3. Жеке тұлғаға бағдарланған технологиялар шеңберіндегі дербес бағыттар:
- ізгілікті-жеке тұлғалық технологиялар;
ынтымақтастық технологиялары;
еркін тәрбиелеу технологиялары;
эзотерикалық технологиялар.
Ізгілікті-жеке тұлғалық технологиялар ең алдымен өзінің ізгілікті маңыздылығымен, жеке тұлғаны қолдаудың психотерапевтік бағыттылығымен, оған көмек көрсетуімен ерекшеленеді. Олар баланы сыйлау мен оны жақсы көру, оның шығармашылық күшіне оптимистік сенім білдіру идеясын қуаттайды, мәжбүрлеуді қабыл алмайды.
Ынтымақтастық технологиялары, педагог пен баланың субъект-объектілік қарым-қатынасындағы демократизмді, теңдікті, әріптестікті жүзеге асырады. Мұғалім мен оқушылар мақсаттарды мазмұнды бірге анықтайды, ынтымақтастық жағдайында бола отырып баға береді.
Еркін тәрбиелеу технологиялары балаға таңдау еркіндігі мен дербестікті беруге басты назар аударады. Таңдау жасай отырып бала сыртқы ықпалдардан емес, ішкі талаптанудан нәтижеге қарай жылжи отырып субъект позициясын ең жақсы жолмен жүзеге асырады.
Эзотерикалық технологиялар – эзотерикалық (жеке түсінілмеген, пайымсыз) Ақиқат пен оған апаратын жолдар жөніндегі білімдерді оқып үйренуге негізделген. Педагогикалық процесс – бұл жаңа білімді хабарлау емес, қарым-қатынас емес, Ақиқатқа араластыру. Эзотерикалық парадигмада адамның (бала) өзі Әлеммен бірге ақпараттық өзара әрекеттесу орталығы болады.
6-дәріс Тақырыбы: Ынтымақтастықта оқытудың дамуы мен мәні
1. Ынтымақтастықта оқытудың дамуы мен оның мәні. Ынтымақтастықта оқыту, шағын топтарды оқыту педагогикада бұрын қолданылған. Топтарды оқыту идеясы ХХ ғасырдың 20 жылдарына қатысты. Бірақ шағын топтарда оқыту технологиясын жасау тек 1970 жылдары басталды. Ынтымақтастықта оқыту Дж.Дьюидің философиясындағы білім берудегі прагматикалық тәсілінің маңызды элементі болып табылады. Ең алғаш бұл әдіс туралы баспа беттерінде 1970 жылдардың соңында 1980 жылдардың басында жазыла басталды (Ұлыбритания, Канада, Батыс Германия, Австралия, Нидерланды, Жапония, Израиль және т.б.).
Ал Ресейде ынтымақтастықта оқыту 80-жылдардағы білім беру жүйесінде көптеген инновациялық процесті өмірге әкелді. Ынтымақтастықта оқыту идеясының мәнін бірқатар жаңашыл педагогтар түсініп, оны жүзеге асыруға ұмтыла бастады, ең алдымен С.Л.Соловейчик және В.М.Матвеев, содан кейін И.П.Иванов, В.Ф.Шаталов, И.П.Волков, Ш.А.Амонашвили, В.А.Краковский, С.Н.Лысенкова, Б.П. және Л.А.Никитенден және т.б.
Ынтымақтастық педагогикасының негізінде баланың жеке тұлғасын тереңінен түсіну мен оған ізгілікті қарау, ұжымдық тәрбиелеу, мұғалімнің жоғары кәсіпқойлығы мен мектепке қоғамдық назар аудару жатыр.
Ынтымақтастық – бұл оқу-тәрбие процесінің объектілері мен субъектілері ортақ іс-әрекетте жолдастық, өзара сыйластық, өзара түсіністік, ұжымдастық қарым-қатынасында бірігетін оқу-тәрбие процесінің деңгейі.
Тұтас технология ретінде ынтымақтастық педагогикасы әлі нақты бір модельде іске асырылған жоқ, нормативті-орындаушы құралдары жоқ, оның идеялары қазіргі таңдағы барлық дерлік педагогикалық технологиялардың негізіне енді. Сондықтан, ынтымақтастық педагогикасын «ішкі ойды түсінетін», жаңа педагогикалық ойды іске асыратын, қазіргі таңдағы барлық педагогикалық технологиялардың құраушы бөлігі ретінде енген прогрессивті идеялар көзі болып табылатын ерекше типті технология ретінде қарастыру керек.