123
Күнделік жазу түрлері әрқилы болады. Күнделікті күнде толтыру, оны
толтырған кезінде автор осыны келешекте жариялаймын деп үміттенеді,
сондықтан ол оқиға барысындағы өзінің рөліне асыра баға беруге
тырысады.Автордыңбілімі, оның болған оқиғаға талдау жасай алуы, өз ойын
жеткізуге құмарлығы күнделіктің ерекшелігіне жатады. Басқа бір адамға ойын
білдіруге жүрексінеді, қорқады, қауіптенеді, сондықтан бар ойын қағазға түсіруі
де оның ерекшелігі.
Автор өткен өміріне орала беруге тырысады. Автор күнделікті тек өзі үшін
жазады, оны ол тірі пендеге көрсетпеуге тырысады. Екінші біреуі күнделікті
әдейі жариялау үшін жазады. Күнделік дәптерге, қалың дәптерге, қойын
кітапшасына немесе апталық беттеріне жазылады. Онда телефон нөмірлері,
мекен-жай, афоризм, қысқа тақпақтар, ақылды ойлар, жоспар т.б.
ұмытылмайтын мына сұрақтарға жауап береді: а)кім жазды? б) неге жазды? в)
қалай сақталған, қайдан, қалай табылды? г) күнделік күні бұрын жариялау үшін
жазылған ба, әдеби түзетуден өткізілген бе? Міне осы сұрақтарға жауап
бергенде ғана күнделікті дерек ретінде пайдалану мәселесі шешіледі.
Күнделіктің авторы және оның мазмұны субъективті.
Күнделіктің тарихи деректік ерекшеліктері мынада. Автор сол заманның
тәрбиесінің, моральдық принциптерінің, өмір сүру ортасының негізгі
талаптарын орындайды. Күнделіккөбінесе жасырын жазылады, яғни оған басқа
адамдардыңықпалы жоқ. Ол құпия жазылса да, автор оны белгілі бір уақытта
бөтен адамдардың оқитындығын сезінеді. Сондықтан автор жан-жағына жал-
тақтайды, эгоцентризмге бой ұрады.Өзінің істеген жағымсыз қылықтарын
түсіндіруге тырысады, кейде өзінің аз ғана үлесін ұлғайтып көрсетуге бейім.
Күнделіктерді тарихи дерек ретінде пайдаланубарысында ескерілетін жәйіттер
бар.
Біріншіден,кез-келген
күнделік
тарихи
оқиғаны
толық
қамтымайды.Автордың ойы тұрақсыз, жалпы бір идеяға, заманның
идеологиялық принциптеріне бағына бермейді. Күнделік еркін жанрда
жазылады.
Достарыңызбен бөлісу: