1 тақырып. Ғылым және оның қазіргі қоғамдағы рөлі
жүктеу/скачать 29,36 Kb.
|
Дәріс 1. Наука и ее роль в современном обществе каз-3
- Бұл бет үшін навигация:
- 1. Классикалық ғылым (XVII-XIX ғасырлар)
- 2. Классикалық емес ғылым (ХХ ғасырдың бірінші жартысы)
- 3. Постклассикалық ғылымның маңызды белгісі (ХХ ғасырдың екінші жартысы— ХХІ ғасырдың басы)
|
1 тақырып. Ғылым және оның қазіргі қоғамдағы рөлі. Пайда болу алғышарттары және даму кезеңдері Ғылымның пайда болуы адам мен табиғат арасындағы, адам мен оның қоршаған ортасы арасындағы субъективті-Объектілік қатынастардың қалыптасуымен байланысты, ол адамзаттың иеленуші экономикадан өндірушіге ауысуы кезінде пайда болды. Ғылымның қалыптасуының екінші себебі-адамның танымдық іс-әрекетінің күрделенуі. Ғылымның дамуы адам санасының интеллектуалды дамуының және адамзат өркениетінің қалыптасуының жалпы процесінің ажырамас бөлігі болды. Ғылымның қалыптасуы мен даму тарихында екі кезеңді ажыратуға болады. Бірінші кезең пайда болған ғылымды (ғылымға дейінгі), екінші кезең — сөздің өз мағынасында ғылымды сипаттайды. Білімнің басталуы Ежелгі Шығыста, Греция мен Римде, сондай—ақ Орта ғасырларда, XVI-XVII ғасырларға дейін пайда болады. Дәл осы кезең көбінесе нақты шындықты жүйелі зерттеу ретінде жаратылыстанудың (және жалпы ғылымның) бастауы, бастапқы нүктесі болып саналады. Ғылым біртұтас құбылыс ретінде қазіргі уақытта философиядан бүршіктену нәтижесінде пайда болады және оның дамуында үш негізгі кезеңнен өтеді: классикалық, классикалық емес, постклассикалық (қазіргі). Бұл кезеңдеудің критерийі (негізі) объект пен таным субъектісінің арақатынасы (қарама-қайшылығы) болып табылады. 1. Классикалық ғылым (XVII-XIX ғасырлар) өз объектілерін зерттей отырып, оларды сипаттау және теориялық түсіндіру кезінде субъектіге қатысты барлық нәрсені мүмкіндігінше жоюға, субъектінің оны зерттеу шарттарына қарамастан, тақырыпты өздігінен білуге тырысты. 2. Классикалық емес ғылым (ХХ ғасырдың бірінші жартысы), классикалық ғылымның объективизмін жоққа шығарады, объектіні білу мен субъект қызметінің құралдары мен операцияларының сипаты арасындағы байланысты түсінеді. 3. Постклассикалық ғылымның маңызды белгісі (ХХ ғасырдың екінші жартысы— ХХІ ғасырдың басы) — субъективті қызметтің тұрақты қосылуы, объект туралы алынған білімнің сипатының тек білім беруші субъектінің құралдары мен операцияларының ерекшелігімен ғана емес, сонымен бірге оның құндылық-мақсатты құрылымдарымен байланысы. Аталған кезеңдердің әрқайсысының өзіндік парадигмасы (теориялық-әдістемелік және басқа көзқарастардың жиынтығы), әлемнің өзіндік бейнесі, өзіндік іргелі идеялары бар. Ғылым ұғымы және оның тән белгілері. Ғылым нысаны және пәні Ғылым-бұл адам қызметінің саласы, оның мақсаты шындық туралы объективті білімді, сондай-ақ осы қызметтің нәтижелерін әзірлеу және теориялық жүйелеу болып табылады. Біртұтас, дамып келе жатқан жүйе ретінде әрекет ететін ғылым бірнеше негізгі мағынаға ие. Біріншіден, ғылым дегеніміз-табиғат, қоғам,ойлау және қоршаған әлемді тану туралы жаңа білімді дамытуға және жүйелеуге бағытталған адам қызметінің саласы. жүктеу/скачать 29,36 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|