2. Негізгі нормативтік құжаттар

«Сафи Өтебаев атындағы Атырау мұнай және газ университеті» КеАҚ
Пәннің оқу-әдістемелік кешені (ПОӘК) «Ғимаратты жаңғырту технологиясы» 
Айманова Г.Р.
Қайта жаңарту басталғанға дейін кәсіпорын басшылығы мен бас мердігер бірлескен
бұйрық шығарады, онда тапсырыс берушіден (кәсіпорыннан) және мердігерлік ұйымдардан,
тұтастай объектілер және олардың жекелеген учаскелері бойынша, сондай-ақ мерзімі мен
тәртібін көрсете отырып, қайта жаңарту жөніндегі жұмыстардың жауапты басшыларының
тегін көрсете отырып,:
- осы жұмыстардың жауапты орындаушыларын көрсете отырып, қайта жаңартуға немесе
уақытша пайдалануға жататын жабдықтарды, коммуникацияларды, тораптарды, алаңдарды,
учаскелерді, ғимараттарды жұмыстарды орындаушыларға босату және беру;
- темір жолдарды, автомобиль жолдарын, электр беру, байланыс желілерін, бу, су, оттегі, ауа,
газ желілерін көшіру және т. б.; 
- мердігерлік ұйымдарға қоймалық үй-жайлар мен алаңдарды жұмыс істеп тұрған цехтар мен
ғимараттардың ішіндегі және одан тыс, жаңа түсіру және ірілендіріп жинау орындарын беру
және бөлшектелетін жабдықтарды қоймалау; 
-барлық алаңдарды энергия ресурстарымен (электр энергиясымен,сумен, бумен, ауамен,
оттегімен және т. б.) және телефон байланысымен қамтамасыз ету;
- жабдықтарды бөлшектеу және монтаждау үшін жұмыс істеп тұрған цехтарда көпірлі
крандарды пайдалану және қызмет көрсету;
-әрбір учаскеде, аймақта, цехта қауіпсіздік техникасы үшін жауапты тұлғаларды көрсете
отырып, жұмыс істеп тұрған жабдық кезінде құрылысшылар мен монтажшылардың қауіпсіз
жұмыс жағдайын жасау;
- құрылысшылар мен монтажшылардың тұрмыстық жағдайларын ұйымдастыру, тапсырыс
берушіде бар көлікпен жұмысшыларды тасымалдауды қамтамасыз ету;
- жарылыс, өрт, Газдану, химиялық улану және т. б. қауіп төндіретін учаскелерде арнайы іс-
шаралар әзірлеу.
Қайта жаңарту басталғанға дейін тапсырыс беруші кәсіпорынның басшылығы мынадай
құжаттама жасайды:
- ғимараттар, құрылыстар, коммуникациялар, жабдықтар конструкцияларының техникалық
жай-күйінің ведомосы;
- қайта жаңартуды ұйымдастыру жобасын келісу хаттамасы;
- бөлшектеуге жататын ғимаратты (құрылысты, құрылымды) тексеру ведомосы;
- жұмыс істеп тұрған кәсіпорын аумағында құрылыс-монтаж жұмыстарын жүргізуге рұқсат
беру актісі;
Өнеркәсіптік кәсіпорындардың ғимараттары мен құрылыстарын қайта жаңарту кезінде
жұмыс істейтіндерге мынадай қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың әсер етуі
мүмкін:
Ү АтМГУ 131-03-22 Пәннің оқу-әдістемелік кешені (ПОӘК). Бірінші басылым
81

«Сафи Өтебаев атындағы Атырау мұнай және газ университеті» КеАҚ
Пәннің оқу-әдістемелік кешені (ПОӘК) «Ғимаратты жаңғырту технологиясы» 
Айманова Г.Р.
-жұмыс аймағының ауасындағы зиянды заттар мен шаңның концентрациясы рұқсат
етілгеннен жоғары;

- жұмыс аймағы ауасының жоғары жылдамдығы;
- Өндірістік жабдықтар мен машиналардың жұмысы кезінде Жұмыс аймағындағы шудың,
дірілдің жоғары деңгейі;
- жоғары немесе төмен температура және ауа ылғалдылығы;
- адамның денесі арқылы тұйықталуы мүмкін электр тізбегіндегі Жоғары кернеу;
- статикалық электрдің жоғары деңгейі;
- жұмыс орындарында жеткіліксіз жарықтандыру;
- ауамен бу және газ қоспаларының өрт және жарылыс қауіптілігі;
- 1,3 м және одан жоғары биіктіктегі қоршалмаған ауытқулар;
- жүктер жүк көтергіш крандармен қозғалатын орындар;
- құрылымдар мен жабдықтарды монтаждау (демонтаждау) орындалатын ғимараттар мен
құрылыстардың қабаттары (қабаттары) ;
- машиналардың, жабдықтардың және олардың бөліктерінің, жұмыс органдарының орын
ауыстыру аймақтары; 
- уландырғыш және химиялық белсенді заттардың адамға әсері .
Жұмыс аймағының ауасындағы зиянды заттар мен шаңның құрамы МЕМСТ 12.1.005-88
бойынша шекті рұқсат етілген шоғырланудан аспауы тиіс.
Ауа қозғалысының тазалығы, ылғалдылығы, температурасы, жылдамдығы МЕМСТ
12.1.005-88 белгілеген нормаларға сәйкес болуы тиіс.
Жұмыс орындарындағы шудың деңгейі МСТ 12.1.003-83* және ДНАОП рұқсат етілетін
шамалардан аспауы тиіс 0.03-3.14-85, ал жұмыс орындарының діріл деңгейі-түбі 0.03-3.12-84
ескерту.
Жұмыстарды орындау кезінде электр қауіпсіздігі КҚД талаптарына сәйкес қамтамасыз
етілуі тиіс 0.00-1.21-98,ГОСТ 12.1.013-78, ГОСТ 12.1.019-79*, ГОСТ 12.1.030-81*, ГОСТ
12.1.038-82*.
Құрылыс алаңының, жұмыс орындарының, жұмыс учаскелерінің, өтпе жолдар мен өтпе
жолдардың жарықтандырылуы ГОСТ12.1.046-85 нормаларына сәйкес болуы тиіс.
Кәсіпорындарды қайта құру кезінде өрт қауіпсіздігін ҰҚП талаптарына сәйкес
қамтамасыз ету қажет 0.01-1.01-95 және ГОСТ12.1.004-91*.
Жұмыстарды орындау кезінде жарылыс қауіпсіздігі ҰҚП-ға сәйкес қамтамасыз етілуі
тиіс. 0.00-1.17-92 ескерту.
Санитарлық-гигиеналық жағдайлар жұмыс істеп тұрған кәсіпорын үшін белгіленген
тәртіпке және құрылыс нормаларына сәйкес қамтамасыз етілуі тиіс.
Кәсіпорындарды қайта жаңарту жөніндегі жұмыстарды жүргізу кезінде қоршаған ортаны
қорғау жөніндегі іс-шаралар орындалуы тиіс.
Кәсіпорынды тоқтатпай, кәсіпорынды ішінара тоқтатумен немесе кәсіпорынды (цехты)
толық тоқтатумен қайта құруды ұйымдастыру туралы шешімді қайта жаңарту жөніндегі
жұмыстарды орындайтын ұйымның және қайта жаңғыртылатын өндірістер
технологиясының сипатына және қайта жаңарту жөніндегі жұмыстардың құрамына
байланысты бас жобалаушының келісімі бойынша кәсіпорын иесі дайындайды. 
Өнеркәсіптік кәсіпорындарды қайта жаңартуды ұйымдастыру кезінде өнім шығару
жөніндегі кәсіпорынның қызметін біріктірудің бір түрі бойынша қайта жаңартуды жүргізе
отырып (толық, ішінара, біріктірмей) біріктіру мәселесін шешу қажет.
Қайта жаңартуды ұйымдастыру:
- ұйымдастыру-технологиялық құжаттаманы дайындау;
- объектілер бойынша құрылыс-монтаж ұйымдарын, бөлімшелерді, бригадаларды
орналастыру, оларға жұмыс шебін ұсыну және қажетті ресурстармен қамтамасыз ету;
- қайта жаңартуды басқару;
- жұмыстардың орындалуын бақылау;
Ү АтМГУ 131-03-22 Пәннің оқу-әдістемелік кешені (ПОӘК). Бірінші басылым
82

«Сафи Өтебаев атындағы Атырау мұнай және газ университеті» КеАҚ
Пәннің оқу-әдістемелік кешені (ПОӘК) «Ғимаратты жаңғырту технологиясы» 
Айманова Г.Р.
- кәсіпорын қызметімен байланыстыру.
Қайта құру процесінде құрылысшылардың еңбегін өндірістің әсерінен, кәсіпорын
қызметкерлерінің еңбегін құрылыстың әсерінен қорғау жөніндегі шараларды қамтамасыз
етсін.
Жұмыс басталғанға дейін Өндірістік зиянды факторлардың көздері (жылу сәулелері, улы
газдардың бөлінуі, бу, шаң, шу, діріл және т.б.) анықталуы және оларды жою немесе
қолданыстағы санитарлық нормалармен рұқсат етілген шамаларға дейін азайту бойынша
шаралар қабылдануы тиіс.
Бас жобалау ұйымының қатысуымен Тапсырыс беруші мен мердігер қайта құруды
ұйымдастыру кезінде мынадай мәселелер шешілуі тиіс:
- құрылыс-монтаж жұмыстарының көлемдері, сипаты, технологиялық дәйектілігі, кезектілігі,
басталу және аяқталу мерзімдері, өндірістің технологиялық режимдерін тоқтату және
өзгертуді қоса алғанда, кәсіпорынның цехтары мен учаскелерінің жұмысымен оларды қоса
атқару шарттары анықталды және келісілді;
- құрылымдарды бөлшектеу, инженерлік желілерді бұзу немесе көшіру кезектілігі, уақытша
желілерді қосу орындары мен шарттары анықталды;
- жедел басқару тәртібі анықталды, оның ішінде авариялық жағдайлар туындаған кезде
Құрылыс және пайдалану ұйымдары қызметкерлерінің іс-әрекеттері; 
- қайта құру бойынша жұмыстарды орындау кезінде құрылысшылар пайдалана алатын
Тапсырыс берушінің қызметтері мен техникалық құралдарының тізбесі жасалды және
келісілді;
- жабдықтар мен материалдарды кешенді және бірінші кезекте жеткізуді ұйымдастыру,
жүктерді тасымалдау мен қоймалауды ұйымдастыру, кәсіпорын аумағы бойынша құрылыс
техникасының қозғалысы, ұтқыр (инвентарлық) ғимараттар мен құрылыстарды орналастыру
шарттары айқындалды және келісілді;
- жобалау ұйымы Тапсырыс беруші мен бас мердігердің қатысуымен, ал арнайы жұмыстарға
қатысты - қосалқы мердігерлерді ескере отырып, қысылған және зиянды жағдайларда
орындалатын жұмыстардың тізбесі мен көлемін құрауы тиіс.
Жұмыс істеп тұрған өнеркәсіп кәсіпорындарын қайта құру кезінде, құрылыс-монтаж
жұмыстарын бір мезгілде бас мердігерлік және қосалқы мердігерлік ұйымдардың едәуір
саны жүргізгенде, жұмыс істеп тұрған кәсіпорынның шектеулі аумағында жүк көтергіш және
басқа да құрылыс машиналары, Жабдықтар, автомобиль көлігі, әр түрлі ұйымдарға
бағынышты жұмысшы-құрылысшылар шоғырланған кезде, еңбекті қорғау жөніндегі
жұмысты үйлестіру үшін 11-қосымшаға сәйкес біріктірілген құрылыс-монтаж жұмыстарын
жүргізу журналын жүргізу қажет.
Кәсіпорындарды қайта құру кезеңінде барлық құрылыс ұйымдарының жұмыстарын
үйлестіру штабын ұйымдастыру кезінде штаб құрамында жұмыс тобын немесе еңбекті
қорғау жөніндегі комиссияны құру қажет.
Мұндай топтың құрамына қайта құруға қатысатын барлық ұйымдардың басшылары,
инженерлік-техникалық қызметкерлері, еңбекті қорғау қызметтерінің инженерлері, сондай-
ақ жұмыс істеп тұрған кәсіпорынның еңбекті қорғау басшылығы мен қызметтерінің өкілдері
кіруі тиіс.
Топ құру және оның құрамы бас мердігерлік ұйым бойынша бұйрықпен ресімделеді. Топ
келесі міндеттерді шешуі тиіс:
- кәсіпорынды қайта жаңартумен айналысатын барлық бас мердігерлік және қосалқы
мердігерлік құрылыс ұйымдарының еңбекті қорғау бойынша жұмысты үйлестіру; 
- барлық орындаушылардың қайта құру жұмыстарын жүргізу кезінде еңбекті қорғау
жөніндегі ережелердің сақталуын, сондай-ақ жалпы құрылыс, монтаждау, демонтаждау және
арнайы жұмыстарды жүргізу кезінде еңбек жағдайлары мен еңбек қауіпсіздігін жақсарту
жөніндегі шаралардың орындалуын бақылау; 
Ү АтМГУ 131-03-22 Пәннің оқу-әдістемелік кешені (ПОӘК). Бірінші басылым
83

«Сафи Өтебаев атындағы Атырау мұнай және газ университеті» КеАҚ
Пәннің оқу-әдістемелік кешені (ПОӘК) «Ғимаратты жаңғырту технологиясы» 
Айманова Г.Р.
- нормативтік және технологиялық құжаттамада көзделген еңбекті қорғау талаптарының
орындалуын бақылау, бірлескен жұмыстарды жүргізу кестелерін келісуге қатысу және
олардың сақталуын бақылау; 
- еңбекті қорғау жағдайына жедел бақылаудың орындалуын тексеру;
- бригадаларда және учаскелерде еңбекті қорғау мәселелері бойынша уәкілетті еңбек
ұжымдарының кезекшілігін ұйымдастыру; 
- еңбекті қорғау бойынша кешенді және мақсатты тексерулер жүргізу, сондай-ақ еңбекті
қорғау нормалары мен ережелерін бұзған кезде жедел араласу, осы тексерулерге қайта
құруға қатысатын ұйымдарды тарту; 
- қорытындылар, ұсыныстар мен ұсынымдар дайындаумен өндірістік жарақаттану мен кәсіби
аурулардың себептеріне талдау жүргізу;
-негізгі өндірістің ерекшелігін ескере отырып, жұмыс істеп тұрған кәсіпорын аумағында
жұмысшылар мен қызметшілерге санитарлық-тұрмыстық қызмет көрсетуді бақылау.
Барлық бұзушылықтар мен оларды жою жөнінде қабылданған шаралар туралы еңбекті
қорғаудың жай-күйін жедел бақылау журналына жазба жасалады.
Құрылыс алаңы аймағындағы жабдықтарға қызмет көрсету құрылыс-монтаж жұмыстары
өндірісі басшысының рұқсатымен жүргізіледі.
Тапсырыс беруші мен мердігердің бір учаскесінде, сондай-ақ орындалатын жұмыстардың
сипатына байланысты емес өндірістік қаупі бар жерлерде бірлескен жұмыс кезінде қайта
жаңарту жөніндегі жұмыстар басталғанға дейін жұмысшыларға қауіпті аймақтарды және
еңбек қауіпсіздігі жөніндегі қажетті іс-шараларды көрсете отырып, жұмыстың қауіпсіз
жағдайларын айқындайтын наряд-рұқсат беруге міндетті.
Наряд-рұқсат осы жұмыс көлемін орындау үшін қажетті мерзімге беріледі. Жұмыс
жүргізу шарттары өзгерген кезде наряд-рұқсат жойылады және жұмысты қайта бастамас
бұрын жаңасы беріледі.
Рұқсат нарядына құрылыс-монтаж ұйымының жауапты тұлғасы және кәсіпорынның
жауапты өкілі қол қояды. Наряд-рұқсатта көрсетілген қауіпсіздік шараларының толықтығы
мен қамтамасыз етілуіне жұмыс істеп тұрған кәсіпорынның және құрылыс-монтаждау
ұйымының басшылары жауап береді.
Наряд-рұқсат беру журналда тіркеледі.
Қайта жаңарту бойынша жұмыстарды орындау кезінде есепке алу қажет:
- кәсіпорын өндірісінің ерекшеліктері және қайта құру реттілігінің шарттары;
- жоғары зиянды және өрт, жарылыс қауіпті факторлар;
- қайта құру аймағының қолданыстағы технологиялық жабдықпен және инженерлік
желілермен қанықтығы;
- аумақтың құрылыс салу тығыздығы (сыртқы қысым) және объектішілік кеңістікте
кедергілердің болуы (ішкі қысым); 
- инженерлік-геологиялық ерекшеліктері.
Барлық құрылыс-монтаж жұмыстарын ҰҚП талаптарына сәйкес орындау 0.07-1.01-80
(ҚНжЕ III-4-80*), түбі 0. 01-1. 01-95, түбі 0.00-1.03-93 осыған орай, егер сіз жүктілікке және
босануға байланысты демалыстың алдында ақылы еңбек демалысын алмаған болсаныз,
сіздің қазіргі уақытта ақылы еңбек демалысқа шығуға құқығыңыз бар. 
Қайта құру бойынша технологиялық процестерді МЕМСТ 12.3.002-75*талаптарына
сәйкес орындау.

жүктеу/скачать 1,79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: