39.Шыжғырылатын тағамдық май түрлері мен сорттарын түсіндіріңіз. Тағамдық майларға сау малдардың майлары ғана пайдаланады.
Аса қатерлі (антропозоонозный) мал ауруларында (сібір жарасы, қарасан, маңқа және басқа уруларда) мал майлары толығымен утилизацияға кетеді, өртеледі.
Мына ауруларда: туберкулез, паратуберкулез, листериоз, Ку-лихорадка, шошқаның рожа мен обасында, пастериллезде, Ауески, салменеллез ауруларында) ауырып тұрған және ауру малдармен қатнаста болған малдардың майларын пайдалану үшін шектеулер бар. Ондай майларды бөлек 100 град. С температурасында 20 минут шыжғырады.
Тағамдық майларға әртүрлі дәрежеде патологиясы бар қанталаған, ісіктер мен ірің араласқан, май түрі көгеріп, базданған, иісі шыққан майларды пайдаланбайды, олар толығымен утилизацияға жібереді.
Даярланған тағамдық майларды салқындатылған, мұздатылған және шүжғырған түрде босатады, олардың температуралық сақталу режіміне көңіл бөледі.
Тағамдық мал майларын лабораториялық тексеруден өткізу,
-Органолептикалық тексеру (түсі, иісі, дәмі, тазалығы және тығыздығы)
-Қышқылдық бірлігін анықтау (нұсқау бойынша)
-Ылғалдығын анықтау (нұсқау бойынша)
-Сапалығын анықтау(нұсқау бойынша)
-Майға қосылған қоспаларды анықтау (майдың температуралық еру
көрсеткіші мен иод бірлігін анықтау)
-Майдың қай мал түрінен алынғандығын анықтайтын преципитация
реакциясын нұсқау бойынша жүргізу.
40.Майды дайындағанда және сақтағандағыболатын өзгерістерді түсіндіріңіз. Ауыл шаруашылық малдардың майы қаныққан май қышқылдарынан тұрады.
Суды мекен ететін құстар мен балықтардың майлары қанықпаған май қышқылдарынан тұрады.Олардың (сүт, балық, құс) майлары сіңімді болады және майларының балқу температурасы 37 гр.С төмен.
Шошқа майының сіңімділігі төмен, ал қара мал, қой, ешкі, бұғы малдарының майларының сіңімділігі одан да төмен.
Майдың тығыздығы оның химиялық құрамына байланысты:
Майда неғұрлым қаныққан стеарин, пальметин май қышқылдары болса, май қаттылау келеді.
Майда неғұрлым қанықпаған олеина, линолин, линолен май қышқылдары мен басқа да глицеридтер көп болса, майдың тығыздығы төмендеу болады.
Майлардың тоңу және балқу температуралық көрсеткіштері бар.
Майлардың тоңу көрсеткіштері майдың балқу температуралық көрсеткіштерінен 10-15 гр.С төмен.
Ешкінің майы ашық ақ,шошқанікі ақтау, қойдыкі шамалы сарғыштау, қара малдыкі ақшыл сары және жылқыныкі сары болып келеді.
Жас малдың майы ақшылдау, ал кәрі малдың майы сарғыштау келеді.
