Сандық белгісі бойынша бақылау кезінде технологиялық процестердің сапасын реттеудің статистикалық әдістері

Статистикалық кезеңде шашыраудың сипаты ретінде реттеу s іріктемелі орташа квадраттық ауытқуын немесе R өлшемін қолданады және тиісінше S картасын немесе R картасын салады.

Кез келген бақылау картасын құру үшін реттеу шекарасын алдын ала анықтау қажет: жоғарғы және төменгі. Реттеу шекарасын анықтау үшін μ және σ қалыпты бөлу параметрлерін білу қажет. Әдетте, бұл параметрлер белгісіз, сондықтан технологиялық процестің жай-күйіне алдын ала зерттеу жүргізілуі тиіс, оның нәтижесінде бағалар алынады және σ.

Технологиялық процестің жай-күйін алдын ала зерттеу нәтижесінде келесі міндеттер шешіледі:

- μ және σ қалыпты үлестіру параметрлерінің бағасын алады,

- ақаулы өнімнің ықтимал үлесін анықтайды,

- Ср өсімін молайту индексін анықтайды.

Технологиялық процесті реттеудің статистикалық әдісін іске асыруды нақты өндірістік мысалда қарастырайық.

Мысалы: цех басшылығы Автоматты станоктарда болттарды дайындаудың технологиялық процесін статистикалық реттеуге көшіру туралы шешім қабылдады.

Сапа көрсеткіші үшін Болттың диаметрі және оның рұқсат етілген ауытқулары (жоғарғы es және төменгі ei) таңдалды: D=26мм, es=-0,005 мм, ei=-0,019 мм. Цех басшылығы дұрыс шешім қабылдағанын анықтау кере. Технологиялық процесті реттеудің статистикалық әдісін іске асыру 3 кезеңде жүзеге асырылады:

- техпроцесс жағдайын алдын ала зерттеу жүргізіледі және ақаулы өнімнің ықтимал үлесі, сондай-ақ жаңғырту индексі анықталады;

- бақылау картасы құрылады және бақылау жоспары таңдалады;

- технологиялық процесті статистикалық реттеу жүргізіледі.