№8 Дәріс Дамуында бұзылуы бар балалардың тұлғалық даму ерекшеліктері

Осыдан келіп, балада өмір сүрудің енжар, тіпті басқаға масыл болу ұстанымы қалыптасуы мүмкін. Бұл өзімшілдіктің дамуына қолайлы жағдай тудырады, басқа адамдардың мүдделерінен алыстау, өзінің ғана қажеттіліктері мен мүдделерін алдыңғы орынға қою қалпы орнығады. Екіншіден, қоршаған ортадағы адамдардың балаға деген көзқарасына байланысты. Әдетте, балалардың жақын туыстарында, оның ауыр кемістіктеріне байланысты, шамадан тыс аяушылық, алаңдаушылық сезімдері болады.

Шамадан тыс аяу, алаңдау сезімдері кері әсер етеді. Балаға қойылатын талаптар күрт төмендейді, ал оның іс-әрекетінің сәтті тұстарын бағалау тым жоғарылайды, адекватты болмайды. Бала отбасындағы өмірдің ең негізгі бөлігіне айналады, отбасындағы өзге мүшелердің мүдделері маңызды емес болып, кейінгі қатарға ысырылады. Демек, гиперқамқорлық ситуациясы туындайды. Бұл жағдайда алынатын нәтиже – ол баланың өзін өзі бағалауы тым жоғары қалыптасады, кез келген қиындықтан басқалар құтқаруы тиіс деген ұғым орнығады. Ал, енді бір жағдайларда, ата-аналар баланы оның науқасынан «құлан-таза» емдеп-жазу жолдарын қарастырады.

Шамадан тыс аяу, алаңдау сезімдері кері әсер етеді. Балаға қойылатын талаптар күрт төмендейді, ал оның іс-әрекетінің сәтті тұстарын бағалау тым жоғарылайды, адекватты болмайды. Бала отбасындағы өмірдің ең негізгі бөлігіне айналады, отбасындағы өзге мүшелердің мүдделері маңызды емес болып, кейінгі қатарға ысырылады. Демек, гиперқамқорлық ситуациясы туындайды. Бұл жағдайда алынатын нәтиже – ол баланың өзін өзі бағалауы тым жоғары қалыптасады, кез келген қиындықтан басқалар құтқаруы тиіс деген ұғым орнығады. Ал, енді бір жағдайларда, ата-аналар баланы оның науқасынан «құлан-таза» емдеп-жазу жолдарын қарастырады.

үшіншіден, бұл күрделі кемістігі бар балаларды оқыту және тәрбиелеу тәжірибесімен байланысты мәселелер. Олар өздерінің сау құрбылары тәрізді, заттық-тәжірибелік іс-әрекет барысында,168 қоршаған орта туралы өз беттерімен мағлұмат ала алмайды, өзі оқымайды, тәрбиеленбеді, керісінше оны үйретеді, оқытады және тәрбиелейді. Арнайы мектепке дейінгі және мектеп мекемелерінде, ауыр кемістігі бар бала үнемі өзі сияқты балалардың ортасында болғандықтан, өзінің кемістіктерін сезіну қажеттігі болмайды.

үшіншіден, бұл күрделі кемістігі бар балаларды оқыту және тәрбиелеу тәжірибесімен байланысты мәселелер. Олар өздерінің сау құрбылары тәрізді, заттық-тәжірибелік іс-әрекет барысында,168 қоршаған орта туралы өз беттерімен мағлұмат ала алмайды, өзі оқымайды, тәрбиеленбеді, керісінше оны үйретеді, оқытады және тәрбиелейді. Арнайы мектепке дейінгі және мектеп мекемелерінде, ауыр кемістігі бар бала үнемі өзі сияқты балалардың ортасында болғандықтан, өзінің кемістіктерін сезіну қажеттігі болмайды.