Бұлшықеттері: - беткейлік қабат- мускулусь латиссимус дорзи, мускулус трапезиус, мускулусь дельтоидеус.
-терең қабаты- мускулусь супраспинатус, мускулусь инфраспинатус, мускулусь терес минор эт терес майор.
Апоневроз қыр үсті ойысының жиегіне бекіп, жауырынмен қоса қыр асты, қыр үсті бұлшық еттеріне және оларды қанмен қамтамасыз ететін тамырлар мен жүйкелерге тығыз остеофиброзды қынап түзеді.
Қыр үсті бұлшық еті /m. supraspinatus/ қыр үсті ойысы қабырғасымен, шандырдан басталып, иықтың /tuberculum majous/ үлкен төмпешігінің жоғарғы бөлігіне бекітіледі, /жүйкеленуі n. suprasсарularis-тен/. Қыр асты бұлшық еті /m. intraspinatus/ өзі аттас ойыс қабырғасымен, фасциядан басталып, иықтың tuberculi majoris-тің ортасына бекітіледі /жүйкеленуі – n. suрrascapularis/. Екі бұлшық етте a. transversa scapulae-мен қоректенеді, /truncus thyreocervicalis-тан бұғана асты артериясы/, ол бұл аймаққа incisura scapalae арқылы шығады. Сонымен қатар қыр асты бұлшық етін- a. circumflexa scapulae қанмен қамтамасыз етеді, бұл артерия transversa colli-мен анастомоз жасайды.
Жауырынның алдыңғы аймағы Ол жауырын асты (fossa subccapularis) ойысына сәйкес келеді. жауырынның алдынан кеңістікті жауырын асты бұлшық етімен және фасциямен толтырылған, ол бұлшық етті алдынан жауып жатады /m. subccapularis-ойыстың қабырғасынан және жауырынның сыртқы жиегінен басталып, иық буынының сумкасына иықтың tuberculum minus және cristae tuberculi minoris-тің жоғарғы бөлігіне бекітіледі. Жауырын асты шандырының алдында борпылдақ жауырын асты ойысының клетчаткасы және алдыңғы тісті бұлшық ет жатады.
Жауырын асты аймағының алдыңғы бөлігін aa. subscapularis және a. thoracales lateralis /a. axillaris-тің тармағы/ қоректендіреді. Nn. Suрsapularis және thoracales longus /иық өрімінен/ жүйкелендіреді.
10. Қолтық аймағының топографиялық анатомиясы. Қолтық шұңқырының қабырғалары. Қолтық аймағының қабаттық құрылымы. Қолтық аймағының лимфа түйіндері. Иық өрімі және қолтық артериясының клиникалық анатомиясы. Шекаралары:
-алдыңғы: мускулусь пекторалис майордың төменгі қыры;
-артқы: мускулус латиссимус дорзи-ды төменгі қыры;
-медиальді: кеуде клеткасындағы линия;
-латеральді: иық бұлшықетіне байланыстыратын байланыстырушы линия
Қабаттары:
1 тері- жұқа, туктермен жабылған, апокринді және майлы бездерден тұрады;
2 тері асты клетчаткасы: меншікті фасциямен бітіскен, нодии лимфатици суперфициалис бар.
3беткейлік фасция: жапырақшамен байқалмайды.
4меншікті фасция: f. axillaris –тығыз,қан тамыр,нервтермен перфорацияланған ортасы жұқа, лигаментум суспензориум аксилла –мен усталып тұратын, купол сияқты формалы.
Бұлшықеттері: олар қолтықасты қуысын құрайды: алдыңғы: мускулус пекторалис майор, минор. Fascia clavipectoralis.
Артқы: mm. subscapularis, teres major, latissimus dorsi
Медиальді:m. serratus anterior
Латеральді: mm. coracobrachialis , biceps brachii.
Артқы қабырғасында 2 саңылау бар: 1) foramen trilaterum
2) foramen quadrilaterum
Қантамыр-нервтік будасы:
-V. axillaris-беткейлік орналасқан, ұзына юойы артериядан ішке орналасқан;
-a. axillaris- trigonum clavipectoralе деңгейінде тармақтары орналасқан: a. Thoracica suprema, a. Thoracoacromialis;
-trigonum pectorale (m.pectoralis minor артында): a.thoracica lateralis;
-trigonum subpectorale (mm.pectorales major et minor-дың арасындағы төменгі қырларымен):
a.subscapularis (ол бөлінеді: a.circumflexa scapulae, ол осылар арқылы өтеді for.trilaterum, и a.thoracodorsalis )
a.circumflexa humeri anterior;
a.circumflexa humeri posterior ( for.quadrilaterum арқылы кетеді)
Plexus brachialis – trigonum clavipectorale-да жоғары және артериядан латеральді орналасып жатыр;
-trigonum pectorale будаларға бөлінеді, артерия айналасында жатқан, және нерв шығаратын: (1) fasciculus lateralis - n.musculocutaneus m.coracobrachialis-тың қалыңдығына кетеді;
- n.medianus жартысы
(2) fasciculus medialis - n.medianus бөлігі, a.axillaris- алдында орналасқан,
- n.cutaneus brachii medialis,
- n.cutaneus antebrachii medialis, - n.ulnaris;
(3) fasciculus posterior - n.axillaris for.quadrilaterum-ға кетеді.
- n.radialis сіңірден төмен иықтың артқы аумағына кетеді m.latissimus dorsi.