25. Саяси идеологиялар: түсінігі және түрлері. Саяси идеология деп үлкен әлеуметтік топтардың іс-әрекетіне бағдар беріп, олардың мақсат-мүдделерін білдіретін және қорғайтын идеялар мен көзқарастар жүйесін айтады.
Қазіргі кезеңде саяси идеологияныңнегізгі түрлері: либерализм, консерватизм, социал-демократизм, коммунизм, фашизм.
Либерализм – ең алғаш, XVII-XVIII ғғ. қалыптасқан идеология. Негізгі принциптері – адамның еркіндігі, тұлғаның табиғи құқықтары мен бостандықтарының қасиеттілігі мен ажырамастығы, олардың қоғам және мемлекет мүдделерінен жоғары тұруы. Экономикалық салада: адамның жеке меншікке құқығы, нарықтың, бәсекеліктің, кәсіпкерліктің еркіндігі, экономикалық іс-әрекеттің мемлекеттен тәуелсіздігі принциптері. Осыған сәйкес мемлекет бір ғана қызметті – меншікті қорғау, «түнгі сақшылық» қызметін атқарады.
«Консерватизм» ұғымы екі мағынада қолданылады: 1) адамға құнды нәрсені сақтау және қолдау; 2) бұрынғы дәуірдегі артықшылықтарды сақтауға бағытталған өткенді мадақтау. Консерваторлар революцияға қарсы, монархияны қалпына келтіруге және феодалдық-аристократиялық құрылыстың дәстүрлі құндылықтарын қайта түлетуге тырысты. Олар күшті мемлекетті, айқын саяси жіктелу, биліктің төбе топтың қолында болуы, ынтымақтастық, әдет-ғұрып, дәстүрді сақтауды, әлеуметтік теңсіздіктің болуын жақтайды. Консерватизмнің негізгі құндылықтары: тарих, өмір, заң, реттілік, тәртіп, қоғамдық тұрақтылық, дәстүр, отбасы, ұлт, мемлекет және қоғам, билік, сатылану, дін.
