1. Мен-концепциясы
Аурулардың пайда болуы мен денсаулықты нығайтудың психологиялық факторлары
жүктеу/скачать 348,3 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 28. Психикалық белсенді заттарды қолдану мен зиянды әдеттер денсаулықты әлсіріретуші фактор ретінде.
| 27. Аурулардың пайда болуы мен денсаулықты нығайтудың психологиялық факторлары.
Денсаулық психологиясы - психология ғылымының бір саласы ретінде денсаулыққа байланысты құбылыстарды зерттеуді мақсат етеді. Оның қолданылатын міндеттеріне мыналар кіреді: қоршаған ортадағы адам денсаулығына әсер ететін психологиялық факторларды анықтау, бақылау, тіркеу, талдау, болжау және пайдалану. Сонымен бірге психологиялық ғылымның байланысты салаларында қабылданған зерттеу әдістері мен әдістері қолданылады - еңбек психологиясы, тұлға психологиясы, әлеуметтік психология. Медициналық психологиядан гөрі ауруға, психикалық процестерге, науқастың «ауру призмасы» арқылы қарастырылатын функционалды күйіне және қасиеттеріне назар аударатын болсақ, денсаулық психологиясы үшін «денсаулық» ұғымы ұқсас. Психологияда тұлғалық қасиеттер, ағзадағы функционалдық күйлер мен процестер арасындағы байланыс ұғымы дәстүрге айналды. Өз кезегінде денсаулық, ағзаның функционалды күйлері мен тұлғалық қатынастар арасында байланыс бар. Денсаулыққа әсер ететін көптеген факторлар бар (сыртқы - қоршаған ортаға әсер ететін факторлар, және ішкі типологиялық сипаттамаларға байланысты). Осы факторлардың жиынтығына реттелген көзқарас зерттеушіге оларды сәйкестендірудің барабар психологиялық әдістерін таңдауға мүмкіндік береді. «Денсаулық психологиясы» тақырыбындағы әдеби деректерді талдау негізінде денсаулық немесе аурумен байланысы ең күшті факторлардың үш тобын құруға болады. Біз оларды былай деп атаймыз: бастапқы (алдыңғы), таратушы (таратушы) және қозғағыштар (жауаптың жалпы факторлары). 28. Психикалық белсенді заттарды қолдану мен зиянды әдеттер денсаулықты әлсіріретуші фактор ретінде. Аурулардың халықаралық жіктемесі бойынша (АХЖ - 10) осы үлкен топқа кіреді: - маскүнемдік (жіті улану, созылмалы маскүнемдік, тұрмыстық ішкіштік) - нашақорлық (опий тобы, каннабиоидтар, спайстар, кокаин, амфетаминдер және т. б.) - уытқұмарлық (желім, газ, бензин, ұшпа еріткіштер және т. б.) - темекіні пайдалану (насыбай, темекі, «көк темекі», вэйптар, қорқор) - прекурстарды пайдалану (дәрігердің тағайындауынсыз қатты әсер ететін дәрілік құралдарды пайдалану). Соңғы жылдары жастар арасында ең жиі кездесетін мәселе болып микстер табылады, бұл екі және одан көп психикалық белсенді заттарды пайдалану. Психикалық белсенді заттарды пайдаланушыларды анықтау қалай өтеді: - өз еркімен жүгіну – егер бұрын нарколог дәрігерге осы жағдай бойынша жылына 2-3 жағдайда жүгінсе, 2017-2019 ж.ж. 10-12 жағдай байқалды. Бұл халықтың тыйым салынған зарарлы заттарды пайдаланудың салдары туралы жоғары хабардарлығын дәлелдейді. - бастапқы медициналық, білім беру мекемелері мен құқық сақтау органдардан жіберу. Бұрын терапевт дәрігерлер, педиатрлар мен басқа белгілі бір сала мамандары адамдарды шамалы мөлшерде жіберген болатын. 2018-2019 жылдары 20-дан астам жіберілген адамдар жағдайлары болды. Әсіресе кеңес алу мақсатында психиатр дәрігерлер мен мектептер және колледждер әкімшіліктері жиі жібереді. - алкогольдік, нашақорлық, аралас масаю мәніне тәуліктік сараптамадан өту. Әсіресе мереке алдындағы және меркелік, демалыс, каникул күндерінде куәландырылғандардың саны айына 8-10 кісіге дейін жетеді. - оқу орындарындағы профилактикалық медициналық бақылау, тексерулер. Орташа алғанда, бір оқу орнын қарап тексеруді аяқтағаннан кейін қосымша тексерулерге 12-15 адам шақырылады. Күнтізбелік жыл ішінде профилактикалық медициналық тексерумен 3500 адам шамасында қамтылады. профилактикалық қадағалауға алынғандардың (қауіп-қатер тобы) арасында қадағалаудың 1 жылы ішінде 98,2% ПБЗ қайталап пайдалануды тоқтатады. жүктеу/скачать 348,3 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|