1 Павлодар мемлекеттік педагогикалық институтының ғылыми, ақпараттық-талдамалы журналы Научный информационно-аналитический журнал Павлодарского государственного
жүктеу/скачать 2,51 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- М.Л. Белоножко, Ю.М. Конев
- Б.Н. Мұзафаров
108 109 – воспитание любви и уважения к профессии учителя, стремление к изуче- нию специальных и педагогических дисциплин; – приобретение студентами навыков качественной и количественной оценки результатов своего труда; – формирование нравственных гражданских ценностей и мировоззрения учащихся; – воспитание культуры мышления, формирование гражданско-профес- сиональных качеств и умений применять знания в новых условиях, развитие спо- собностей к самостоятельному приобретению знаний и навыков самовоспитания гражданско-профессиональных качеств будущего учителя. Реализация поставленных задач следует осуществлять в форме консульта- ций, организуемых руководителями-методистами, по специально разработанной программе. Для реализации поставленных задач определены виды работ: 1) составление плана гражданского воспитания учащихся во время уроков, классных часов, свободного времени и внеклассных воспитательных мероприя- тий; 2) составление конспектов уроков и включение в их содержание вопросов формирования гражданского самосознания личности; 3) разработка планов внеклассных воспитательных мероприятий; 4) анализ и самоанализ проведенных уроков и внеклассных воспитательных мероприятий; 5) выполнение научно-исследовательской работы по проблемам гражданско- го воспитания школьников; 6) отчет о выполненной работе. Роль руководителя практики заключается в том, чтобы ненавязчиво, тактич- но передавать студентам частицу своего гражданско-профессионального опыта, показать им эффективные пути использования методов и приемов гражданского воспитания. Руководители также консультируют будущих учителей по неясным вопросам, проверяли их документацию, вносили поправки, рекомендовали необ- ходимую литературу. В ходе педагогической практики студенты, как правило, ис- пользуют опыт педагогов школ и вуза, достойный подражания. это доказывает тот факт, что внешний облик, характер, гражданско-профессиональная линия поведе- ния преподавателей вуза имеет большое значение для их становления. Исходя из выше сказанного, определены задачи методических рекомендаций к непрерывной практике: 1) осмысление усвоенных будущими учителями теоретических знаний (педа- гогических, специальных, психологических) на практике; 2) осознание общественной значимости профессии учителя и его деятельно- сти в воспитании гражданина; 3) формирование у студентов собственной гражданской позиции; 4) разработка и совершенствование содержательно-организационных форм развития мастерства и педагогических достижений; 5) включение студентов в практическую профессиональную деятельность, создающую мотивационно-ценностную установку на будущую педагогическую деятельность. Реализация знаний студентов во время практической деятельности предпола- гает актуализацию ранее усвоенных знаний, которая дает возможность проверить качество усвоения этих знаний, а также закрепить, уточнить, конкретизировать, углубить их. Сама актуализация – это не простое приложение приобретенных зна- ний к новым фактам, а использование студентом прошлого опыта для познания и раскрытия нового. В ходе педагогической практики должны создаваться условия для синтеза знаний по психологии, педагогике, методике преподавания предмета. этот синтез знаний способствует созданию у студентов всестороннего представле- ния о гражданском воспитании школьников, о значении гражданского самосозна- ния учителя в педагогической деятельности, формированию активной граждан- ской позиции будущих учителей. Таким образом, педагогическая практика – это форма профессионального об- учения в вузе, и как таковая, основывается на определенном теоретическом фун- даменте, профессиональных знаниях, приобретенными студентами на теоретиче- ских курсах. Спецификой педагогической практики является единство теоретиче- ского и практического компонентов обучения в высшей школе, синтез теории и опыта, приобретаемого в процессе педагогической деятельности. Практика обеспе- чивает практическое познание закономерностей и принципов профессиональной деятельности, овладение способами ее организации. Успех выше обозначенной проблемы зависит от наличия у будущего учителя необходимых умений определяющих гражданское самосознание личности. Умения определяются как сложные психологические образования, объединяющие граж- данские нравственно-профессиональные качества, знания и навыки с мыслитель- ными и практическими действиями. Степень сформированности и уровень разви- тия умений зависит от гражданских, нравственных и профессиональных качеств личности, от характера и содержания профессионально-этических знаний, навы- ков и опыта, которые включаются в мыслительные и практические действия при решении повседневных педагогических задач. Каждый учитель может достичь вы- сокого профессионального мастерства и при этом, безусловно, должен обладать развитым гражданским самосознанием. Для этого требуется профессиональное ҚАЗАҚСТАН ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ХАБАРШЫСЫ 3, 2011 3, 2011 ПЕДАГОГИЧЕСКИЙ ВЕСТНИК КАЗАХСТАНА 110 111 обучение, большая творческая практика, способности, непрерывное нравственно- профессиональное самообразование и самовоспитание. Вуз в полной мере не может завершить формирование гражданского самосо- знания будущих учителей, но он должен обеспечить все предпосылки для завер- шения его формирования в будущей педагогической деятельности. В процессе же обучения студент должен стать гражданином и специалистом, овладеть достаточ- ной совокупностью знаний, научиться мыслить как гражданин и педагог, разви- вать нравственно-профессиональные качества, приобрести навыки и умения, не- обходимые для педагогической деятельности. Литература 1. Абдуллина О.А. Общепедагогическая подготовка учителя в системе выс- шего педагогического образования. – М.: Просвещение, 1990. – 139 с. УДК316.422 : 352.93 ПРОБЛЕМЫ СОВРЕМЕННОГО РЕФОРМИРОВАНИЯ СЕЛА М.Л. Белоножко, Ю.М. Конев Мақалада Ресейдің аграрлық реформаларының блокираторлары ашылып көрсетіледі, әрі ауылды жаңаша реформалаудың тиімсіз жақтары айқындалды. В статье раскрываются основные блокираторы аграрных реформ России и выявля- ются причины неэффективности современного реформирования села. The article describes the main blockers of agrarian reforms in Russia and identifies the causes of inefficiency of modern reform of the village. Сельское хозяйство – одно из самых больных мест нашей экономической си- стемы на протяжении десятилетий. Почему это произошло? Необходимо прямо признать, что в идеологических, теоретических установках, которыми руковод- ствовалось советское общество, о так называемой двойственной природе крестьян- ства – как труженика, так и хозяина – содержались основы для постоянной подо- зрительности в адрес миллионов людей. История не подтвердила этот постулат. Но для этого крестьянству пришлось пройти и через коллективизацию – чудовищ- ное преступление против народа. Сотни тысяч крестьянских семей были изгнаны из деревень, с насиженных мест, миллионы погибли, скончались в голодных му- ках. Никто не приносил в истории таких страшных жертв, как крестьянство в на- шей стране. А до этого – «военный коммунизм» и непосильная продразверстка, а после этого – война и страдания разрушенных сел и деревень, и вновь выкачива- ние из деревни всего, что только можно. А с середины 60-х годов все большее втя- гивание страны в зависимость от продовольственного импорта, когда к концу 80-х годов одна шестая часть продовольственных товаров, реализуемых через государ- ственную и кооперативную торговлю, была получена по импорту. Причем это не экзотические продукты, которые не растут в нашей стране, а то, что может и долж- но быть в достатке произведено у нас. Сельское хозяйство России на протяжении многих столетий оставалось по- лем для экспериментов всех без исключения политиков, стоящих у власти. Кре- стьяне, являясь объектом реформирования сельского хозяйства, практически не могли влиять на ход преобразований и к концу нашего столетия растеряли всю веру в «мудрость правителей». И если раньше можно было говорить о крестьян- ской смекалке, рассудительности, хозяйской инициативе и самостоятельности, то теперь, как правило, идет речь о крестьянской пассивности, безынициативности, желании трудиться сообща, ни за что в принципе не отвечая и ничего не решая. Казалось бы, когда цивилизация вступает в мир виртуальной реальности, входит в систему интернета, все должно коренным образом изменится, но крестья- нин, не имеющий возможность, как правило, приобщиться к современным сред- ствам цивилизации, владеющий примитивными орудиями труда, имеющий мизер- ный доход, на который нельзя приобрести современное оборудование, повысить свою квалификацию, остается в «пещерном веке». Растет апатия самого сельского населения к потреблению ценностей культуры, просвещения, нравственности, са- мосовершенствованию. Ведь труд поглощает все силы и свободное время крестья- нина. На досуг же, культурное развитие, даже на образование их уже практически не остается. По нашему глубокому убеждению, именно здесь кроется основной корень зла, нанесенный сельскому товаропроизводителю России. Решая эту проблему, ор- ганы власти могут найти пути к повышению крестьянского сознания, которое в свою очередь могут вылиться в рост эффективности сельскохозяйственного произ- водства, ведь крестьяне на протяжении многих лет доказали, что они могут и лю- бят трудиться. Вступая в ХХ1 век, необходимо наконец осознать, что механизмами, блоки- рующими как прошлые, так и современные аграрные преобразования, являются следующие: ҚАЗАҚСТАН ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ХАБАРШЫСЫ 3, 2011 3, 2011 ПЕДАГОГИЧЕСКИЙ ВЕСТНИК КАЗАХСТАНА 112 113 Во-первых, это практическое отсутствие мнения и желания самого объекта аграрных преобразований – крестьян, которых та или иная политика государства заставляет жить и работать в условиях, предписанных сверху. Во-вторых, все аграрные преобразования распространялись без всякого уче- та специфических особенностей различных регионов. Здесь одним из важнейших механизмов блокирования этих реформ являлись решения местных органов вла- сти, которые до самой последней буквы выполняли постановления правительства (например, в Мурманской и Архангельской областях выращивали кукурузу). В-третьих, все аграрные реформы носили половинчатый характер: сначала шли позитивные преобразования, а затем реформа поворачивала на все 360 граду- сов и влекла за собой отмену всего того, что было сделано. В-четвертых, не учитывался временной аспект этих преобразований. Не по- лучив желаемых результатов в течение двух-трех лет, реформа сворачивалась и за- менялась другой, которая, казалась более жизнеспособной, а на деле происходила ломка уже в какой-то степени наладившихся отношений на селе. эти блокираторы не позволяли аграрным преобразованиям воплотиться в жизнь, а если еще добавить отсутствие стремления крестьян помочь правитель- ству в этих преобразованиях, так как они не участвовали в принимаемых решени- ях и никто не интересовался их мнением, хотят они или не хотят подобных изме- нений в укладе своей жизни. Сегодня, как и раньше, не на уровне федерации, не на уровне субъектов феде- рации не учитывается тот огромный опыт аграрных преобразований, который мог бы и должен был бы ставится на первое место при принятии тех или иных управ- ленческих решений, принимаемых на различных уровнях. Только в этом случае возможно разрешение конфликта между государством и крестьянством, который заключается, прежде всего, в том, что на протяжении всей вековой истории Рос- сийского государства никто из политиков не спросил самого крестьянина, а что же он сам хочет, как он может хозяйствовать на земле, что ему для этого нужно и какая помощь от государства ему для этого необходима. Если этот вопрос будет когда-то поставлен, то начало разрешения конфликта будет положено, а если после этого полученный ответ заставит государственные структуры решить накопивши- еся проблемы, то будет и разрешение самого конфликта. Авторами на протяжении с 1990 по 2010 годы неоднократно проводился опрос мнения сельских жителей Тю- менской области, который полностью подтверждает вывод о том, что только при учитывании интересов самого крестьянина, при наличии возможности самому ре- шать свою судьбу, с участием государства не в указывании что и как делать, а в его поддержке самостоятельного выбора крестьянина, возможны позитивные переме- ны в сельском хозяйстве, что не сможет добиться ни одна аграрная реформа, про- веденная «сверху». И последнее. Сегодня в деревне практически не осталось интеллигенции, что также приводит к деградации села. Пришлая интеллигенция покидает деревню, а местное население, не имеющего реального доступа к очагам просвещения, обра- зования, культуры не способно заменить ее. Поэтому областная администрация должна решать прежде всего проблему образования для сельских детей, ведь наи- более вероятно, что они вернутся в село и пополнят ряды интеллектуальных ра- ботников, способных нести культуру, нравственность, передовое. Сельская моло- дежь, являющаяся надеждой для возрождения села, должна иметь образование, а ведь сельские школы при отсутствии должного уровня преподавания не дают воз- можности выдерживать конкурс в высшие учебные заведения, поэтому необходи- мы льготы, что также в силах региональных органов власти. УДК 94 (574) АҚЫЛГӨЙ АБЫЗ Б.Н. Мұзафаров 20-жылдық Егемендігіміздің мерейтой қарсаңында белгілі саяси, қоғамдық қайраткерлердің мемлекетіміздің құрылу мен дамуына қосқан үлесі мен рөлі тура- лы ғылыми мақалалар жариялымы өзекті болып табылатыны күмәнсіз. Осы тұрғыда еліміздің кемеңгер жырауы, ақылшы көсемі, абыз ақын, парасатты мәмілегер Бұхар Қалқаманұлының тарихтағы алар орны ерекше. В канун празднования 20-летия независимости нашего Отечества огромный инте- рес представляет освещение жизнедеятельности выдающихся политических, обществен- ных деятелей, внесших существенный вклад в становление и развитие государственно- сти – Казахского ханства, Республики Казахстан. В данном контексте одним из востре- бованных тем является освещение жизнедеятельности и исторической роли видного ка- захского жырау, духовного наставника казахов Бухара Калкаманулы. On the eve of the 20th anniversary of the independence of our fatherland great interest is the ability to coverage of life of outstanding political and public figures who contributed to the establishment and development of the state – the Kazakh Khanate, the Republic of Kazakhstan. In this context, one of the most popular themes is the coverage of life and the historical role of a outstanding Kazakh bard, spiritual leader of the Kazakhs Bukhar Kalkamanuly. ҚАЗАҚСТАН ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ХАБАРШЫСЫ 3, 2011 3, 2011 ПЕДАГОГИЧЕСКИЙ ВЕСТНИК КАЗАХСТАНА 114 115 Ұлы Абылай мен ақылшы данагөйі Бұхар жырау тұсында қазақ жұрты қиын да ауыр кезеңдерді басынан өткергені бәрімізге мәлім. Сол тұста қазақ елінің үлгі тұтарлық дипломатиясы қалыптасты. Көрші елдермен, әсіресе Ресей мен Қытай мемлекеттеріне деген тұрақты көзқарас, сындарлы саясат ешқашан да өз маңызын жойған жоқ. «Көмекей әулие» атанған абыз ақын, парасатты мәмілегер Бұхар жырау жай- лы сөз қозғап, ой толғасақ оны Абылай ханнан бөле-жара қарауға болмайтындығын білеміз. Бір ғасырға тақау ғұмыр кешкен Бұхар бабамыз халқының тұтастығын, бірлігін нығайту жолында теңдесі жоқ өлең-жырларымен бірге мәңгі өшпес мұрасын қалдырды. Бұхар баба өз тұсында халықтың ақылшы көсемі, көреген болжаушысы, данагөй данышпаны болды. Әулие жырау қаһары түскен ханға да, жүрегінде түгі бар батырға да, бетін тіліп турасын айтқан, жалған сөйлеуді сүймеген, шындық деген қаруды әрқашан алға тартқан. Өткір де семсер сөздің, озық та ұшқыр ойдың, көл-көсір даналыққа то- лы ақылдың иесі болған, замананың ағымын, елдің жағдайын, келешектің ажар-келбетін керемет көріпкелдікпен болжап, тереңнен толғап кеткен дархан даламыздың дауылпаз данасы. Қазақта «жырау» деген сөз аталғанда, алдымен ар- да сөздің атасы, көмекей әулие, ақылгөй абыз Бұхар баба Қалқаманұлы ойға орала- ды. Оның өзіндік себептері де мол. Бұхар баба – ұлы бетбұрыстарға, ірі оқиғаларға толы қазақ тарихының нағыз алмағайып кезеңінде өмір сүріп, елдің ел болуына ерекше еңбек сіңірген беделі зор біртуар тұлға. Кемеңгер абыз қазақ елі үшін еш уақытта, еш заманда ұмытылмастай боп есте қалған аумалы-төкпелі, аласапыран уақытта ғұмыр кешті. Ол жұртпен бірге қабырғасы қайыса отырып, XVIII ғасырдың алғашқы жартысындағы атақты «ақтабан шұбырындыны» бастан өткерді. Елмен бірге егіліп, жұртпен бірге жүрегі жылады. Тығырық пен қыспақтан шығар жол- ды іздеп күңіренді. Халықты ауыр кезеңдерден адастырмай, аздырып-тоздырмай аман-есен алып шығудың амалын іздеді. Сыртқы жаулардың соққыларынан есеңгіреп егілген елдің ертеңін ойлап, ойын сан-саққа жүгіртіп, толғанды. Қазақ елінің тұтастығы мен тәуелсіздігін, азаттығы мен берекесін қорғап, оны сақтап қалу үшін жатпай-тұрмай тер төкті. Міне, осындай ауыр кезеңдерде халқымыздың қатерлі күндерді артқа тастап, еркіндік пен тәуелсіздікте, тыныштық пен бейбіт өмірде тірлік кешуі үшін барлық ақыл-ой, күш-жігерін сарп еткен Бұхар Қалқаманұлы – тарих тудырған ұлы жырау, тұғыры биік тұлға болып халықтың есінде мәңгі қалды. Аты аңызға, жыры нағыз рухани қазынаға айналған, ақылгөй, даналық сөздерімен өшпестей із қалдырған Бұхар бабаны тек «жырау» деп ғана тану – әбестік болар. Ол – өз заманындағы ірі мемлекет қайраткері, керемет мәмілегер, ұлттың жоғын жоқтап, мұңын мұңдаушы өкілі, сайып келгенде, қазақ жұрты үшін тағдырдың тарту еткен айрықша сыйы. Оның соңында қалған әрбір өсиет сөзі, толғау-жырлары – тарихымыздың айнасы. Сол арқылы өткен тарихтың бол- мысын танып-білеміз. Оның қазыналы мұрасын оқыған сайын өзімізге көмескі бо- лып келген тарих қатпарларына тап боламыз. Ата-бабаларымыздың аласапыран кезеңде атқа қонып, ақ білектің күші, ақ найзаның ұшымен қасиетті жерін, елін қорғаған ұлы істерін тереңнен біле түсеміз. Бұхар жырау Қалқаманұлының арғы ата-тегі – Қаржас, өз әкесі – атақты Қалқаман батыр. Жыраудың жауһар мұрасын жинап, жазып қалдырған әйгілі шежіреші, ақын, философ Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы: «Қаржас Қалқаман батырдың баласы Бұхар жырау деген қария болған екен. Заманындағы сыншылар ол кісіні «Көмекей әулие» дейді екен. Көмекейі бүлкілдеп сөйлейді де отырады екен. Қарасөз жоқ, аузынан шыққан сөзінің бәрі жырлаумен шығады екен» дейді өзінің бір жаз- басында [1]. Мәшекеңнің айтуынша, көмекей жырау әр нәрсені болжағыштық қасиетімен де ерекше танылып, ел-жұрт өте қадір тұтқан аузы дуалы адам болған. Атақты Абылай хан үнемі бір жаққа жорыққа аттанар алдында Бұхар бабадан ай- күннің, жұлдыздың сәтін сұрап, көрген түстерін жорытып отырады екен. Әулие абыздың Абылай ханға айтқан әрбір болжамы, түс жоруы дәл келіп, оның есімі жұрт арасында данышпан, ақылшы, кеңес беруші көсем, сөзі дуалы дана, көріпкел ретінде кеңінен танылған. Шешендігімен қоса, парасаттылығымен, қара қылды қақ жарған әділдігімен, ел арасын жақындастырудағы бітімгершілігімен көзге түсті. Оның аты Тәуке ханның тұсында-ақ жайыла бастады. Кемел сөздің жүйрігі атанған Бұхар Тәукенің ел басқару ісінде сенімді адамы бола білген. Бұл туралы тұстасы үмбетей жыраудың мына сөзін келтіруге де болады: Бұлбұл құстай сайрадың, Тоты құстай жайнадың, Көріктей басқан күпілдеп, Көмекейің бүлкілдеп, Сөйлер сөзден таймадың. Тәукенің болып жаршысы, Халқыңның болып заршысы Белді бекем байладың...[2]. Осы кездері ол Қазыбек, Төле, Әйтеке сияқты дала даналарымен бірге қазақтың тұңғыш құқықтық қағидасы «Тәуке ханның заңдары» немесе «Жеті жарғы» деп аталатын тарихи еңбекті жасауға белсене қатысады. Аталмыш заң жиынтығы бүгінгі Қазақстан деген мемлекеттің өткен тарихындағы ең алғашқы заңнамасы болып, әлемге әйгіленді. ҚАЗАҚСТАН ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ХАБАРШЫСЫ 3, 2011 3, 2011 ПЕДАГОГИЧЕСКИЙ ВЕСТНИК КАЗАХСТАНА 116 117 Бұхар Қалқаманұлының шығармашылығындағы басты тақырыптардың бірі – ел бірлігі мен ынтымағы. Оның жұртты татулық-бірлікке, ынтымақ пен адамгершілікке шақырған үгіт-насихаттық толғау-жырлары сан алуан. Жырау тұтастай елдің бүтіндігін сақтап, көз алартқан жаулардан қорғап қалудың ба- сты негізі – халықтың бірлігі екенін үнемі алға тартып отырды және осы негізді ұрпақтан-ұрпаққа аманат етіп қалдырды. Бұхар баба Абылайға тұрақты әскер құру, ықпалды батырларды үнемі өзіне жақын ұстау жайында да ақыл-кеңес береді. Ерен істерімен елі үшін егескен ба- тырларды дәріптеп отырған. Батырлардың өзара алауыздығына жол бермеуге ұмтылған. Жырау халық пен хан арасында дәнекер болып, түсіністік, сенімділік ахуал қалыптасуына назар аударуды да шет қалдырмайды. Бұхар жырау халық басына күн туған қиын кезеңде Абылайдың бойынан оның ел басқарушылық қасиетін бұлжытпай таныса, Абылай да Бұхарекеңнің бой- ынан болашақты болжағыш, айтқан ақыл-кеңесін бүкіл елі екі етпейтін, халқы көмекей әулие, абыз деп санайтын дарындылықты аңғара білген. Тарихымыздың төрінен орын алған осы екі тұлға өмірлерінің соңына дейін қоян-қолтық арала- сып, ел үшін тер төкті, араларын суытпады. Қазақтың ұлан-ғайыр, шексіз дала- сында ру-руға, тайпа-тайпаға бөлініп, тарыдай шашылып, марғау күйде бірікпей жатқан халықтың басын бір тудың астына біріктіріп, аз ғана уақыт ішінде сыртқы дұшпанға тойтарыс бере алатындай, кеткен есесін қайтарып ала алатындай қуатты, сұрапыл көшке айналдыру осылардың ғана қолынан келген. Бұл – тарихи ақиқат Бұхар жырау бір сөзінде: Ел бастау қиын емес, қонатын жерден ел табылады, Қол бастау қиын емес шабатын жерден ел табылады, Бәрінен де шаршы топта сөз бастаудан қиынды көрген жоқпын, – деген екен [3]. Қасиетті Бұхар баба 113 жасында көз жұмды. Тоқсанында топтың ортасын- да жүріп, жүзінде сөзден жығылмаған әулие абыз Далба тауының етегінде жерлен- ген. Тағы бір аңыз-естелік жайлы айтып кеткен атақты Қанжығалы қарт Бөгенбай батырдың тікелей ұрпағы Бапан би. «Бұхар нашар жатыр, ол дүниелік болуға ай- налды» деген хабар Абылайға жетіпті. Мұны естіген соң Абылай соғысқа мінетін белгілі жүйрігіне мініп, жыраумен қоштасып қалуға аттаныпты. Жүйрігінің ұшқырлығымен Көкшетаудан шыққан күні Далбадағы Бұхарекең үйіне жетіпті. Абылай келгенде Бұхарекең жағы түсіп қалжырап жатыр екен. Ханның келгенін естіп, біреуге орамалмен жағын таңғызып, Абылайға жүзін қаратқызыпты. Сонда: «Бас ауырды, жан қорықты,түсті пікір, Хан иемді көрсеткен бұған шүкір. Ауыздыға жол бермен деген басым, Тісім түсіп қалыпты, тілім бүкір...» – деп, өлеңмен амандасқан екен [4]. Жыраудың 325 жылдық мерейтойы қарсаңында кесенесі тұрғызылды. Мұралары зерттеле түсіп, толғау-жырлары жинақ болып жарыққа шықты. Оның ардақты есімі көшелерге, мектептерге, музейлер мен кітапханаларға берілген. 2003 жылдың 11 маусымында С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекет- тік университетінің алдындағы ескерткіштер аллеясында Бұхар жырау Қалқаманұлына қоладан бюст-ескерткіш орнатылғаны көңілге мақтанышты сезімді тудырады. жүктеу/скачать 2,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|