4Лекция Тақырып: Ішкі секреция бездері Жоспар
жүктеу/скачать 18,87 Kb.
|
1 2
- Бұл бет үшін навигация:
- Қалқанша безі.
| Эпифиз безі. Эпифиз немесе домалақ бездің пішіні домалақ, бірақ жалпайған. Ол ортаңғы мидың жоғарғы бөліктерінің арасында орналасқан. Жас ерекшелігі. Жаңа туған нәрестеде оның ұзындығы 3мм, ені 2,5 мм, қалыңдығы 2мм. 4 жаста ұзындығы 9мм, ені 6 мм, қалыңдығы 3 мм болады.
Эпифизде 3 гормон –меланин, гломерулокортикотропин және контргипоталамус-гипофизарлық гормондар өндіріледі. Қалқанша безі. Адамның қалқанша безі сыңар мүше. Бұл без көмейдің алдында орналасқан екі бөліктен және оларды қосып тұрған без сабынан тұрады.Без пішіні мен көлемі жағынан әртүрлі тұйық көпіршіктерден, яғни фолликулдан тұрады.Фолликулдар дөңгелек,сопақша немесе көп қырлы болуы мүмкін .Олар бір-бірінен дәнекер ұлпаларымен бөлінген, олар қан тамырлары мен нервтерге бай келеді.Бездің қызметі баланың ұрық кезінде басталады. Жас ерекшелігі:Жаңа туған нәрестенің қалқанша безінің салмағы 1 г, 6 айда 2 г, 1 жаста 3 г, 3-4 жсата 7 г, 5-6 жаста 10 г, 16-20 жаста 25 г болады. Ал ересек адамдарда бездің салмағы 35-37 г. Қалқанша безінде 3 гормон түзіледі: тироксин, трийодтиронин және кальцитонин. Қалқанша безінің гормондарының құрамында йод бар. Организмге йод жетіспегенде бездің гипосекрециясы байқалады. Ал пайда болған ауруды эндемиялы зоб деп атайды(грек. эндемос-жергілікті) . Қалқанша безінің г и п е р с е к р е ц и я с ы н д а Базед немесе тиреотосикоз ауруы байқалады.Ал г и п о с е к р е ц и я с ы н д а микседема, яғни шырышты ісік пайда болады. Егер бала ауруға кішкентай кезінде ұшыраса кретинизмге айналады. Гипосекреция жағдайында байқалатын қалқанша безінің кемшілліктері –гипотиреоз екі түрлі болады: а) туа болған, яғни қалқанша безі болмай , не нашар дамыған балалар;ә) жүре болған, яғни гипофиз безінің тиреотопин гормонының түзілуі тоқтағандықтан өсе келе пайда болған. Әдебиеттер: 1. К. Дүйсенбин. Жасқа сай физиология және мектеп гигиенасы. А., 2003ж. 2. М.. Нұрышев «Адам анатомиясы» оқулық, А.Қарасай, 2006 348 бет 3. М.. Нұрышев «Адам анатомиясы» оқулық, А.Қарасай, 2006 https://youtu.be/w_ZHCMDrJAo жүктеу/скачать 18,87 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2