№3 (875) наурыз 2012 жыл


Наурыздың 16-шы жұлдызы күні облысымыздың



Pdf көрінісі
бет5/9
Дата03.03.2017
өлшемі15,83 Mb.
#7362
1   2   3   4   5   6   7   8   9

Наурыздың 16-шы жұлдызы күні облысымыздың 

қазақ  драма  театрында  «Ромео  мен  Джульетта» 

қойылымы қойылды. 

Қойылым өте мағыналы, тәрбиелі, өмірдің шындығы 

мен қиындығын көрсетіп, әділетсіздікпен күресуді үйретеді. 

Шынайы махаббат, достық ешқашан өлмейді. Осыншама 

құнды,  мағыналы  қойылымды  көру  мен  үшін  арман 

еді.  Қойылымды  көре  отырып,  қатты  толқыдым,  қазіргі 

заманғы ақпараттық-технологияларды қолданғанда, одан 

әрі қойылым әрлене түсті. Қазақ драма театрында өткен 

қойылымның қай-қайсысы да көрерменнің жүрегінен орын 

ала  білді.  Әртістердің  бойындағы  керемет  шеберлікке 

тамсана да таңқала қарамау мүмкін емес. Қай уақытта 

да  махаббаттың  нағыз  үлгісі  бола  білген  «Ромео  мен 

Джульетта»  қойылымы  әрқашан  ерекше  болып  қала 

бермек.


    Салтанат СтАхАНОвА,

биология мамандығының 2-курс студенті

Көктем. Көктем десе адамның жаны жылы шырайға бөленеді. Есімізге аяулы жандарымыз «әйел қауымы» 

еріксіз келеді. Осыншама гүлдей құлпырған қыздарымыз көктемнің жайнаған гүлдері іспетті. Ал көктемнің жайма 

шуақ күндері анамыздың бізге төккен мейірімі секілді. Осындай керемет мезгілдің ерекше күні - сегізінші наурыз. 

8 наурыз - Халықаралық әйелдер күні. 

БҚму


Білім ордам - 

         Жас қалам

Армысың, әз НАуРыз!

Сарқылмайтын жылылық, 

          АнА Аты - ұлылық

XXI ғасырдың дерті 

-

 

аҚТҚ/ЖҚТБ



Қазіргі  кезде  қоғамды  алаң датып  отырған  ең 

өзекті  мәселенің  бірі



  АҚТҚ/жҚТБ  болып  отыр.  АҚТҚ/

жҚТБ-мен  к үрес  мақсатында  ерік тілер  қатарын 

дайындау,  семинар-тренинг  өткізу  сияқты  әр  түрлі 

жұмыстар  атқарылып  отыр.  АҚТҚ  вирусы  иммундық 

жүйені  зақымдап,  жҚТБ  сатысына  жеткізіп,  әр  түрлі 

жұқпалы  аурулардан  ағза  қорғана  алмай,  дүние  са-

лып  жатады.  Бұл  вирусқа  қарсы  дәрі  тапса  да,  вирус 

сол дәріге адаптация жасап, одан әрі қауіпті деңгейге 

өтеді.  Бұл  вируспен  тек  қоғамды  ақпараттандыру 

арқылы  күресе  аламыз.  Семинар,  әр  түрлі  тренинг 

ойындар  ұйымдастыру  арқылы  жастарымызға  ой 

сала  аламыз.  Олардың  болашақтары  өз  қолында. 

Сондықтан  ешқашан  еліктемеу  керек.  Өйткені,  адам 

бойындағы ең сұрқайы мінездің бірі еліктегіштік, өзгенің 

айтқанымен  өмір  сүру.  жастарымыздың  өз  ойларын 

қалыптастыруымыз  керек.  Еліктегіштік  адам  өмірін 

құрдымға  жібереді.  Бір  оқыс  қимыл  жасамас  бұрын, 

әбден  ойланған  жөн.  Өйткені  бір  қателіктің  кесірінен 

адам өз өмірімен қоштасады. АҚТҚ/жҚТБ жұқпасына 

шалдыққан  адамның  өмірінің  мәні  кетеді.  Қоғамнан 

шектетілген адам не білім ала алмайды, не жұмыс таба 

алмайды,  отбасы,  жақындарын  жоғалтады.  Қоғамда 

АҚТҚ жұқпасы жайлы мәлімет өте аз. Сондықтан арнайы 

дайындалған еріктілер қоғамды ақпараттандырып, шек-

теуге қарсы күресуіміз керек. Сол мақсатта наурыздың 

16-шы  жұлдызында  жаратылыстану-математикалық 

факультетінде облыстық жҚТБ орталығының дәрігер-

эпидемиологі Хафизова Эльвира Ақылбекқызы факуль-

тет студенттеріне «

XXI ғасырдың дерті - АҚтҚ/жҚтБ» 

атты дәріс оқып, толық ақпарат берді. 

Ең  алдымен,  қара  шаңырақ  М.Өтемісов  атындағы 

Б атыс  Қ аз ақс тан  мемлекет тік  у ниверс итетінің 

аяулы ұстаздары мен гүлдей жайнаған 

қыздарын мерекелерімен құттықтағым 

келеді. 

Көктемнің    керемет  күндерінің 

бірінде  жаратылыстану  бөлімінің 

қырандай  білікті  жігіттері  концерт 

ұйымдастырды.  Талант ты  да  да-

рынды  ст удент  жігіт тер  ардақ ты 

ұстаздарымыз  бен  аруларымыздың 

көңілдерін  әсем  ән-жырға  бөлеп,  бір 

жадыратып тастады. 

Бізді  білім  мен  ғылымға  баулып, 

еліміздің сүюге, ата-ананы қадірлеуге, 

болашағымызға  дұрыс  бағдар  беріп, 

м а м а н  б о л ы п  қ а л ы п т ас у ы м ы з ғ а  

тәрбиелеп  отырған,  ауылын  аңсаған 

студент жастарға  бар мейірімін аямаған 

ұстаздарымыздың еңбектеріне жеміс, 

отбасыларына  бақыт,  ұзақ  та  мәнді 

ғұмыр тілейміз. Сіздердің алдарыңызда 

мәңгі  бас  иіп  өтеміз.  Әр  ұстаз  біздің 

жүрегімізде өз мейірімімен, өз әдісімен мәңгі қалмақ.



 01204-топ студенттері

ХАБАРлАНДыРУ

Сәуірдің 12-13 күндері біздің университетімізде 

математика  пәні  бойынша  студенттер 

арасындағы Республикалық олимпиада өтеді. 

О л и м п и а д а ғ а  қ а т ы с а м ы н  д еу ш і л е р 

ж а р а т ы л ы с т а н у - м а т е м а т и к а л ы қ 

факультетінің деканатына келіп жолығуларына 

болады.

Анықтама телефоны: 50-35-49

ұйымдастырушылар 

Осынау,  Ұлыстың  ұлы  күні  - 

Наурыз  мейрамын  М.Өтемісов 

атындағы  БҚМУ-дың  физика, 

математик а  жә н е  ин ф ор ма -

тика  бөлімдерінің  студенттері  

ұйымдастырған болатынбыз.

Студенттеріміз ата-дәстүріміз 

б о й ы н ш а   Н а у р ы з   м е й р а -

мы  қарсаңында  орындалатын 

салт-дәстүрімізді  ұлықтап,  бар 

өнерлерін ортаға салды.

Наурызда қазақ халқымыздың 

дәс т үрі  б ойынша  к иіз  үй де, 

қ а с и е т т і  ш а ң ы р а қ  а с т ы н д а 

әжелеріміз «Наурыз көже», ұлттық 

тағамдар дайындап, жастар ара-

сында  «Қыз  қуу»,  «Алтыбақан», 

«Көкпар», «Бәйге», «Аударыспақ», 

«Асық»,  т.б.  ұлттық  ойындар 

ұйымдастырылып,  үлкен  той  жа-

сайтын болған. Бұл орайда салт-

дәстүрсіз қазақты елестету мүмкін 

емес!


Сол себепті де атадан балаға қалған дәстүрімізді 

бойына  сіңіріп  өсер  қазақтың  ұрпақтары  ретінде  

үлкендерімізден көріп, бойымызға жиған өнегелерімізді 

ортаға салдық.

Ұлттық мейрамымыз ата-салтымыздан келе жатқан 

«шашудан»  басталды.  Қазағымыздың  қасиетті  қара 

домбырасынан  күй  шертіліп,  асқақтата  ән  айтылып, 

мың бұрала би биленді.

О бастан жомарт қазақ топырағы,

Ол қашан дастархансыз тоқырады

Мейманға нәрін беріп,

Барын беріп,

Қонақтан  қалғанын  жеп  отырады,  −  демекші 

қонақжай қазақ халқының ұлттық тағамға  толы дастар-

ханы  жайылып,  қолдарынан  бал  тамған  аруларымыз 

келген  қонақтарымызға,  студенттерге  дәм  ұсынған 

болатын.

Орта ғ а  үлг і  т ұ тар  ұс таз д арымыз ды  а лып, 

қонақтарымыз  бен  студенттеріміз  ұлттық  биімізді 

нақыштап «Қара жорға» биін билеп, Наурыз-думанын 

өткіздік. Мереке кеш соңында бата берілді.

Мейрам қонағы М.Өтемісов атындағы БҚМУ тәрбие 



Ґ

9

Судың қасиеттері. Тілшіміз судың қасиеттері туралы айтып береді.

Судың  бірінші  қасиеті:  су  -  тірі  ағзалардың  құрамды  бөлігі,  екіншіден,  құрлыққа 

қарағанда жылуды су баяу жинайды, соған орай ол жылуды бая береді. Осыған байланы-

сты  қыс мезгілінде мұхиттар құрлыққа жылу береді, ал жазда салқын әкеледі, үшіншіден, 

су ағыны жер бедерін өзгертеді. Олар теңіз және мұхит жағаларын жыралап, өте терең 

үңгірлер және алып өзен алқаптарын тудырады, төртінші су көптеген заттарды ерітеді. 

№ 3 (875)

 наурыз 

2012 жыл


Наши коллеги

Тәжірибе


Завадская лидия Григорьевна – одна 

из  видных  педагогов  и    руководителей 

естественно-географического факультета 

Уральского педагогического института им. 

А.С.Пушкина (ныне ЗКГУ им. М.Утемисова). 

Она прошла путь от ассистента до заве-

дующего  кафедрой  зоологии  и  экологии 

декана факультета. Она активно занима-

лась общественно-политической  работой:  

была председателем народного контроля 

института,  членом  парткома  КПСС,  чле-

ном Республиканской ревизионной комис-

сии общества «Знание». Добилась Лидия 

Георгиевна  таких  успехов  и  авторитета 

среди студентов и коллег благодаря свое-

му  трудолюбию и целеустремленности. 

Профессия  учителя  ее  привлекала  

со  школьной  скамьи    и  в  этом  сыгра-

ли  большую  роль  учителя  школы  №  6 

г.Уральска. Для плодотворной работы не-

обходима  поддержка близких и родных, 

которую  она имела в лице мамы - Ксении 

Алексеевны Фартуковой и супруга Николая 

Васильевича  Завадского.  Продолжает 

дело, начатое   Лидией  Георгиевной, ее 

дочь Лариса Николаевна Завадская, к.б.н., 

доцент кафедры биологии и экологии. 

В 1950 г. Лидия Григорьевна  поступила 

на естественно-географический факуль-

тет Уральского педагогического института 

им. А.С.Пушкина. Еще будучи студенткой   

она  начала  активно  заниматься    науч-

ными  исследованиями,  основной  темой, 

разрабатываемой  на  кафедре  зоологии, 

«Кокцидии сельскохозяйственных и диких 

животных».

В 1954 году Лидия Григорьевна, успеш-

но  окончив  институт,  была  оставлена 

асисстентом на кафедре «Зоологии» и, не 

теряя времени, определилась с  научными  

исследованиями. Она поступает в аспи-

рантуру  при  кафедре  «Методика  препо-

давания биологии»  ЛГПИ  им. А.И.Герцена 

г.Ленинграда. Под руководством профес-

сора П.И.Боровицкого  выполнила и успеш-

но  защитила  в  1964  году    кандидатскую 

диссертацию  на  тему:  «Формирование 

научно-материалистического  мировоз-

зрения школьников на уроках биологии». 

Диссертация  была  написана  на  основе  

анализа, обобщения, опыта работы луч-

ших учителей школы города и собственно-

го материала. Материалы диссертацион-

ной работы  стали широко применяться  в 

процессе учебной деятельности  учителей 

биологии г.Уральска и области.

За годы заведования кафедрой (с 1969 

по 1979)  Лидия Георгиевна особое внима-

ние уделяла качеству подготовки будущих 

специалистов.  Но, как известно, качество 

подготовки    специалистов  зависит  от 

многих  факторов:  главными,  из  которых 

Есть такая женщина: 

педагог, ученый, организаТор

являются материально-техническая база 

и  компетентные  преподаватели.  Она 

активно начала  пополнять материально-

техническую  базу  кафедры.  В  эти  годы  

были созданы: кабинет методики препо-

давания  биологии  с  укомплектованным 

оборудованием и наглядными пособиями, 

организован  уголок  живой  природы,  где 

студенты проводили опыты, эксперименты 

с животными и растениями. Была тесная 

связь  института  со  школами  города  и 

области,  школьники  под  руководством 

преподавателей  и  доцентов  проводили 

научные  исследования  и  готовили  про-

екты, которые защищали на совместных 

конференциях в стенах института.

В учебной работе Лидия Григорьевна 

проявила  многосторонние  способности. 

Она  создала  оригинальные  лекцион-

ные  курсы  по  методике  преподавания 

биологии,  зоологии  беспозвоночных, 

дарвинизму, спецкурсы по энтомологии, 

внеклассной работе. Ею были разработа-

ны и прочитаны цикл лекции в Областном 

институте Усовершенствования учителей 

по  современным  проблемам  методики 

преподавания  биологии.  Для  учителей 

общеобразовательных  школ области. 

Л.Г.Завадская вела большую научно-

исследовательскую  работу  по  про-

блемам:    совершенствование  учебно 

-  воспитательной  работы  студентов  и 

школьников  при  изучении  дисциплин 

биологического  цикла;  изучение    видо-

вого  состава  насекомых    области  и  их 

биотопическая приуроченность; редкие 

животные области и меры  их охраны. По 

результатам научных исследований ею 

опубликовано свыше 60 работ.

В   с о а в т о р с т в е   с   д о ц е н т о м 

А .М.С т о р о ж е в о й  б ы л  с о с т а в л е н 

«Определитель  прямокрылых  насеко-

мых Уральской области» (6 выпусков).

Л.Г.Завадская  награж дена  зна-

ком  «Отличник  просвещения  СССР», 

Юбилейной  меда лью  «10 0 –летие 

Ленина»,  медалью  «Ветеран  труда», 

Грамотами  Министерства  Образования 

РК.

Коллектив естественно - математиче-



ского факультета и администрация ЗКГУ 

им. М. Утемисова  от всей души поздрав-

ляют Вас с днем рождения!. желаем Вам  

доброго здоровья и долголетия!!!!



л.А.БАйДулОвА, 

К.Б.БулАтОвА

Студенттердің  болашақ  мұғалім  болуға  ынтасын  арттырып,  әдістемелік 

қоржындарын толтыруына ықпал ету үшін біз «Мектеп тәжірибесінен» айдарын 

енгізгелі отырмыз. Оқыту үрдісін түсіну мен оны жүзеге асырудағы жаңа техно-

логияны меңгеру әрбір студент үшін маңызды.

Гидросфера туралы ұғым. 

Дүниежүзілік су айналымы

 

Ауызша журнал мазмұны

 Жердегі су. журнал тілшісі біздің ғаламшарымыздың  басым бөлігін су алып жатыр, 

сондықтан оны жер ғаламшары емес, «Мұхит» ғаламшары деп атау керек еді. жердегі 

жалпы су мөлшері өте үлкен, 1,4 млрд км, әрбір адамға 200 млн м су келеді, бірақ оның 

97,5%  тұзды екенін естен шығармау керек, 1,7% мұздықтар мен тұрақты қарлар, 1,7% 

жер асты сулары, 0,06% өзен, көл, батпақ, атмосферадағы су болып табылады. Тұщы 

судың үлесіне 2,5% тиеді.



М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті 2011-

2012  оқу  жылында  Қалмақ  мемлекеттік  университетімен  біріге  отырып,  екі 

жоғары оқу орындарының студенттерінің білім дәрежелерін көтеруде арнайы 

бағдарламаға  қол  қойған  болатын.  Осы  бағдарлама  жүйесімен  химия 

мамандығының  2  курс  студенті  және  информатика  мамандығының  4  курс 

студенті Қалмақ мемлекеттік университетінде білім алып қайттық.

сәТТі бағдарлама 

жалғасын тапты

Кавказдың  солт үстік  бөлігінде 

орналасқан  Калмақ  Республикасына 

оқ уға  барған  алғашқы  к үндеріміз 

Элиста  қаласына  саяхаттан  басталды.  

Болаева  Кермен  Валерьевна    деген 

Қалмақ  мемлекеттік    университетінің 

халықаралық  қатынас  жөніндегі  бөлім 

жетекшісі қаланың Сity-час, Хурул сияқты 

керемет жерлерімен таныстырды. Қалмақ 

мемлекеттік университетінің  бір  өзінде 

8 оқу ғимараты, 9 жатақханасы бар екен. 

жатақханаларының барлығы дерлік за-

манауи, еуро стандартқа сай салынған. 

М.Өтемісов  атындағы  Батыс  Қазақстан 

мемлекеттік  университетінде  кредиттік 

білім  алу  жүйесіне  үйренген  біздер,  ол 

жақтағы  бұрынғы  сызықтық  білім  алу 

жүйесімен  кездестік.  Білім  алу  бізге 

айтарлықтай  қиындық  тудырған  жоқ. 

Университетіміздің  берген  білімі  мен 

тәлімін  ол  университетте  де  айқындап 

көрсете білдік деп айта аламын.

Еліміздің  тәуелсіздігінің  20  жылдық 

мерейтойын  шетелде қарсы аламын деп 

кім  ойлаған.  Еліміз  атаулы  мейрамның 

20  жылдық  мерейтойын  тойлап  жатқан 

кезде,  өзім  елімнің  патриоты  ретінде  

үнсіз қала алмадым.  желтоқсанның 17-сі 

күні  Қалмақ мемлекеттік университетінің 

ректоры  Бадма  Хатинович  Салаевтың 

қолдауымен  Қазақстан  Республикасы 

тәуелсіздігінің  20  жылдық  мерейтой-

ына  орай  университетішілік  шараны 

ұйымдастырдық.  Ойлаған  ойым  өз 

жалғасын нақты жұмыс жасау нәтижесінде 

жүзеге  асты.  «жұмыла  көтерген  жүк 

жеңіл»  дегендей  барлығымыз  бірігіп 

ұйымдастырған  шарамыз  керемет  өтті 

және келген қонақтардың оң бағасын алды. 

Осы мерекеге өз үлесімізді қосқанымыз 

үшін  өзімізді  мақтан  тұтамыз.  Қалмақ 

мемлекеттік  университетінде  тек  білім 

алып қана қоймай, сонымен қатар қоғамдық 

жұмыстарына белсене араласқаным үшін 

өте қуаныштымын.

М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан 

мемлекеттік  университеті  мен  Қалмақ 

мемлекеттік  университетінің  арасында 

студенттермен  алмасу  бағдарламасын 

ойдағыдай  жүзеге  асуына  себепші 

болған  М.Өтемісов  атындағы  БҚМУ-

дың  жаратылыстану-математикалық 

факультетінің деканы Айгүл Бақтығалиқызы 

Медешоваға, химия кафедрасына, соның 

ішінде кафедра меңгерушісі, х.ғ.д., профес-

сор Дина Кенжебекқызы Мендалиеваға 

және  оқытушым  Қапанова  Гүлмира 

Ғайсақызына үлкен алғысымды білдіремін. 

Арманым  Қазақстан  Республикасының 

адал азаматы болу және елімнің қарыштап 

дамуында ғылыми тың жаңалықтар енгізу. 

Болашақта  өзімді  Отанымның  мақтан 

тұтар ғылыми қызметкері ретінде көремін. 

«Қазақ химиясының» қарыштап дамуына 

өзімнің өзіндік үлесімді қосқым келеді.



      Айбар МұРЗАБеКОв

химия мамандығының 2 курс студенті

Ең ...Ең ...Ең ...  журналымыз дың 

фототілшісі    гидросфера  тарауындағы 

ең  терең  көл,  ең  үлкен  мұхит,  ең  биік 

сарқырама,  ең  ірі  теңіз-көл,  ең  ірі  өзен 

бассейні, ең ұзын өзен, ең кіші мұхит тура-

лы қызықты әңгімелеп берді.



  -  Дүние  жүзіндегі  ең  терең  көл. 

Максимум тереңдігі 1637 м. 

-  Дүние  жүзіндегі  ең  үлкен  мұхит. 

Ауданы.179,5 млн км2

- Ең биік сарқырама, биіктігі 1054 м. 

- Ең ірі теңіз - көл. Ауданы 371 мың км2, 

ұзындығы 1200 км, ені 320 км. 

-  Ең  ірі  өзен  бассейні.  Ауданы  7  млн 

км2 жуық 

- Ең ұзын өзен. Ұзындығы 6671 км. 

- Ең кіші мұхит. Ауданы 14 млн км2. 

Дүниежүзілік су айналымы. Редактор 

– пән мұғалімі дүниежүзілік су айналымы 



« М е н і ң   г е о г р а ф и я л ы қ 

зерттеулерім»

Т а п с ы р м а: Дүние жүзінің физикалық 

картасының  көмегімен  гидросфераның 

тұтастығын дәлелдеңдер



Өзіңді тексер

1 тапсырма. Географиялық диктант

Гидросфера - ...

жер шарындағы судың .... мұхиттар мен  

теңіздердің үлесіне тиеді.

туралы  оқушыларға  толығырақ  мәлімет 

береді.


Гидросфераның барлық суы дүниежүзілік  

айна лыммен  байланыс та  бола ды. 

Айналым процесінде барлық тоғандардағы 

су  олардың  орналасуына  қарай  түрлі 

жылдамдықпен  үздіксіз  жаңарып  отыра-

ды.    Мысалы:  Антарктиданың  полярлық 

мұздықтарында  –  ондаған  млн  жылда, 

жерасты суы – 5 мың жылда, мұхиттарда 

– 3 мың жылда бірте-бірте жаңарады. Ал 

құрлықтағы өзен суы әрбір 12 күнде, ал тірі 

ағзалардағы су бірнеше сағатта жаңарып 

отырады. Адамның өмірінде  су ең басты рөл 

атқарады. Егер адам өз дене массасындағы 

ылғалдылықтың 6-8 ынан айырылса, есінен 

танып қалады, егер 10-12 ы жоғалса, жүрегі 

тоқтап  қалады.  Су  тұрмыста  және  ауыл 

шаруашылығында,  өнеркәсіпте  кеңінен 

пайдаланылады.

Мұздықтар  мен  тұрақты  қарларға 

-  ....,  жер  асты  суларына  -  ....,  өзен,көл, 

батпақтағы және атмосферадағы суларға 

- ... тиесілі.

Су табиғатта 3 күйде .... кездеседі.

Оқырманнан оралымды ой 

«Су  тамшыларының  саяхаты» 

тақырыбына әңгіме құрастыру.



л.СүлейМеНОвА,

Қаратөбе 

мектеп-гимназиясының мұғалімі

Ґ

№ 3 (875)

 наурыз 

2012 жыл


10

  К 80-летнему юбилею ЗКГУ им. М.Утемисова



За 80 лет существования нашего университета он не раз менял свое название. И лишь одно оставалось неизменной – высокая планка знаний, 

которую получали его выпускники. Именно они являются главной гордостью старейшего в стране учебного заведения, воспитавшего ученых, 

общественных и политических деятелей, бизнесменов и, конечно же, учителей, сеющих «разумное, доброе, вечное»!

Представляем вашему вниманию истории и воспоминания тех, кто гордо носит имя выпускника нашего славного вуза.

Бесценное наследие вуза 



Шалкыма Хайруллаевна КУРМАНАлИНА: 

«Педагогика – великая наука…»



Директор педагогического колледжа им. Х.Досмухамедова, доктор педагогиче-

ских наук, профессор Шалкыма Хайруллаевна Курманалина является выпускницей 

нашего вуза, который в далеком 1970 году назывался Уральским педагогическим 

институтом им. А.С.Пушкина. Ее жизнь, карьера стали доказательством того, что 

педагогами не становятся, а рождаются. 

иСтОРичеСКАя СПРАвКА

Председатель  Республиканского  учебно-методического объединения по про-

филю  «Образование»  при  педагогическом  колледже.  Автор  учебников  и  учебных 

пособий.  Талантливый  менеджер.  Член  ОО  ЗКО  «Союз  женщин  Приуралья  Үміт-

Надежда»,  Союза    деловых  женщин  Республики  Казахстан,  депутат  городского 

маслихата, председатель Совета директоров технического и профессионального 

образования  Западно-Казахстанской  области,  член  Политсоветов  областного  и 

городского филиалов НДП «Нур Отан»,  делегат 1,2,3 съездов работников образо-

вания Республики Казахстан, председатель общественного объединения «Ажар» 

при колледже. «Отличник образования РК» (1992), Заслуженный работник РК (1998), 

награждена медалями «10 лет Конституции Республики Казахстан» (2001 г.), «10 

лет Парламенту Республики Казахстан» (2006 г.), им.Ибрая Алтынсарина (2006г), 

нагрудным знаком  НДП «Нур Отан» «Белсенді қызмет үшін» (2011г). Замужем,  имеет 

4 детей и 6 внуков.

В  ауле  на  маленьком  разъез де 

Актюбинской области детей было немно-

го. Малокомплектная начальная школа в 

одном кабинете без труда вмещала уче-

ников с 1 по 4 класс. Маленькой Шалкыме 

очень хотелось к ним, школьникам, ведь 

скучно,  когда  все  взрослые  заняты. 

Старшая в семье, она была сильно привя-

зана к бабушке и любовь к ней, уважение, 

следование ее заветам она сохранила и 

по сей день.

-  Бабушку  мою,  которую  я  по  казах-

ской  традиции  называла  аже,  в  нашем 

ауле за глаза называли «майор-кемпир». 

Властная, строгая, мудрая, она воспиты-

вала не только меня и шестерых младших 

братьев и сестер, но и держала в своих ру-

ках весь наш аул, тем более что все жите-

ли каким-то образом являлись друг другу 

родней. За советом приходили к ней, если 

случалась беда, бабушка была рядом. В 

чьем-то доме не хватало продуктов, ба-

бушка подсказывала более зажиточным 

работали  учителями  средней  школы  в 

поселке Шубаркудук, куда я поехала жить 

и учиться в третий класс. Своих детей у 

них не было, поэтому всю свою любовь 

они отдавали мне, - вспоминает Шалкыма 

Хайруллаевна. – В школе активная была, 

увлекалась  спортом,  пела.  Училась  от-

лично.  Особенно  любила  математику. 

Вот только родные подтрунивали: тетя с 

дядей учителя, вот, мол, и ставят пятерки. 

Тогда в 10-ом классе решила – поступлю 

в  Актюбинскую  школу-интернат  для 

одаренных детей. Чтобы никто не думал, 

будто мои пятерки «по блату».

Выпускной  одиннадцатый  класс  в 

школе-интернате  был  для  строгой,  сте-

пенной Шалкымы решающим. Пока другие 

девчонки наряжались и бегали на первые 

свидания, она целыми днями проводила 

за учебниками. Ох, как сияли победно ее 

глаза, когда привезла в родной аул бес-

спорное  доказательство  своих  знаний 

- серебряную медаль. 

- Как правильно было введение ЕНТ. 

Двойной стресс, испытанный мной на вы-

пускном экзамене в школе и при поступле-

нии в институт не могу забыть и поныне, 

- признается именитый педагог.

Детская  мечта  стать  учителем  и 

любовь  к  математике  боролись  в  душе 

выпускницы.  На  этот  раз  математика 

пересилила.  Тем  более  в  Казахском 

политехническом  институте  на  факуль-

тете  «Автоматика  и  телемеханика»  от-

крылась  интереснейшая  специальность 

«Математические счетно-решающие при-

боры». Аульской девушке, 11 лет проучив-

шейся на казахском языке, было непросто 

овладевать знаниями в новой области на 

русском  языке.  Но  Шалкыма  уже  знала, 

что усидчивость и самоконтроль помогут 

быть в ряду первых студентов. 

Воспитанную бабушкой в добрых ка-

захских  традициях,  окутанную  любовью 

двух  мам  и  пап,  бесконечно  уважаемую 

младшими сестрами и братьями, серьез-

ную, целеустремленную не могли не за-

метить парни. На третьем курсе Шалкыма 

вышла замуж и переехала в Уральск, куда 

был переведен муж. Она переводится в 

Уральский  педагогический  институт  и, 

сдав разницу, становится студенткой оч-

ного (!) отделения ОТД по специальности 

«Физика и труд». 

Хоть и не одобрила бабушка раннее 

замужество, но в своей любимице была 

уверена. Ведь не она ли своими руками 

изготовила  еще  восьмилетней  внучке 

красивое шелковое одеяло и текемет с ее 

именем для приданого? Не она ли учила 

мастерству  ведения  хозяйства,  внушая, 

что не та хозяйка хороша, что в роскоши 

живет, а та, что может и в малом мастери-

цей быть, и малое это приумножить.

- Так сошлись две мечты – педагогика 

и математика. Начинала свою трудовую 

карьеру  с  дипломом  Уральского  педа-

гогического  института  им.  А.С.Пушкина 

лаборантом в педучилище. Потом пошли 

преподавательские  нагрузки.  жалею 

лишь  об  одном  –  что  пришла  в  науку 

поздно,  уже  опытным  практиком.  Ведь 

педагогика  –  это  великая  наука.  Но  для 

меня всегда было важно и карьера мужа, 

и дети, а теперь и внуки. 

семьям,  что  не  грех  поделиться.  А  то  и 

сама отправляла с ведром картошки или 

мерой муки к зазевавшимся соседям. Так 

и жили большой семьей.

Но пятилетней Шалкыме очень хоте-

лось  учиться.  Самостоятельно,  по  газе-

там, особенно запомнился «Гудок», выу-

чила буквы, пересчитала в доме все пред-

меты. «Не угомонится, - решила бабушка, 

- попробую пристроить ее в школу». Но не 

тут-то было. Строгий Мухамбетжан-агай, 

единственный учитель малокомплектной 

школы, никак не соглашался взять в класс 

малышку – не положено, ведь даже шести 

еще нет! Но умела «майор-кемпир» найти 

подход к людям. «Пусть посидит с другими 

за партой, - просила бабушка за любимую 

внучку. - Если не будет успевать, смело 

отправляй  домой!»  Видимо  знала  еще 

тогда,  что  такой  ученицей  учитель  еще 

гордиться будет.

-  Своими  вторыми  мамой  и  папой 

я  считаю  сестру  отца  и  ее  мужа.  Они 




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет