126жм назарқұл Еркебұлан
жүктеу/скачать 495,92 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Анафаза II (2 n 2 c)
- Мейоздың биологиялық маңызы
- 22.Жасушаның өлуі. Дегенерация. Некроз. Биологиялық қасиеті . 90+ Жасушалық өлім
| Профаза II (1 n 2 c) Ядролық мембраналарды бөлшектеу, центриолдардың жасушаның әр түрлі полюстеріне бөлінуі
Метафаза II (1 n 2 c) бөліну бірден екі еншілес жасушаларда жүреді. Анафаза II (2 n 2 c) бір хроматидті хромосомалар полюстерге қарай жылжиды. Телофаза II (1 n 1 c) II телофазада төрт еншілес жасушада жасушалар арасындағы ядролар мен бөлімдер пайда болады. Мейоздың биологиялық маңызы: Жануарлар мен адамдарда мейоз гаплоидты жыныс жасушалары - гаметалардың түзілуіне әкеледі. Кейінгі ұрықтану процесінде (гаметалар синтезі) жаңа ұрпақ ағзасы хромосомалардың диплоидты жиынтығын алады, демек ол организмнің осы түріне тән кариотипті сақтайды. Демек, мейоз жыныстық көбею кезінде хромосома санының көбеюіне жол бермейді. Мұндай бөлу механизмі болмаса, хромосома жиынтықтары әр ұрпақтың өсуіне байланысты екі есеге артады. Мейозда пайда болатын процестер (қиылысу, хромосомалар мен хроматидтердің тәуелсіз дивергенциясы) организмдердің тіркесімді өзгергіштігінің негізі болып табылады. 22.Жасушаның өлуі. Дегенерация. Некроз. Биологиялық қасиеті. 90+ Жасушалық өлім-бұл өмірлік маңызды жасушалық функциялардың қайтымсыз дегенерациясы. бұл жасуша тұтастығын жоғалтуға әкеледі (цитоплазмалық мембрана өткізгіштігінің бұзылуы немесе Жасушаның бөлінуінің бұзылуы).Бұл процесс жасушалық қартаюдан ерекшеленеді - белгілі бір морфологиялық және биохимиялық сипаттамалармен байланысты пролиферативті потенциалдың қайтымсыз жоғалуы.Жасуша өлімінің екі түрі бар – некроз және апоптоз. Жасушаның өлімі тірі организмде сыртқы зақымдайтын (патогендік) факторлардың "күшті" әрекеттері нәтижесінде пайда болуы мүмкін. Жасушаның бұл өлімі "некроз" деп аталады. Некроз негізінен мембраналардың өткізгіштігін және жасуша энергиясын өзгертетін әртүрлі сыртқы қолайсыз факторлардан (химиялық немесе физикалық) туындайды.Тым қыздырып(гипотермия) және тым суытып(гипотермия) немесе оттек жетіспеушілігінен (гипоксия) болады. Нәтижесінде жасушаның иондық құрамы бұзылады, мембраналық органоидтар ісінеді, АТФ, нуклеин қышқылдары, ақуыздар синтезі тоқтайды, ДНҚ деградациясы, лизосомалық ферменттердің активтенуі жүреді, нәтижесінде жасуша – лизис ериді, өздігінен қорытылады. Некроз бұл қайғылы оқиғадан тап болуы. Өлі жасушалар жұмысын толығымен тоқтатады. Некрозды тудыратын факторлар: - физикалық (атылған оқ, радиация, электр энергиясы, төмен және жоғары температура - үсік пен күйік); -улы (қышқылдар, сілтілер, ауыр метал тұздары, ферменттер, дәрілік заттар, этил спирті және т.б.); -биологиялық (бактериялар, вирустар, қарапайымдылар және т.б.); -аллергиялық (эндо- және экзоантигендер, мысалы, инфекциялық-аллергиялық және аутоиммунды аурулар кезіндегі фибриноидты некроз); -тамырлы (инфаркт - тамырлы некроз); -трофоневротикалық (емделмейтін жаралар). Некроздың алдында некробиоз кезеңі жүреді, оның морфологиялық дистрофиялық өзгерістер болып табылады. Некрозда дамып жатқан өзгерістердің негізінде анаболитикалық процесстің жойылуы және катаболикалық процестердің күшеюі жатыр. Бұл жағдайда тыныс алу диссоциациясы және фосфорлану, иондардың қайта бөлінуі, денатурация , ал кейбір жағдайларда микроорганизмдер ферменттерінің әсерінен жасушалық құрылымдар бұзылып, кейіннен ыдырау өнімдері жойылады. Жасушада бұл процесс митоз патологиясымен байланысты болуы . Некротикалық тін өзінің тән құрылымын жоғалтады, оның жасушалары ыдырайды, ал олардың қалдықтары фагоцитозға ұшырайды; коллаген және серпімді талшықтар ісінеді және ыдырайды. Некроздың даму процесінде үш кезең бөлінеді: 1. Пренекроз - мүшенің, ұлпаның күйі. Қайтымсыз өзгерістер пайда болғанға дейінгі жасушалар (некробиоз). 2. Өлім - тіндік белсенділіктің қайтымсыз тоқтауы. 3. Деструктивті өзгерістер - қалдықтардың ыдырауы, жойылуы, бөлінуі A. Ядродағы өзгерістер: жасуша некрозының маңызды белгілерінің бірі - ядро құрылымының өзгеруі. Ядро көлемі бойынша азаяды, кішірейеді. Бұл процесс кариопикноз (кішірейту) деп аталады. Содан кейін ядро лизосомалық дезоксирибонуклеазаның (каризолиз) әсерінен көптеген майда базофильді бөлшектерге (кариорексис) жарылуы немесе лизиске ұшырауы мүмкін (еруі). Содан кейін ол көлемін ұлғайтады, гематоксилинмен әлсіз боялады, ядро контуры біртіндеп жоғалады. B. Цитоплазмалық өзгерістер: Бұл рибосомалардың деструкциясының (жоғалуының) нәтижесінде пайда болады..Митохондрияның ісінуі және органеллалардың мембраналарының жойылуы (жойылуы) цитоплазманың вакуолизациясын тудырады. жүктеу/скачать 495,92 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|