мемлекеттiң қарым-
қатынасының ҥш тҥрi қалыптасқан. 1- мемлекет азаматтық қоғам еркiн орындайды, ол тҥнгi 
қарауыл қызметiн атқарады /Дж.Локк, М.Дюверже/. Азаматтық қоғам мемлекеттi азаматтық 
қоғамды басқаруға жалдайды. Егер мемлекет азаматтардың қҧқын бҧзса, онда оны ауыстыруға 
қҧқылы; 2- азаматтық қоғам мен мемлекет арасындағы қатынаста мемлекет оны толығымен 
иеленедi, ӛз азаматтарын деспоттық жҥйенiң қҧралына айналдырады; 3- азаматтық қоғам мен 
мемлекет қарым-қатынасында тепе-теңдiк бар. Мҧнда бiз авторитарлы режимді кӛремiз. Осы 
ҥшеуiнен бiз ҥш саяси режимдерді демократиялық, тоталитарлы, авторитарлы байқаймыз. 
Батыс саясаттанушыларының классификациясы: 
1.
либеральды және авторитарлы 
2.
демократиялы, автократиялы, аралас 
3.
монократиялы /диктаторлы/, директория /ҧжымдық басқару/, аралас 
М.Дюверженiң
саяси режимдері: 
1. ағылшын 
2. американдық 
3. орыс 
4.
бiр және кӛппартиялық 
М.Дюверже саяси режимді партия жҥйесiне, сипатына тәуелдi жiктейдi /жаппай, 
элитарлы/, олардың жарғысына байланысты /ерiктi, қатал/ және революциялық, консервативтi, 
диктаторлы саяси режимдерді атап ӛтеді. 
А.Ориудiң
саяси режимдері: 
1.
президенттiк /АҚШ/ 
2.
парламенттiк /Италия/ 
3.
директория 


38 
4.
классикалық тәртiп /Батыс/ 
5.
авторитарлы 
А.Ориу дамушы елдердiң саяси режимін былай жiктейдi: 
1.
парламенттiк /плюралистiк партиялық жҥйе, жария оппозицияның болуы/ 
2.
президенттiк /атқарушы билiк басым/ 
«Конституциялық қҧқық және саяси институттар» монографиясының авторлары 
жiктемесi: 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   126




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет