1 сұрақ Зат алмасу туралы жалпы түсінік және ондағы ферменттердің рөлі


ДНҚ молекуласының бірінші реттік құрылысы қандай



бет42/52
Дата08.12.2023
өлшемі4,52 Mb.
#135044
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   52
Байланысты:
молек био

74.ДНҚ молекуласының бірінші реттік құрылысы қандай
Нуклеин қышқылдарының бірінші реттік құрылысын түзетін мономерлер – нуклеотидтер. Бір мононуклеотидтің дезоксирибозасы жəне екінші мононуклеотидтің фосфаты көмегімен нуклеотидтер өзара байланысып жалғасады, ұзын полинуклеотидтік тізбек түзеді. Осындай тізбектегі нуклеотидтердің орналасу тəртібін ДНҚ-ның бірінші реттік құрылымы деп атайды. Нуклеотидтер арасында фосфодиэфирлік байланыстар түзуге 3' жəне 5' жағдайдағы пентоза қалдығының гидроксил топтары қатысады.
75.Нуклеотид пен нуклеозид арасындағы айырмашылық неде
Нуклеотид пен нуклеозидтің маңызды айырмашылығы - нуклеотидтің құрамында фосфат тобы бар, ал нуклеозидте фосфат тобы жоқ.
Нуклеозидтер мен нуклеотидтер - шамалы құрылымдық өзгеруімен ерекшеленетін молекулалардың ұқсас типі. Нуклеотид те, нуклеозид те бірдей екі компоненттен тұрады; пентозды қант және азотты негіз. Сонымен қатар, нуклеотидте бір немесе бірнеше фосфат тобы болады. Демек, фосфат тобын қосу арқылы нуклеозидті киназа деп аталатын ферменттердің көмегімен нуклеотидке айналдыруға болады. Нуклеотид - нуклеин қышқылдарының құрылыстық блогы. Екінші жағынан, нуклеозидтер жақсы антицентарлы және вирусқа қарсы заттар.
76.ДНҚ репликациясы қандай кезеңдерден тұрады
ДНҚ репликациясының екі еселену процесін репликация деп атайды. Репликация бірлігі –репликон, өздігінен репликацияланатын генетикалық элемент. Оның құрамында ДНҚ репликациясының инициациалық учаскесі және реплыкация процесіне қатынасатын блоктардың синтезңн бақылайтын гендер орналасқан. Репликация аса күрделе биохимиялық процес. Бұл процеске генетикалық ақпараттың өте дәлдікпен көшірілуін, ДНҚ тізбектеріндегі қателіктерді түзетіп, алмастыруды және рекомбинацияны қаитамасыз ететін көптеген белоктар қатысады.
Репликация процесі мына принциптер бойынша іске асырылады;
Жартылай консервативті ДНҚ ның бастапқы тәзбектерінің әр қайсысы жаңа тізбек түзілуі үшін матрица болып табылады. Реплиациядан кейінгі әр ДНҚ молекуласындағы екі тізбектің біреуі бастапқы матрицалық тізбек болса, екіншісі жаңадан синтзделген тізбек болады.
Комплементарлық ДНҚ молекуласының жаңа тізбегі комплементарлық принципке негізделіп адениннңғ тиминмен, гуаниннің цитозинмен байланысуына сай түзіледі. Сондықтан жаңадан синтезделген тіхбек бастапұы матрицалық тңзбеке комплнментарлы болып келеді.
Униполярлығы комплементарлы жаңа тізбектердің синтезделуі тек 5!-3! Бағытында іске асырылады, яғни әрдайым ДНҚ молекуласының 3!ұшы ұзарып отырады.
Анти парллельдік ДНҚ ның жаңа тізбектері матрицалық тізбектерге қарама қарсы бағытта синтезделеді. өйткені бастапқы ДНҚ дағы аппараттың оқылуы ДНҚ полимераза ферментінің қатысуымен 3!-5! Бағытында ңана жүреді.
Үзілмелігі репликация ДНҚ молекуласының бірнеше жерінде бір уақытта басталады. Синтезделген түрлі ұзындықтағы кесінділер арнайы лигаза ферменттерінің көмегінмен бір біріне жалғанып ДНҚ молекуласының тғтас тізбегін құрайды. ДНҚ ның бойындағы репликация жүріп жатқан учаскені айрықша шеңбер пішіндес «репликациялық көзше» арқылы тауып,тануға болады. Көзшенің мұндай пішіні ДНҚ репликациясының шеңберлік тәсілмен жүретінін сипаттайды.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   52




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет