С.Неліктен науқастардың бұлшықет жасушаларында микроскоппен көрінетін майдың үлкен вакуольдері бар екенін түсіндіріңіз. Ұзын тізбекті ацил-КоА туындылары (немесе май қышқылы) алдымен ацилкарнитин туындыларын құрмаса, митохондрияға еніп, тотығуы мүмкін емес. Карнитиннің жетіспеуінен бұл май қышқылдарының митохондрияға өту процесі тежеліп, май қышқылдары цитоплазмада май вакуоль түрінде жиналады.
52 СҰРАҚ.Тәжірибелік жануарлар құрамында 1 апта ішінде құрамында радиоактивті көміртегі бар глюкозаның мөлшері артық болды. Содан кейін жануарлар 2 күн аштықта болды. Қанында радиоактивті көміртегі бар кетон денелері табылды. Тәжірибелердің нәтижелерін түсіндіріңіз. А.Ацетил-КоА-ға глюкозаның катаболизмінің сызбасын жазыңыз. Глюкоза———->глюкоза-6-фосфат———>фруктоза-6-фосфат———>фруктоза-1,6дифосфат——->глицеральдегид-3-фосфат——->фосфоенолпируват———>пируват———>Ацетил-КоА———>Кребс циклі
В.Кетон денелерінің синтезінде ацетилСоА қолдану схемасын көрсетіңіз. Ацетил-КоА——->ацетоацетил-КоА———>в-гидроккси-в-метилглутарил-КоА——->ацетоацетат———->в-гидроксибутират
Ацетон
С.Глюкоза катаболизмінің негізгі ферменттерін және кетон денелерінің синтезін атаңыз. Глюкоза катобооизмі ферменттері-Гексозакиназа,фосфофруктокиназа,ГАФ-дегидрогенаща,фосфоглицераткинаща,пируваткиназа,ПВК-дегидрогеназа.
Кетон денелері бауырда ацетил-КоА-дан синтезделеді:
Бірінші кезеңде ацетоацетил-КоА ацетил-КоА екі молекуласынан синтезделеді. Бұл реакцияны ацетоацетил-КоА-тиолаза ферменті катализдейді:
Ac - CoA + Ac - CoA → H3C - CO - CH2 - CO - S - CoA.
Содан кейін, гидроксиметилглутарил-КоА синтаза ферментінің әсерінен тағы бір ацетил-КоА молекуласы қосылады:
H3C - CO - CH2 - CO - S - CoA + Ac - CoA → HOOC - CH2 - COH (CH3) −CH2 - CO - S - CoA.
Түзілген β-гидрокси-β-метилглутарил-КоА (ГМГ-КоА) гидроксиметилглутарил-коА ферментінің әсерінен ацетоацет қышқылына (ацетоацетат) және ацетил-КоА-ға бөлінуге қабілетті:
HOOC - CH2 - COH (CH3) −CH2 - CO - S - CoA → H3C - CO - CH2 - COOH + Ac - CoA.
Ацетоасірке қышқылы NAD тәуелді D-β-гидроксибутиратдегидрогеназаның қатысуымен қалпына келтіруге қабілетті; бұл D-β-гидроксибутир қышқылын (D-β-гидроксибутират) түзеді. Фермент D-стереоизомерге тән және КоА-эфирлерге әсер етпейді.
H3C - CO - CH2 - COOH + NADH → H3C - CHOH - CH2 - COOH.
Ацетоасірке қышқылы метаболизм процесінде ацетонға дейін көмірқышқыл газының молекуласын бөліп тотықтыруға қабілетті:
H3C - CO - CH2 - COOH → CO2 + H3C - CO - CH3.
53 СҰРАҚ.Науқас артық салмаққа, жүру кезінде және кез-келген физикалық жүктемені орындағанда ентігуге, ыстыққа төзбеушілікке шағымданады. Ол диетада жеңіл сіңімді көмірсулар мен жануарлардың майлары басым екенін, белоктар мен өсімдік талшықтары жоқ екенін атап өтті. Жұмыс компьютерлермен байланысты (отырықшы).Неліктен ересектерде көмірсулардың тамақтың көп болуы және жеткіліксіз жаттығулар алиментарлы семіздікке әкелетінін түсіндіріңіз
