№8 Дәріс Дамуында бұзылуы бар балалардың тұлғалық даму ерекшеліктері

Екіншіден, ақыл-ойы кем балалардың сезімдерінде, қарама– қайшылық жиі кездеседі. Кейбір балалар, өмірдегі әртүрлі оқиғаларға тым үстірт, жеңілтектікпен қарайды, көңіл-күйлері тез ауысады. Ал, енді біреулерінде болымсыз нәрсеге бола күшті, инертті күйзеліс пайда болады. Осылайша, сәл ғана өкпелеу, өте күшті, әрі ұзақ эмоционалды реакция тудыруы мүмкін. Ақыл-ойы кем балалардың тұлғалық жетілмегендігінің тағы бір айғағы – ол эгоцентристік эмоцияның бағалаушылық пікірге әсері. Бала өзіне жақын, ұнамды адамды жоғары бағалайды, ол тек адамдарды ғана емес, қоршаған ортадағы оқиғаларды да осылайша бағалайды. Яғни, өзіне жағымды жағдайлар – жақсы, ал жағымсыз жағдайлар – жаман.

Екіншіден, ақыл-ойы кем балалардың сезімдерінде, қарама– қайшылық жиі кездеседі. Кейбір балалар, өмірдегі әртүрлі оқиғаларға тым үстірт, жеңілтектікпен қарайды, көңіл-күйлері тез ауысады. Ал, енді біреулерінде болымсыз нәрсеге бола күшті, инертті күйзеліс пайда болады. Осылайша, сәл ғана өкпелеу, өте күшті, әрі ұзақ эмоционалды реакция тудыруы мүмкін. Ақыл-ойы кем балалардың тұлғалық жетілмегендігінің тағы бір айғағы – ол эгоцентристік эмоцияның бағалаушылық пікірге әсері. Бала өзіне жақын, ұнамды адамды жоғары бағалайды, ол тек адамдарды ғана емес, қоршаған ортадағы оқиғаларды да осылайша бағалайды. Яғни, өзіне жағымды жағдайлар – жақсы, ал жағымсыз жағдайлар – жаман.

Ақыл-ойы кем балалардың жалпы эмоционалды жетілмеуінен, сезімдерінің кейде тым айқын көрінуі кездеседі. Мұндай кезде, тәрбиеші немесе мұғалім, психологиялықпедагогикалық біліктілік танытып, науқас баламен жұмыс істеу жолын таба білуі тиіс. Мысалы, тілалғыш, сабырлы бала кенеттен ызақор, ашушаң болып шыға келеді. Мұғалімнің ескертулеріне құлақ аспайды, балалардың әзілдері мен ойындарына, кері реакция жасайды. 1-2 күннен кейін, өз қалпына келеді, яғни көңіл-күйдің бұзылуы ізсіз жоғалады. Бұл – дисфория ұстамасы. Егер мұғалім бұл туралы хабарсыз болса, жағдайды асқындыруы мүмкін (жазалау, атаанасына шағымдану т.б.)

Ақыл-ойы кем балалардың жалпы эмоционалды жетілмеуінен, сезімдерінің кейде тым айқын көрінуі кездеседі. Мұндай кезде, тәрбиеші немесе мұғалім, психологиялықпедагогикалық біліктілік танытып, науқас баламен жұмыс істеу жолын таба білуі тиіс. Мысалы, тілалғыш, сабырлы бала кенеттен ызақор, ашушаң болып шыға келеді. Мұғалімнің ескертулеріне құлақ аспайды, балалардың әзілдері мен ойындарына, кері реакция жасайды. 1-2 күннен кейін, өз қалпына келеді, яғни көңіл-күйдің бұзылуы ізсіз жоғалады. Бұл – дисфория ұстамасы. Егер мұғалім бұл туралы хабарсыз болса, жағдайды асқындыруы мүмкін (жазалау, атаанасына шағымдану т.б.)