46-шы ғылыми-әдiстемелiк конференция материалдары



Pdf көрінісі
бет26/32
Дата09.03.2017
өлшемі7,5 Mb.
#8691
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   32

Литература 
1.  ASIIN. Аккредитационное агентство для образовательных программ по инженерным наукам, 
информатике, естественным наукам и математике. Общие критерии для аккредитации образовательных 
программ - Дюссельдорф, 2011 г. - 43 с.  
2.  Сорокопуд Ю.В. Педагогика высшей школы - Ростов н/Д: Феникс, 2011 - 541 с. 
3.  Фокин Ю.Г. Теория и процедурный справочник по обучению в высшей школе - Ростов н/Д: 
Феникс, 2015 - 445 с. 
 
 
 
Суюнчалиева М. 
 
МЕЖДУНАРОДНАЯ АККРЕДИТАЦИЯ 
 
Аккредитация - это  процесс,  посредством  которого  аккредитационный  орган  оценивает 
качество  деятельности  вуза  в  целом  или  отдельных  образовательных  программ  вуза  с  целью 
признания их соответствия определенным стандартам и критериям. 
Аккредитация подразделяется на институциональную и специализированную, а также на 
национальную и международную. 
Институциональная аккредитация - аккредитация организации образования в целом
Специализированная аккредитация - аккредитация отдельных образовательных программ 
вуза. 
Национальная  аккредитация -  аккредитация  организации  образования  или  образова-
тельной программы аккредитационным агентством в рамках страны. 
Международная аккредитация - аккредитация образовательной программы зарубежным 
аккредитационным агентством. 
Независимая  аккредитация  проводится  в  соответствии  с  Государственной  программой 
развития  образования  на 2011-2020 годы  и  Законом  Республики  Казахстан  от 27 июля 2007 
года № 319-III «Об образовании» (с изменениями и дополнениями по состоянию на 13.01.2015 
г.)  аккредитационными  органами,  входящими  в  Национальный  реестр.  Процедура 
аккредитации проводится за счет финансовых средств высшего учебного заведения. 
Процесс аккредитации включает в себя следующие этапы: 
  
 
этап  №1 –  самооценка  деятельности  вуза  или  образовательной  программы,  которую 
проводит организация образования
 
этап  №2 – внешний  визит  (аудит)  экспертной  группы  для  оценки  достоверности 
выводов отчета о самооценке; 
 
этап  №3 -  принятие  решения  Аккредитационным  советом  и,  в  случае  положительного 
решения, получение свидетельства об аккредитации. 
  
По  завершении  процедуры  самооценки (1-й  этап)  аккредитуемый  вуз/образовательная 
программа  (не  менее,  чем  за 3 месяца  до  предполагаемого  проведения  внешнего  визита 
(аудита) высылает в агентство электронный вариант отчета о самооценке. 
В  течение 2-х  недель  после  получения  первого  (электронного)  варианта  отчета  о 
самооценке Агентством проводится экспертиза и анализ данного отчета
В случае необходимости доработки отчета о самооценке вузом устраняются замечания по 
экспертизе в течение 10-12 дней. 
Одновременно Агентство ведет подбор группы экспертов для внешнего визита (аудита) и 
направляет вузу для согласования кандидатуры экспертов. 
После утверждения кандидатур экспертной группы Агентство направляет материалы по 
самооценке экспертам и проводит вебинар для экспертов по внешнему визиту (аудиту). 
Внешний визит (аудит) проходит в течение 2-3 дней согласно Руководству по внешнему 
визиту  (аудиту)  и  в  соответствии  с  программой,  разработанной  руководителем  экспертной 
группы  совместно  с IQAA и  согласованной  с  руководством  вуза.  Отчет  по  внешней  оценке 

184 
 
высылается  вузу  для  информации  в  течение 2-х  недель  после  окончания  внешнего  визита 
(аудита). 
На  основе  подготовленных  документов:  отчета  о  самооценке,  отчета  о  внешнем  визите 
(аудите)  и  заключения  аккредитационного  комитета  Аккредитационный  совет  проводит 
обсуждение  и  принимает  решение.  Положительный  отчет  внешней  экспертной  группы  и 
заключение  аккредитационного  комитета  и  Агентства  являются  обязательным  условием  для 
принятия положительного решения Аккредитационного совета. 
Аккредитационный совет может принять одно из следующих решений: 
 
аккредитовать вуз/образовательную программу на полный срок на 5 лет; 
 
аккредитовать вуз/образовательную программу с условием, на неполный срок от 1 года 
до 3-х лет; 
 
не аккредитовать. 
В  случае  положительного  решения  об  аккредитации IQAA публикует  решение  об 
аккредитации вуза/образовательной программы на своем веб-сайте и выдает свидетельство об 
аккредитации вуза/образовательной программы. 
В  случае  аккредитации  с  условием  (неполной  аккредитации)  в  течение  поставленного 
срока  группа  экспертов  Агентства  выезжает  в  организацию  образования  для  проверки 
устранения замечаний по несоответствию стандартам. 
По  решению  Аккредитационного  совета  вуз  составляет  план  работы  по  реализации 
рекомендаций и устранению замечаний согласно форме IQAA и размещает эту информацию на 
веб-сайте вуза. 
IQAA  проводит  ежегодный  постаккредитационный  мониторинг  и  вправе  направить 
группу экспертов по проверке устранения замечаний, отмеченных экспертной группой в отчете 
при посещении вуза. 
По  истечении  срока  аккредитации  вузу/образовательной  программе  необходимо  пройти 
повторную аккредитацию (реаккредитацию). [1] 
Внутренние  и  внешние  причины  международной  аккредитации  служат  неким  меха-
низмом  оценивания  работы  ВУЗа  в  целом.  На  сегодня  прохождение  внутреннего  и  внешнего 
аудита  служит  толчком  к  мощному  развитию  образования  в  стране.  Именно  поэтому 
постепенно Казахстан переходит к внешнему контролю качества образования. 
Стратегия  развития  Казахстана,  определенная  Главой  государства  Нурсултаном 
Абишевичем Назарбаевым, направлена на повышение конкурентоспособности нашей страны в 
мировом сообществе. Историческое по своей значимости присоединение Казахстана в 2010 г. к 
Болонской  декларации  сделало  наши  вузы  полноправными  партнерами  европейского 
образовательного  пространства.  Казахский  Национальный  Университет  имени  аль-Фараби  не 
исключение.    
 
 
 
Мировой опыт показывает, что наличие аккредитации для вуза — сегодня обязательное 
условие  его  существования  и  легитимности.  Европейское  академическое  сообщество  очень 
серьезно  подходит  к  организации  и  проведению  аккредитации,  поскольку  она  и  есть  «знак 
качества»,  подтверждение  высокой  репутации  вуза  среди  себе  подобных.  Сопоставимые 
стандарты  сети  аккредитационных  агентств  ведущих  европейских  стран  (в  их  числе EQAR, 
ENQA)  позволяют  гарантировать  высокое  качество  образовательных  программ  и  признание 
вузов  в  среде  работодателей  и  образовательного  сообщества.  Проведение  национальной  и 
международной  аккредитации  европейских  вузов  доверено  только  специализированным 
агентствам, входящим в Европейский регистр организаций гарантии качества. Поступательное 
движение  казахстанских  вузов  через  национальное  признание  к  международному  зависит 
сегодня  от  развития  общественно-профессиональной  аккредитации,  в  связи  с  чем  Госу-
дарственная  программа  развития  образования  Республики  Казахстан  на 2011-2020 гг. 
предусматривает  создание  условий  по  развитию  в  нашей  стране  независимых 
аккредитационных структур. Серьезным шагом в этой связи стало формирование в мае 2012 г. 
Национального 
реестра 
аккредитационных 
агентств, 
утвержденного 
решением 
Республиканского аккредитационного совета, возглавляемого Министром образования и науки. 
В  Реестр  вошли 6 аккредитационных  агентств,  в  числе  которых  два  национальных — 
Независимое  казахстанское  агентство  по  обеспечению  качества  образова-  ния/НКАОКО  и 

185 
 
Независимое  агентство  по  аккредитации  и  рейтингам/НААР,  а  также  четыре  зарубежных 
агентства — ACQUIN, ASIIN (оба — Германия), AQA (Австрия), ABET (США).  
 
Входя в число ведущих университетов Казахстана, Казахский национальный университет 
им.  аль-Фараби  в  очередной  раз  доказал  свою  высокую  конкурентоспособность  на  мировом 
рынке образования, заняв высокие позиции среди лучших 800 университетов мира. Благодаря 
проведённым  системным  преобразованиям,  КазНУ  им.  аль-Фараби,  демонстрирует 
поступательное  продвижение  в  мировых  университетских  рейтингах.  Так,  по  итогам 
исследования  признанного  международного  рейтингового  агентства QS (Великобритания), 
опубликованным 15 сентября 2015 года КазНУ им. аль-Фараби вошёл в топ-300 университетов, 
заняв 275 место среди 800 лучших мировых университетов. 
 
 
 
Поднявшись  в  данном  рейтинге  с 2010 года  на 326 позиций,  а  за  последний  год  на 30 
позиций, КазНУ им.аль-Фараби впервые среди университетов Казахстана и стран Центральной 
Азии  добился  таких  значимых  показателей.  По  мнению  зарубежных  экспертов,  вхождение  в 
топ-300  лучших  университетов  мира  за  короткий  промежуток  времени  является   одним  из 
мировых  феноменов  и  примеров  прорывного  продвижения,  что  свидетельствует  о  высоком 
уровне профессиональной и слаженной деятельности коллектива  университета.   [2] 
 
КазНУ им. Аль-Фараби были поданы к аккредитации и прошли аккредитацию сто девять 
образовательных  программ  согласно  аккредитационному  агентству ASIIN, это  программы  по 
инженерным  наукам,  естественным  и  информатике.  Также  пятьдесят  образовательных 
программ по бизнес администрированию, по которым Аккредитационному фонду FIBAA были 
предоставлены  полные  пакеты  документов,  включая  отчеты  по  самооценке,  внутренние  и 
внешние нормативные материалы. Согласно данным института аккредитации, сертификации и 
обеспечения  качества (ACQUIN) ВУЗом  было  направлено 60 образовательных  программ  на 
прохождение аккредитации. 
Итоговым  этапом  процедуры  аккредитации  стала  аккредитация  агентства AQA по 
обеспечению  качества  и  аккредитации,  Австрия.  В  данном  случае  прошли  аккредитацию 8 
образовательных  программ.  Среди  них:  Иностранная  филология (B), Лингвистика (M, PhD), 
Литературоведение (M, PhD), Тюркология (M), Педагогика и психология (B, M).   
Эксперты,  являющиеся  профессорами  ведущих  университетов  Германии  и 
Великобритании,  провели  несколько  рабочих  встреч  с  высшим  руководством  университета, 

186 
 
руководителями подразделений, курирующих учебный и научный процессы, преподавателями, 
студентами,  магистрантами  и  выпускниками  аккредитуемых  программ,  проанализировали 
содержание  дипломных  работ  и  магистерских  диссертаций,  ознакомились  с  учебно-
лабораторной базой физического, химического и экономического факультетов. Особый интерес 
зарубежных экспертов был связан с: 
 
пониманием  и  реализацией  академической  свободы  при  формировании  факультетами 
учебных планов; 
 
возможностями корректировки учебных планов программ; 
 
критериями структурирования учебных планов в части обязательных и элективных дис-
циплин; 
 
участием работодателей в формировании учебных планов; 
 
развитием интернационализации образования; 
 
увеличением числа магистрантов; 
 
механизмами мониторинга профессорско-преподавательского состава; 
 
политикой международного сотрудничества; 
 
партнерством с работодателями региона; 
 
политикой содействия трудоустройству выпускников; 
 
условиями научно-исследовательской работы преподавателей и обучающихся; 
 
механизмами модернизации учебно-лабораторной базы. 
Проведение  международного  аккредитационного  аудита  предполагало  получение 
рекомендаций  по  стратегическому  развитию  факультетов  и  университета,  направленных  на 
повышение  их  конкурентоспособности.  В  качестве  основной  рекомендации  экспертами  было 
высказано предложение активного внедрения английского языка в образовательные программы 
университета.  Данная  рекомендация  логична  и  понятна,  поскольку  речь  идёт  именно  о 
международной  аккредитации,  международном  признании,  что  предполагает  проведение 
занятий на английском языке, свободное владение английским языком как обучающимися, так 
и преподавателями.  
 
Рисунок 1 – Значимость аккредитации и ее результаты 
 
Первые  итоги  международной  аккредитации  позволяют  нам  говорить  о  её  безусловной 
важности и нужности для отечественной системы высшего образования. И это связано, прежде 
всего,  с  формированием  механизмов  как  обеспечения  качества  в  области  образования,  так  и 
адаптивности  международных  и  национальных  стандартов  образования  в  рамках  Болонского 
Успех 
студентов
Образователь
ные ресурсы
Работодател
ь/ Рынок 
труда
Цели 
программы & 
продолжитель
ность 
Рекрутинг
Факультеты
Прием
Обслуживани
е студентов
Прогресс 
студентов

187 
 
процесса. Такой подход позволит образовательным программам казахстанской высшей школы, 
КазНУ им аль-Фараби в том числе, оперативно отражать потребности рынка труда, эффективно 
организовывать  учебный  процесс,  обеспечивать  максимальную  удовлетворенность  обучаю-
щихся. 
 
Список использованных источников 
1.  http://iqaa.kz/akkreditatsiya-vuzov-kazakhstana  
2.  http://www.kaznu.kz/kz/3/news/one/8704/ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

188 
 
ДӨҢГЕЛЕК ҮСТЕЛ 
КРУГЛЫЙ СТОЛ 
 
МЕКТЕП– КОЛЛЕДЖ – УНИВЕРСИТЕТ ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ ШЕҢБЕРІНДЕГІ 
БІРІКТІРІЛГЕН БІЛІМ БЕРУ БАҒДАРЛАМАЛАРЫ 
 
ИНТЕГРИРОВАННЫЕ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЕ ПРОГРАММЫ В РАМКАХ 
КОНЦЕПЦИИ ШКОЛА – КОЛЛЕДЖ – УНИВЕРСИТЕТ 
 
 
 
Абылайханова Н.Т., Кулбаева М.С., Уршеева Б.И., Аблайханова Н.Т. 
 
БИОЛОГИЯ. АДАМ ЖӘНЕ ОНЫҢ ДЕНСАУЛЫҒЫ» (9-СЫНЫП) ПӘНІН ОҚЫТУДА 
ЖЕКЕ ТҰЛҒАҒА БАҒЫТТАЛҒАН ТЕХНОЛОГИЯНЫ ПАЙДАЛАНУДЫҢ МАҢЫЗЫ 
 
Оқушының  танымдық  іс-әрекетін  қалыптастыруда  оқыту  прроцесін  оқушылардың  өз 
бетінше  бағдарлау  әрекеті  мен  оқуға  деген  ынтасын  оятуға  бағытталған  оқытудың  әдіс-
тәсілдерін  пайдалану  жеткіліксіз.  Бұл  мәселе  И.Я.  Лернер,  А.М.  Матюшкин,  М.И.  Махмутов, 
В.Оконь  және  т.б.  ғалымдардың  еңбектерінде  қарастырылған.  Сонымен  бірге  Ш.А.  Амо-
нашвили,  В.Ф.  Шаталов  сияқты  зерттеуші  пелагогтардың  жұмыстарында  да  мәселелер  прак-
тика жүзінде іске асырылған. 
Оқушының  өзіндік  танымдық  іс-әрекеті  танымдық  қызығушылықтан  туындайды.  Олай 
болса,  Г.И.  Щукинаның  танымдық  қызығушылық  оқудың  ең  негізгі  түрткілерінің  бірі  бола 
отырып, оның белгілі бір жағдайларға байланысты «жеке тұлғаның іс-әрекеті мен жекеленген 
әрекеттерінің дамуына қуатты түрткі күшіне айналады» деген пікірімен келіспкуге болмайды. 
Сонымен,  бұл  жағдайлардан  оқушы  өздігінен  жорамалдауға,  бақылауға,  ізденуге,  өзідігінен 
танымдық  іс-әрекет  жасауға  мүмкіндік  алады.  Т.И.  Шаманованың  пайымдауынша, 
оқушылардың  танымдық  белсенділігін  арттырудың  құралына  мыналар  жатады:  оқу  мазмұны, 
оқытудың  әдістері  мен  ұйымдастыру  нысандары.  Сонымен  бірге  танымдық  белсенділікті 
арттыру құралдарының жүйесі төмендегідей талаптарға жауап беруі тиісті: 
-оқытуды  ұйымдастырудың  барлық  кезеңдерінде  оқушылардың  ішкі  оқу  ынтасын  ояту 
мен дамыту; 
-оқушылардың алдына қойған іс-әрекетінің мақсатын қою мен жоспарлауды қамтамасыз 
етуге бағдарлауын көтермелеу; 
-оқушылардың оқу ақпараттарын өңдеуде интеллектуалдық іскерлігін қалыптастыру; 
-оқушылардың  өзін-өзі  бақылауы  мен  түзетуі  негізінде  оқытуда  өз  бетімен  істейтін  іс-
әрекетін қамтамасыз ету. 
Жоғарыда  аталған  ғалымдардың  жұмыстарына  талдау  жасай  отырып,  оқушылардың 
оқыту  кезіндегі  дербес  белсенділігінің  тиімді  деңгейі  оның  танымдық  іс-әрекетінің  артты-
руымен, дәлірек айтқанда: 
-оқушыны  нақтылы  іске  байланысты  қажеттілікті  қалыптастыру  мен  орнықты  орындау 
қызығушылыққа тәрбиелеумен; 
-оқушыны  ақпаратты  қайта  өңдеуге  байланысты  интеллектуалдық  және  өздігінен 
жоспарлау, ұйымдастыру мен бақылауды жүзеге асыру дағдыларын қалыптастырумен; 
-материалды  оқыту  процесін  оқушылардың  әрқайсысын  оқытуға  белсенді  түрде 
қатыстырумен қамтамасыз етіледі. 
Ғалымдардың айтқан пікірлеріне сүйене отырып, оқушылардың өз бетімен танымдық іс-
әрекеті  деп  олардың  жұмыс  істеу  барысында  өздігінен  жоспарлау,  бағдарлау,  тексеру  және 
қорытынды жасау сияқты шығармашылық ойлау қабілетін талап ететін әрекеттер тізбегі екенін 
түсінеміз. 
Осы  айтқан  тұжырымға  сай  оқушының  орындайтын  іс-әрекетін  арттыруда  мұғалімнің 
жасайтын  жұмысының  мақсаты  оқушының  шығармашылық  қабілетін  дамытуға  байланысты 
жүргізілген  практикалық  жұмыстар  нәтижесінде,  яғни  төмендегі  мәселелер  негізінде 
анықталған: 

189 
 
-өтілген  материал  мен  өтілетін  материалдардың  арасындағы  байланысты  әртүрлі 
мысалдар беру арқылы оқушының білімін толықтыру; 
-оқушының  өзі  орындайтын  жұмысын  ұйымдастыру  мақсатында  олардың  оқу-тәрбие 
процесіндегі белсенділігін арттыру; 
-оқушыларға  теориялық  білімді  күнделікті  өмірмен  байланыстыру  арқылы  өз  бетімен 
білім алып, білім деңгейін кеңейту дағдыларын қалыптастыру. 
Ұлы  ағартушы  А.Байтұрсынұлының  пікірі  бала  білімді  тәжірибе  арылы  өздігінен  алуы 
керек дегенге саяды. Мұғалімнің қызметі-оның білімі мен шеберлігі осы ұзақ жолды қысқарту 
үшін,  ол  жолдан  керек  білімді  кешіктірмей  кезінде  беріп  отыру  үшін  балаға  жұмысты 
мүмкіндігіне қарай шығандап беру мен бетін белгілеген мақсатқа қарай түзеп отыру керек. 
Оқушылардың  орындайтын  жұмыстарының  мән-мағынасын  ұйымдастырудың  тәсіл-
амалдарын бір ғана белгімен сипаттауға болмайды. Бұл жұмыстарды ұйымдастырудың негізгі 
шарттары мыналар: 
-мұғалімнің нақты тапсырмалар беруі; 
-жұмысты орындаудың уақытын белгілеу; 
-мұғалімнің басқаруымен оқушылардың дербестігін өзара байланысы олардың жұмысты 
өз еркімен және қолдарымен істеуі, оған әсер ететін түрткілер туғызуы т.с.с. 
Оқу-тәрбие  процесін  ұйымдастыруда  оқушыны  және  тұлға  ретінде  қабылдау,  яғни 
оқушыны  өз  іс-әрекетін  қалыптастыруға  бағыттау,  білім  беруде  және  оқытуда  оның  дамуы 
қажет.  Осы  бағытта  оқушыларға  берілетін  жеке  тапсырмалардың  үйренушілік,  алгоритмдік, 
эвристикалық,  шығармашылық  тұрғыдан  зерттеу  жұмысын  жүргізуге  баулу.  Бұл  оқушыға 
«кішкентай» жаңалық ашқанмен бірдей болады. 
Түрлі әдістеме мен тәсілдерді пайдалану арқылы қабілеті әртүрлі балалардың ортасынан 
қабілеті  жоғары  баланы  іздеп,  онымен  жұмыс  жасау,  оны  жан-жақты  тануды  ойлап, 
оқушылардың шығармашылық деңгейін бақылап отыру-кез келген мұғалімнің негізгі міндеті. 
Бұл  ретте  психолог-ғалым  Л.С.  Выготскийдің  «Әрбір  баланың  өз  деңгейі  болады,  әр 
балаға  берілетін  тапсырманың  көлемі  оның  деңгейіне  лайықтап  берілуі  қажет.  Баланы  оның 
жеке таяудағы даму аймағында жетілдіру керек» деген ойын ескерген маңызды. 
Негізгі  мақсат-баланың  жеке  қасиеттерін  ашу  арқылы  тәрбиелей  отырып,  оның  жеке 
қабілеттерін қалыптастыру және ой-өрісін дамыту негізінде олардың шығармашылық қабілетін 
дамытуда өзіндік жұмыс түрлерінің маңызын таныту.  
Қазіргі  қоғамдағы  өзгерістер  білім  беру  жүйесін  жаңартуды  міндеттейді.  Сондықтан  да 
оқыту  процесін  оқушылар  алған  білімін  ұзақ  уақыт  есте  сақтайтындай,  оларды  одан  әрі 
өрістететіндей және іскерліктерін дамытатындай етіп ұйымдастыру қажет. 
Қазіргі  мектептегі  іс-әрекет  оқушы  қажеттіліктерін  қанағаттандыратындай,  оның 
сұранысына  сай,  оған  керекті,  болашақ  өмірге  баулитындай  болуы  қажет.  Осындай  болған 
кезде ғана мектеп өмірі оқушының қызығып қатынасатын қажетті орнына айналады. 
Қазіргі кездегі мұғалімнің рөлі: 
-оқушының белсенділігін арттыруы; 
-баға критериін дұрыс анықтауы; 
-белсенді оқыту әдістерінің енгізілуі; 
-оқушыны болашақ өмірге дайындауы. 
Білім беру негізінен: 
-белсенді (интерактивті) оқу әдістерімен; 
-әдістемелік және дидактикалық материалдарды көбірек пайдалана отырып; 
-оқушыны үнемі іздену мен дамуға итермелей отырып; 
-өзіне деген үлкен этикалық талап негізінде өткізілуге тиіс. 
Белсенді  (интерактивті)  оқыту  әдістерін  оқыту  процесінде  пайдалану  оқушылардың 
мынадай қабілеттіліктерін дамытады: 
-өзінің жеке көзқарасын қалыптастырып оны жеткізе алу; 
-басқа адамдардың көзқарасын силай білу; 
-оқу материалының мазмұнын толық білу; 
-оқу материалына шығармашылықпен қарау; 
-үлкен аудитория алдында өз көзқарасын дәлелді түрде жеткізе алу; 
-оқу процесі кезінде жинақталған ақпаратқа талдау жасау; 

190 
 
-жиналған ақпаратпен жеке жұмыс істей алу; 
-өзінің жеке бағытын көрсете және дәлелдей алу; 
-өзінің өмір тәжірибесін әртүрлі ситуацияларды болжау білу. 
Оқыту  технологияларын  пайдаланып  оқу  процесін  ұйымдастыру  негізінде  мектеп 
түлектерінде мынадай қабілеттіліктер қалыптасады: 
-жеке анық көзқарастың болуы; 
-өзіне-өзі сын тұрғысынан қарай білу; 
-басқалармен бірлесіп жұмыс істей алу; 
-өздігінен белсенді іс-әрекет жасай білу; 
-өзі де жеке шығармашылдықта қызмет ете алуы. 
Қазіргі жағдайда мектеп мұғалімдеріне қойылатын талаптар мынадай: 
-мектеп мұғалімдерінің бәсекеге қабілеттілігі; 
-білім беру жүйесі сапалығының артуы; 
-мұғалімнің кәсіби шебер болуы. 
Сыныптағы  оқушының  психологиялық  жағынан  әртүрлі  екендігін  ескерсек,  мұғалім 
бүкіл  сыныптағы  оқушыға-бір  материал,  бір  талап,  бір  баға  критериін  қойып,  бір  түрлі 
сарынмен  өткізу  «әдітінің»  мүлдем  қате  екендігін  түсінеміз.  Психологтар  әр  баланың  ойлау 
типтері  әртүрлі,  берілген  ақпаратты  қабылдау  жылдамдықтары  әртүрлі  деңгейде,  есте  сақтау 
қабілеті  де  түрлі  болатындығын  айтып,  оған  түрліше  көңіл  аудару  қажеттілігін  көпшілік 
назарын  аударуда.  Міне,  осы  ретте,  оқыту  технологияларын  пайдаланып  оқушы  іс-әрекетін 
ұйымдастырғанда,  олармен  белсенді  өз  бетімен  жұмыстарын  жағымды  бағытта  ұйымдастыру 
қажет.  Білім  беру  мекемелерінің  алдына  тұрған  мақсат-жан-жақты  білімді  жеке  тұлға 
тәрбиелеу.  Олай  болса,  оқу-тәрбие  процесін  ұйымдастыру  кезінде  оқушыға  биологиялық, 
психологиялық, әлеуметтік, т.б. тұрғыдан әсер етуіміз керек. 
В.С.  Леднев  жеке  тұлғаның  құрылымдық  анықтамасын  зерттей  келе,  үш  құрамдас 
бөліктерін ажыратқан, олар: 
1)психологиялық  құрамдас  бөлік-ақпаратты  қабылдау,  ойлау,  сезім,  ерік,  өзін-өзі  ұстай 
алуы, көңіл бөле алу мүмкіндігі; 
2)оқушы  өзінің  жеке  тәжірибесі-білім-білік,  дағды;  сипаттамаларды  танып  білу 
қабілетінің сапасы. 
3)жеке тұлғаның қасиеті, мінезі, иемпераменті, қабілеті, жеке даму ерекшелігі. 
Отандық зерттеуші- ғалымдар Н.Д. Хмель, М.М. Жанпейісова, Б.И. Мұханова, Т.К. Нұр-
ғалиева  және  басқалар  жеке  тұлға  дамуын  әртүрлі  критерилері  (сапалары)  бойынша  қа-
растырады. 
Мұғалім  оқушыларының  қасиеттеріне  қалай  көңіл  аудару  қажет  екендігін  мұғалім  өзі 
анықтауы  қажет,  негізгісі  педагогикалық  технологияларды  пайдалану  арқылы  педагогикалық 
процесті ұйымдастырғанда оқушылардың психологиялық ерекшелігін, мінезін, даму деңгейін, 
сол пән бойынша білім деңгейін, тәжірибе деңгейі ескеріліп, әр оқушыға жеке қарым-қатынас 
орнатылады. 
Мұғалімнің  іс-әрекеті  көпқырлы,  ол  оқыту,  тәрбиелеу,  дамыту,  жан-жақты  жеке  тұлға 
қалыптастыруға бағытталады. Ал, педагогика мен психология ғылымы ерте заманнан бері жеке 
тұлға өз іс-әрекеті нәтижесінде ғана дамитындығын дәлелдеген. Ал, іс-әрекеттік белсенділікке, 
жеке  және  қоғамдық  дамуға  белгілі  бір  нәтиже  беретін  мақсатқа  бағытталған  болуы  қажет. 
Педагогикада іс-әрекет пен жеке тұлға ерекшелігі сияқты өзінің құрылымдық компоненті бар. 
Егер педагогикалық процесте осы құрылымдық компоненттің бірі түсіп қалатын болса, онда іс-
әрекеттің толық болатындығы туралы айтуға болмайды. 
Қазіргі  кезде  республикада  білім  берудің  жаңа  жүйесі  жасалынып,  әлемдік  білім 
кеңістігіне ену бағытында елеулі істер атқарылуда, мысалы: 
-білім парадигмасы өзгерді; 
-білім беру жүйесінің жаңа моделі жасалынды; 
-білім берудің ұзақ мерзімді стратегиялық бағдарламасы қабылданады; 
-жаңа мазмұн мен жаңа оқу-әдістемелік кешендері дайындалды; 
Республикамыздағы оқу мекемелері Білім және ғылым министрлігі ұсынған көпнұсқалық 
бағдарламалар  бойынша  өз  қалауларына  қарай  оқуға  мүмкіндік  алады.  Мұнда  әртүрлі 
нұсқадаға  мазмұн,  құрылым,  жаңа  идеялар  мен  жаңа  технологиялар  бар.  Бұл  жағдай 

191 
 
мұғалімдерге  әртүрлі  мазмұнды  таңдауға,  оны  оқушылардың  жеке  ерекшеліктеріне  қарай 
пайдалануға мүмкіндік бергені сөзсіз. 
Жаңа  заман  маманы  қазіргі  кездегі  озық  идеяларды  игерген,  сауатты,  шығармашыл, 
сонымен қатар адами қабілеттері дамыған болуы тиіс. 
Оқыту  технологияларын  пайдалану  мұғалімдерге  мынадай  мүмкіндіктерді  ұйымдас-
тыруға жол ашады: 
-есте сақтауға негізделген білім алудан меңгерген білімді пайдалана отырып, ақыл-ойды 
дамытатын оқуға көшу; 
-білімнің  статикалық  үлгісінен  ақыл-ой  әрекетінің  динамикалық  құрылым  жүйесіне 
көшу; 
-оқушыға  орташа  білім  беретін  бағдарламадан  жекелеп,  саралап  оқыту  бағдарламасына 
өту. 
Педагогикалық  процесті  технологияландыру-бүгінгі  күннің  қажеттілігі.  Педагогикалық 
технологияның  түрлері  де  көп.  Бірақ  оларды  пайдаланып,  нәтижесін  көрмеген  мұғалімдерге 
оған көшу қиындық туғызып жүргендігін жасыруға болмайды. Бұл ретте оқыту технологиясы: 
-оқушылардың оқуға деген ынтасын тудыратын; 
-оқудағы танымдық іс-әрекетті оңтайлы ұйымдастыруға көмектесетін; 
-мұғалімнің шығармашылығына жол ашатын; 
-мұғалім жұмысын нәтижелілігі мен жинақылығына көмектесетін; 
-оқыту мен тәрбиенің тиімділігін қамтамасыз ететін оқыту процесінің негізгі компоненті 
екендігін әр маманның білгені абзал. 
Оқыту технологияларын пайдалануда мына жағдайлар еске алынуы қажет: 
-қазіргі кездегі қоғамның түлекке қойып отырған талабы; 
-таңдалынып  отырған  технологияларды  іске  асыруға  мектептің  мүмкіндігі  мен  нақты 
жағдайға сәйкестігі; 
-жүргізілетін жұмыстың жүйелілігі; 
-бұл процестің технологиялық тиімділігі. 
 

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   32




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет