Тәрбиеші: Балалар,қане,тексеріп көрейікші,біз шрекке көмектестікпе- кен? Балалар

28 тамыз 2015 жыл

8

БАСТАУЫШ  МЕКТЕП

НАЧАЛЬНАЯ  ШКОЛА

М.Тлеулина

№ 13 орта мектебінің бастауыш класс мұғалімі

Мақсаты: Түбір мен қосымша туралы алған білімдерін пысықтау,

жұрнақ  пен  жалғаудың  мағынасын  түсіну,  ажырата  білу.Түбір  мен

қосымшаға  түрлі  жаттығулар  орындау  арқылы  оқушыларға  жалғау

мен жұрнақты ажырата білуге үйрету;Сөздік қорын, ой-өрісін, сауат-

тылығын,  өзбетінше  іс-әрекетін  ұйымдастыру,  қызығушылығын  арт-

тыру;

Сауатты,  таза,  көркем  жазуға,  байланыстырып  дұрыс  сөйлеуге

үйрету, адамгершілік қасиетін тәрбиелеу.

Сабақтың  барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі

2. «Түбір»  аралына  аттанамыз. «Түбір»  аралында  түбір  сөздер

тұрады.

Қобыз, күріш, көк, алма, қыс, маржан, қалам, кітап, домбыра.  Осы

сөздерге сөйлем құрау.

· Түбір сөз дегеніміз не?

Қобдишадан  «Ақыл»  сөзі  шығады.

Бір  күні  «Түбір»  аралына  қонақтар  келді.  Олар  «Жалғау»  елінен

келген кеме.

3. Жалғау дегеніміз не? Мысалдар келтіру.

Жоғарыда аталған сөздерге жалғау жалғап жазу.

Қобызға,  күріштің,  көктің,  алмамен,  қыста,  маржанға,  қаламмен,

кітаптың, домбырадан.

Шығармашылық тапсырма.

Қыс... адамдар жылы киінеді. Мал қора... тұрады. Үй маңындағы

қар... күрейді. Балалар қар... аққала жасайды. Терезе... қырау баса-

ды.

Қобдишадан  «Білім»  сөзі  шығады.

«Түбір»  аралына  келесі  қонақтарымыз  да  келіп  жетті.  Олар

«Жұрнақ» елінен келген кеме.

4. Жұрнақ дегеніміз не? Мысалдар келтіру.

Жұмыс, дос, сый,

-лық, -шы, -ші, -кер,

талап, қызмет, ас,

-тық, -паз, -гер, -қыш

дәрі, ұш, біл, өнер, әдеп

-гіш, -лі, -ті

Оқулықпен жұмыс.

Жұптық жұмыс. Берілген сөздердің түбірі мен қосымшасын ажырату.

Қобдишадан «Талап» сөзі шығады.

5. «Қай сөз артық?» ойыны

· Еңбек, тұлпар, қала, бай, білгіш

· Мүсінші, дәріхана, өнерлі, тағаны, оқулық

· Суға, ақылшы, орман, гүлге, бастық

Суреттегі нәрселердің атына қосымша жалғап жазу.

Осы сөздерді сөз құрамына талдау.

Қобдишадан  «Өнер»  сөзі  шығады.

Қорытынды.

Дала, доп, білгіш, аспаз, атаның, асханаға, мүсіншіге, жалқаудың,

су, өнерлі, басшымен.

Сызбаға сай сөздерді жазу.

Бүгінгі сабақта біз адамның тән сұлулығынан басқа ішкі жан сұлу-

лығы да болатындығы айтылды. Олар: ақыл, білім, талап, өнер, еңбек.

Бағалау.

Үйге тапсырма. 133-бет   61-жаттығу.

Ақтөбе  қаласы

А. Айтмағамбетова

№5 орта мектебінің

 бастауыш класс мұғалімі

Сабақтың  мақсаты:  Оқушы-

ларға  лепті  сөйлемнің  мағына-

сын  түсіндіру,  көңіл-  күйді,

сезімді білдіретін сөздер туралы

алғашқы  түсініктерін  қалыптас-

тыру.

Сабақтың барысы:

I.Ұйымдастыру кезені.

Өзімізге: Cәттілік, қуаныш !

Қонағымызға:  Жақсы  көңіл  –

күй !

Елімізге: Ашық аспан, молшы-

лық!

II. Cабақтың  тақырыбы  мен

мақсатын хабарлау.

III.Үй тапсырмасын тексеру.

IV.Өткен  тақырыпты  қайта-

лау.

- балалар, біз сендермен өткен

сабақта  қандай  тақырыптармен

танысып едік?

-  Ия,  Сөйлем  және  олардың

түрлерімен.

- Кане Сөйлем дегеніміз не?

- Сөйлем деген адамның аяқта-

лған ойы.

- Сөйлемнің неше түрі бар?

- Сөйлемнің үш түрі болады.

-  Сұраулы  сөйлем  дегеніміз

не?

- Хабарлы сөйлем деген не?

Ендеше  балалар  біз  бүгін

сіздермен  сөйлемнің  үшінші

түрімен  танысамыз.

Тамаша ғой қыс деген!

Аяз бетті тістеген !

 Ш.К. Аймагамбетова

№42 орта мектебінің

 бастауыш класс мұғалімі

Мақсаты:  Күз  мезгіліндегі

тіршілік  иелерінің  қысқа  дайын-

дығы, оның қажеттілігін ұғынды-

ру

Міндеттері : Өлең мазмұнынан

ақынның күз тіршілігінің бейнесін

шығаруын  түсіндіру.Өлең  тақы-

рыбы мен мазмұнындағы (дина-

мика)  қозғалыстағы    тіршіліктің

заңдылығын  түсінуге  мүмкіндік

беру арқылы талдау, ойлау, ізде-

нуге  жағдай  жасау.Тіршіліктегі

әдемілікті көре білуге, ести білу-

ге, әдемілікті сезінуге тәрбиелеу.

Еңбек  етудің  әдемілігін  сезінуге

тәрбиелеу. Сабақтың барысы :

І. Қызығушылығын ояту.

ТҮБІР МЕН ҚОСЫМША

Келе жатыр қасқыр,

Тұр, қасқырды басқа ұр!

Қандай көңіл-күймен оқыдым?

Қандай тыныс белгісін қойдым?

Ендеше,  бұл  сөйлемнің  үшінші

түрі, ол лепті сөйлем деп атала-

ды.  Адамның  көтерінкі  көңіл

күймен айтылған сөйлемді лепті

сөйлем  дейді.  Лепті  сөйлемнің

соңына (!) леп белгісі қойылады.

Сөйлемдерді мәнерлеп, дауыс

мәнерін келтіріп оқу.

1. Әр сөйлем қалай оқылды?

2. Сөйлемдегі ой қандай көңіл

күйде айтылып тұр?

Көркем жазу: Жж Жж

Жанбыр қарға ұласты.

V.Кітаппен жұмыс.185 – жат-

тығу. Өлеңді рөлге бөліп оқып.к-

өтерінкі дауыс ырғағымен айты-

лған сөздерді тап.

186-  жаттығу.  Хабарлы

сөйлемді  сұраулы  және  лепті

сөйлемдерге  айналдырып  жаз.

Сыныпта  өнерлі  о қушылар

көп.  Мектеп  ауласына  әдемі

гүлдер егілген.

VI. Ойын «Сәйкестендіру»

Өкіну

Сүйікті менің Қазақстаным жа-

сасын!

Армандау

Қап,  бақшаның  есігін  жауып

қоймағаным- ай!

Бұйрық

Кане, күнделігіңді берші!

Ұрандату

ЛЕПТІ СӨЙЛЕМ

Шіркін, айға самғап ұшсам ғой!

Сергіту  сәті:  Әуенге  сай

қимылмен билеу.

Тапсырма:  Орны  ауыстыры-

лып  берілген  сөздерден  лепті

сөйлем құрап жаз.

1. Біз, алақай, жеңдік

2. Бекер, ренжіттім – ау, қап.

VII.Сабақты  қорытындылау.

Ой толған (толықтыру тесті)

Тест

1.

Сөйлемді белгіле.

А)  Кітап,  мұз.Ә)  Р,ш,ұ,ы,қ.  Б)

Мына тау қандай биік.

2.  Мына  сөйлемнің  соңына

қандай тыныс белгісі қойылады?

Алақай, ағам келді

А)  сұрау  белгі  Ә)леп  белгі

Б)нүкте

3.  Аяқталған  ойды  білдіретін

не?

А) мәтін  Ә) сөйлем   Б) сөз

4) Жауап алу мақсатымен ай-

тылған сөйлемді қандай сөйлем

дейміз?

А)  сұраулы  сөйлем    Ә)  лепті

сөйлем   Б)хабарлы сөйлем

5) Лепті сөйлемнің соңына қан-

дай тыныс белгісі қойылады?

А)  нүкте   Ә)  сұрау белгі   Б)

леп белгі

Үйге  тапсырма:  187  жаттығу,

ережені жаттау.

VIII. Бағалау.

Ақтөбе  қаласы

(Балтабай  Тәжімбетов)

Балтабай  Тәжімбетов)

Балтабай  Тәжімбетов)

Балтабай  Тәжімбетов)

Балтабай  Тәжімбетов)

КҮЗГІ ҚАРБАЛАС

«Тірек сөздер арқылы әңгіме»

-  Тақтада  ілінген  күзге  байла-

нысты  сөздерді  пайдаланып

(ауызша) күз табиғатын сипаттау.

Тірек  сөздер  :  сұр,  жаңбыр,

сары,  бұлт,  аспан,  жапырақтар,

қысқарды,  ұқсайды.

   Оқушыларға ойлануға 1 ми-

нут  беру.  Бірнеше  о қушыны

сөйлету;

ІІ. Мағынаны тану .  Балалар,

қарбалас  деген  сөзді  қалай

т ү с і н д і р е с і ң д е р ?

(Оқушылардың  пікірін

тыңдау)  Олай  болса,

күздегі  қарбалас  шақты

ақын Балтабай Тәжімбе-

тов  байқап,  өлең  жазған

екен. «Күзгі  қарбалас»

(Өлеңді  іштей  оқыту,  ке-

зекпен оқыту)

ІІІ.  Ой-толғаныс  -Топтық

жұмыс

  1.Ақындар тобы- « 5 жолды

өлең» жазу (Синкуейн әдісі)

2.Суретшілер тобы-өлең маз-

мұнына сай сурет салу. Суретті

неге 

бұлай 

бейнелегенін

түсіндіріп өтеді.

3.  Композиторлар  тобы  –

белгілі  ән  немесе  өздері  ойлап

тапқан ырғақпен ән дайындау.

4. Ғалымдар тобы – күз таби-

ғаттың  маусымдық    өзгерісі

екенін  өлең  мазмұны  бойынша

дәлелдеп беруі (күзде күн қысқ-

арады,  жан-жануарлар  қыс  ке-

летінін сезгеннен асығып, қысқы

тіршілігіне  дайындалады,  жапы-

рақтардың  сарғайып,  түсу  се-

бебін  айтады)

Әр топ өз тапсырмаларын қор-

ғап шығады.

Қорытынды. Үйге тапсырма

Үйге: 18-беттегі өлеңді мәнер-

леп  оқып  келу;  жан-жануарлар

тіршілігін адамдар еңбегімен са-

лыстырып,  Венн  диаграммасын

құру.

            Ақтөбе қаласы

28 тамыз 2015 жыл

9

АШЫҚ САБАҚ

ОТКРЫТЫЕ  УРОКИ

Бейнелеу. Технология

Д.Б.Кайреденов

№13  орта  мектебінің  бейнелеу  өнері

пәнінің  мұғалімі

Сабақтың  мақсаты:  Бейнелеу  өнерінің

күрделі  саласының  бірі – Сәулет  өнері.  Осы

өнер бағытын тануда оқушыны дәстүрлі өнер-

ге айналған жанрды танып білуге уйрету.

Сабақтың  міндеті:  Білімділік:  Сәулет

өнерін танып білуде оқушы білімін жан- жақты

арттыру.Дамытушылық:  Оқушы  санасына

айтып  түсіндіруден  тағы  бір  ерекшелік,көр-

некілік құралдар арқылы, олардың көру, түсіну,

өздерінің есте сақтау қабілеттері арқылы қағаз

бетіне  түсіру.

Тәрбиелік:  Өз  Отанын  сүюге.  Тарихи  ес-

керткіштерді қадірлей білуге тәрбиелеу. Сурет

салу  жұмысы  барысында  о қушыны  таза

жұмыс  орындау  қабілетін  дамыту.

I. Ұйымдастыру бөлімі: Амандасу, оқушы-

ларды түгендеу. Құрал – жабдық тексеру.

II.Үйге берілген тапсырманы тексеру: «Үй

қабырғасын  ұлттық  нақышта  безендіру»,

оқушыларды  бағалау.

III.Өткен  тақырыпты  қайталау:  Сәулет

өнерінің  түрлері  мен  типтері.  Сұрақ  –жауап.

88-бетте.

IV. Жаңа сабақ:Адам өмірі мен іс-әрекеті үшін

кеңістікте  үй  құрылыстары  мен  ғимараттар

тұрғызушы саланы сәулет өнері деп атаймыз.

Сәулет өнері «архитектура» деп те аталады.

Ол латын және грек тілінде «бас құрылысшы»

деген мағынаны береді. Біздің түсінігімізде  сәу-

лет  өнері  (архитектура)  күнделікті  адамдар

өмірі  үшін  салынған  ғимараттар,  мысалы:

тұрғын үйлер,қоғамдық және тұрмысқа қажетті

құрылыстар,  мемориалдық  ескерткіштер.

Сәулет өнері адам дамуының ең ерте кезін-

де пайда болды. Ол адамның табиғат әлемінен

бөлініп,  шығармашылығының  өрлеуіне

мүмкіндік туғызды. Алғашы үй құрлыстары мен

елді мекендер жаңа тас дәуіріне жатады. Ежелгі

адамдар  табиғи  материалдардан  немесе

күйдірілген  кірпіштен  тіктөртбұрышты  не  шең-

бер пішінді қарапайым үйлер тұрғызған. Олар

тіреу ретінде бағандарды пайдаланған, ал оның

үстіне көлденен қойылған бөренелер шатыр қыз-

метін  атқарған.

Сәулет  өнері  төмендегідей  типтерге

бөлінеді.

Тұрмыстық – қалалық және ауылдық уйлер,

сарайлар.

Кәсіби-  фабрика,  зауыт  құрылыстары,

электр торабы орталықтары, гидротехникалар,

теңіз порты, вокзал, метро және т.б.

Шауашылық- қоймалар, гараж, автотұрақтар.

Қоғамдық-  оқу-ағарту,білім  үйлері,  театр,

мәдени  демалыс  үйлері,  мұражайлар,  көрме

залдары, стадион, мемориалдық ескерткіштер

және т.б.

Отырар – Қазақстанның орта ғасырлардағы

әйгілі  қалаларының  бірі VIII –ғасырларда  Фа-

раб  деп  аталған.  Ол – ұлы  ғұлама  бабамыз

Әл-  Фарабидың  туған  жері.  Қазба  жұмыстар

С.Т.  Рыспағанбет

№33  орта    мектебінің  технология  пәнінің  мұғалімі

Мақсаты  :  Оқушыларға  сәндік  қолданбалы  өнер  туралы  танысады,  жасалу  технологиясын

үйренеді.

Күтілетін  нәтиже:жаңа  мәліметті  қабылдай,  ойлай  алады;  мәтінмен  жұмыс  істей  отырып,

сұрақ  қоя  алады;  сәндік  қолданбалы  өнер  түрлерін,олардың  қолданылуын    өз  бетінше  жұмыс

жасауды  дамытады;

Сабақ    барысы:

Ақтөбе  қаласы

ҚОЛӨНЕР.

СӘНДІК ҚОЛДАНБАЛЫ ӨНЕР

ЭЛЕМЕНТТЕРІ

ҚАЗАҚСТАН СӘУЛЕТ ӨНЕРІНІҢ

КӨНЕ ЕСКЕРТКІШТЕРІ

нәтижесі  Оырарда  сәулетті  сарай,  мешіттер

болғанын дәлелдейді. Отырар – қазақ халқы-

ның көне тарихының көзіндей ежелгі қаланың

бірі.

Арыстан баб кесенесі – көне Отырар жері-

не жақын орналасқан. Аңыз бойынша Арыстан

баб  Қожа  Ахмет  Йасауидің  алғашқы  ұстазы

болған. Кесене қабірінің басында салынған. Ке-

сене  бірнеше  рет  бүлікшілікке  ұшырап,  ХХ

ғасырдың  басында  соңғы  жөндеуден  өтті.  Ол

күйдірілген  кірпіштен  тұрғызылған.  Оның  тік

бұрышты  формасы  және  күнбезді  төбесі  бір

бірімен жарасымдылықта әсем көрінеді. Намаз

оқитын залы, кітапханасы және күзетші бөлмесі

мен  қажылар  тұратын  үйлер  бар.  Алдынғы

бөлмеде  Арыстан  бабтың  үш  шәкірті,  ал  ішкі

бөлмеде өзінің сағанасы жатыр. Үйдің көрнекті

фасады  оңтүстікке  қаратылып,  симметриялы

композиция  құрған.

Айша бибі кесенесі – XII ғасырда тұрғызы-

лған қазақ сәулет өнерінің маржаны.Айша бибі

кесенесі  терракоталық  қаптауышпен  жұмыс

көмкеріліп, әр алуан геометриялық және өсімдік

тәріздес өрнектермен безендірілген.

Түркістан қаласы – қазақ хандығының ор-

талығы  болған.  Қожа  Ахмет  Йасауи  кесенесі

осында орналасқан. Қазақ сәулет өнерінің дүние

жүзіне  танымал  көне  ескерткіші.  Түркістан

Шахары  қазақ  халқының  екінші  меккесі  болғ-

ан. Қожа Ахмет Йасауи кесенесінде ағаш, сүйек

оймыштау,  тас  пен  металды  өндеу  тәсілдері

қолданылған.  Арқасы,  терезе  мен  есіктері

өсімдік  тәрізді  өрнектермен  сәнделген.  Кәбір

күмбезі  де  әсем  безендірілген.  Орталық

күмбезінің диаметрі 18 метр болатын құрылыс

1389-1399 жылдар аралығында он жыл ішінде

тұрғызылып біткен. Кесене ұлы ойшыл әрі ақын

Қожа  Ахмет  Йасауидің  дарынына  құрмет

көрсеткен Әмір Темірдің бұйрығы бойынша са-

лынған. Кесене 30 зал мен әр түрлі қызмет атқ-

аратын бөлмелерден тұрады.

Кесененің ішінде үлкен тайқазан бар. Тайқа-

зан аңыз бойынша жеті металдың қорытпасы-

нан  құйылған.  Салмағы – екі  тонна,  ал  диа-

метрі - екі  метр.  Қазан  араб  өрме  жазуымен

және өрнектермен әшекейленген. 1935 жылдан

бері  Эрмитажда  сақталған  ұлттық  жәдігеріміз

54 жылдан кейін ғана елімізге оралды.

Шығармашылық  жұмыс:  Оқушылар  үш

топқа  бөлініп,  тақта  бетіне  плакатқа  сәулет

құрылысының  суреттерін  түрлі-түсті  бояумен

салу.

Қорытынды:  «Әлемнің  жеті  кереметі»  деп

есептелетін  мүсіндер  мен  құрылыстар,  пира-

мидалардан басқасы құрып біткені мен, олар-

дың  атағы  ғасырлар  бойы  өмір  сүреді,  әсем

әдемілігімен жұрттың бәрін таңқалдырған, адам

баласының қолынан шыққан небір тамаша ту-

ындыларды  дүниенің  сегізінші  кереметі  деп

мадақтау-  ежелден  қалыптасқан  ұғым.

Бекіту:

1-  Қандай  сәулет  өнерінің  түрлерін  білесін-

дер?

2- Қазақстанның жеті кереметі дегеніміз не?

3- Қожа Ахмет Иассауи кесенесін салғызған

кім және қайда орналасқан?

Бағалау:  Аяқталған  жұмыстарды  тексеріп

бағалау.

Үйге  тапсырма:  Ескі  мавзолей  кесенелер

суретін  тауып  салып  келу.

.

Ақтөбе  қаласы.

10

АШЫҚ САБАҚ

ОТКРЫТЫЕ  УРОКИ

28 тамыз 2015 жыл

Н.Қ. Бозғали

 №53 орта мектебінің

қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі

Сабақтың мақсаты: «Өткен шақ» тақырыбын  қайталау;

Міндеттері : Оқушылардың  «Өткен  шақ»  тақырыбы  бойын-

ша алған білімдерін бекітіп, қорытындылау, тексеру, бағалау-

;Оқушылардың  сөйлеу  тілін,  сұрақтарға  дұрыс,  толық  жауап

беру,  ойын,  танымдық  қабілеттерін  дамыту;Өз  халқының  ұлы

адамдарын құрметтеуге тәрбиелеу.

Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі.

- Бүгінгі сабағымыз  ерекше түрде өтеді. Қазақ тілі сабағын-

да «Өткен шақтың көшбасшысы» деген ойынын ойнаймыз. Бұл

жарыста екі  топ өз  білімдерін көрсетеді. Олар: «Көкпар» тобы

және «Тұлпар» тобы.

I тур. «Жанды сұрақтар».

1. Етісітіктің неше шағы бар?(3)

2.  Қандай?

3. Нақ осы шақтың неше түрі бар? (2)

1 топ:

-жаз деген етістікті өткен шақта жіктейді.

2 топ:

- Бар деген етістікті жіктейді.

II тур. Бәйге.

«Аудармашы» ойыны. Әр командаға 1 минутта етістіктер бе-

ріледі, оны берілген уақытта аудару керек.

1 топқа:

1. Көрнекті - видный

2. ғалым- ученый

3. қоғам – общество

4. өнер – искусство

5. сырқат – болезнь

2 топқа:

1. қайраткер – деятель

2. саласында -в отрасли

3. тарих- история

4. әдебиет – литература

5. қулық – хитрость

III тур. Көкпар.

- Дәперлеріңді ашып, жазыңдар. Терме диктант.

Балалар, мен сендерге етістіктерді оқимын, сендер тек қана

өткен шақта тұрған етістіктерді жазасыңдар.

- Отырмын, тұрдым, демалып жүр, сөйледі, тыңдап отыр,

қайталадым,  айттың,  жазып  отырмыз,  оқыды,  аударып

отыр,  сыздық,  орындадым,  орындап  отырмыз,  дайындады,

ойнап  жүр,  алдыңдар,  қойды,  секіріп  жүр,  көмектестік,  бол-

ды.

( Слайдта кілт берілген)

Тұрдым,  сөйледі,  қайталадым,  айттың,  оқыды,  сыздық,

орындадым, дайындады, алдыңдар, қойды, көмектестік, бол-

ды.

Өзара тексеру.

(Слайдта бағалау критерийлері берілген)

Оқушылар тексеріп, баға қойды.

IVтур. Полиглот.

-  Берілген  сөйлемдерді  орыс  тілінен  қазақ  тіліне  аударың-

дар.

1 топқа:

1. Ыбырай Алтынсарин открыл для детей 7 школ.- Ыбырай

Алтынсарин балалар үшін 7 мектеп ашты.

2. Олимпийские игры впервые прошли в Греции.- Олимпиа-

далық ойындар алғаш рет Грецияда болды.

2 топқа:

1.  Ыбырай  Алтынсарин  написал  для  детей  книгу  «Киргизс-

кая хрестоматия».- Ыбырай Алтынсарин балалар үшін «Қырғ-

ыз хрестоматиясын» жазды.

2.  Зимние  Олимпийские  игры    впервые  были  в  1924  году.-

Қысқы Олимпиадалық ойындар 1924 жылы болды.

V  тур. Шешен.

-  Әр  топтан  1  оқушыдан  шығып,  берілген  етістіктерді  өткен

шаққа қою керек.

1 топқа:

I жақта, жекеше түрінде:

Мен кеше ...

Демал, сөйле, тыңда, қайтала, айт, отыр, тұр, бар, жүр, кет,

шық, секір, тап, аш, баста, көмектес, бол.

2 топқа:

III жақта, көпше түрінде:

Олар кеше ...

Жаз, оқы, аудар, сыз, орында, дайында, ал, қой, біл, кел, кір,

ойна, істе, жап, бітір, қара, ұш.

жүктеу/скачать 36,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: