№12 Сабақ. Липидтер. Терпендер

жүктеу/скачать 3,53 Mb.

бет	7/7
Дата	02.12.2022
өлшемі	3,53 Mb.
	#54341
түрі	Сабақ

1 2 3 4 5 6 7

С15Н24 – сесквитерпендер
1) ациклді (фарнезол)
2) моноциклді (безаболен)
3) бициклді (азулен, сантонин)
С20Н32 (немесе (С10Н16)2) – дитерпеноидтар (хлорофилл, витамины группа К, шайыр)
С30Н48 (немесе(С10Н16)3) - тритерпеноидтар ( сапонинді)
С40Н64 (немесе (С10Н16)4) – тетратерпеноидтар ( каротиноидті)
(С5Н8)n – политерпендер (каучук, гуттаперча)

Эфир майы өсімдіктерінің 3 мыңға жуық түрі белгілі.
Эфир майларының әлемдік өндірісі:
Ең үлкен тоннажды өнімдер — скипидар, одан кейін цитрус эфир майлары, жалбыз, камфора,
эвкалипт, қалампыр, лаванда, қызғылт және т. б

Түссіз немесе сарғыш мөлдір сұйықтықтар, кейде боялған: қою қоңыр (даршын), қызыл (тимиан), көк, жасыл-көк (түймедақ майы, жусан, ащы және цитварлы жусан), жасыл (лавр, бергамот).
Иісі хош иісті, тән.
Дәмі ащы, ащы.

Химиялық қасиеті

Эфир майлары-бұл органикалық қосылыстардың күрделі қоспалары. Терпеноидтар альдегидтер, кетондар, спирттер, фенолдар, эфирлер, қышқылдар және басқа қосылыстармен ұсынылған.
Жіктеудің негізі-бұл негізгі майлар. осы эфир майының иісін тасымалдаушылар.

Эфир майларын алу әдістері:

Шикізатты сумен немесе су буымен айдау.
Жемістерді престеу.
Анфлераж (гүлдерден сорбенттермен сіңуі-қатты май, белсендірілген көмір.
Экстракция.

Стероидтар табиғатта ең көп тараған және ағзада атқаратын қызметтері әртүрлі, құрылыстары циклды болып келеді.

Стероидтардың жалпы қаңқасы стеран циклопентан және пергидрофенантрен ядроларынан құралған.

Стероидтарға холестерин, жүрек гликозидтері, гормондар және т.б. заттар жатады.

Холестан туындылары – холестерин, эргостерин.
Холан туындылары – холан қышқылы, дезоксихолан қышқылы.
Эстран туындылары – эстрон, эстрадиол, эстриол.
Прегнан туындылары – гидрокортизон, дезоксикортикостерон.
Андростан туындылары – андростерон, тестостерон.
Жүрек гликозидтерінің гениндері -дигитоксигенин.

ХОЛЕСТЕРИН

Холестерин туындылары (өт қышқылдары, гормондар, витаминдер).

Холестерин (холестерол) стериндердің ең көп тараған өнімі. Холестерин барлық жануарлардың липидтерінде қан мен өтте болады. Ағзада бос күйінде және күрделі эфир түрінде кездеседі.

Холестерин

жүктеу/скачать 3,53 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7