6. Үлкен ми жарты шарларының қыртысы. Цитоархитектоникасы және миелоархитектоникасы. Нейрондық құрамы. Ми қыртысының қабаттары.Нейрон аралық байланыстар.Глиоциттер. Гематоэнцефалдық тосқауыл, оның құрылысы мен маңызы. Үлкен ми сыңары –
сопақша мидың аз ғана бөлігі мен
мишықтан басқа
мидың барлық бөлімдерін жауып тұрады. Ми сыңарларының ақ заты ішкі
жағында қыртыстың астында болады. Ақ заты жүйке талшықтарынан
түзіледі. Ми сыңарларының беті тегіс болмай, жүлгелі,қатпарлы болады. Осв
терең жүлгелер ми сыңарларын жеке
бөліктерге бөледі. Жүлгелердің арасы қатпарлы болып келеді. Әрбір ми
сыңары
4 бөліктен
тұрады. Олар: маңдай, төбе, самай, шүйде. Ми
сыңарларында іші ми сұйықтығына толы 2 қуыстан тұрады. Ол сұйықтық
ұсақ
қантамырларымен қосылып, жүйке жүйесіндегі зат алмасуды
қамтамасыз етеді де, жүйке жасушаларын қорғайды.
Ол
ағзаның сыртқы ортамен әрекеттесуін, жоғары жүйке қызметін жүзеге
асыру, ішкі ағзалар жұмысының регуляциясын, ағза өзгерген жағдайда
адаптацияны қамтамасыз етеді.
Ми қыртысы 6 қабаттан тұрады:
1
)молекулалық қабат;
2) сыртқы түйіршікті қабат;
3)сыртқы пирамидалық қабат;
4)ішкі түйіршікті қабат;
5)ішкі пирамидалық қабат;
6)көп құрылысты қабат.
Үлкен ми сыңарларының қыртысы. Ми жарты шарлары мидың ең жоғары
және филогенездік түрғыда ең жас бөлімі болып табылады. Ол сыртынан
жалпы қалыңдығы 1, 5
-
4, 5 мм шамасын құрайтын сұр затпен қапталады.
Оны үлкен ми қыртысы деп атайды. Ми қыртысы мидың ең күрделі
құрылымы, ол түрлі сенсорлық тітіркеністерді қабылдап, өңдеп, әрекеттерді
қалыптастыратын сигналдарды тудырады, организмнің күрделі мінез
-
құлығын үйлестіріп, бағыттап отырады.
