9 тақырып. Желдету және ауа баптау жүйелері

 
 
 
 
Ауа баптау 
Бӛлмелерде метеорологиялық жағдайларды сыртқы ауа ортасы параметрлерінің 
ӛзгеруіне қарамастан, тұрақты және автоматты түрде ұстап тұратын жеханикалық желдету 
жүйесін ауа баптау жүйелері деп атайды. 
Ауа баптау – бӛлмелерде адамға жағымды және ӛндірістік процестердің жүруіне 
тиімді, мәдени құндылықтардың сақталуына қолайлы комфорттық жағдайлар туғызудың 
барынша жаңа және техникалық жетілген тәсілі.
Қазіргі заманға ауа баптау жүйелері ауа дайындауға, тасымалдауға және таратуға, 
бӛлмедегі ауа параметрлерін автоматты реттеуге, оны қашықтықтан бақылау мен 
басқаруға арналған техникалық құрылғылардың кешені.
Ауа баптау жүйелері жергілікті және орталы, жыл бойы және кезеңдік жұмыс 
істейтін болып бӛлінеді.
Орталық ауа баптау жүйелерінде ауа ӛңдеу процестері жүретін орталық 
кондиционер, қызмет кӛрсетілетін бӛлмеден тыс жерге орнатылады және ауа ӛткізгіштер 
арқылы сол бӛлмеге ауа беріледі. Мұндай жүйелер жеке үлкен бӛлмелерді, сондай-ақ 
бірнеше бӛлмелерге ауа бере алады. Орталық кондиционерлер форсункалы немесе беттік 
ауа салқындатқыштармен қамтылуы мүмкін. Кондиционерлер типтік секциялардан 
құрастырылады, оларды кез-келген ауа ӛңдеу процесіне қолдануға болады.

Мысал ретінде 45-суретте жыл бойы ауа баптауға арналған кондиционер схемасы 
берілген.
45 сурет. 
45-сурет. 1- жалюзді тор; 2- жылу оқшауланған қақпақ; 3- сүзгі; 4- аралық секция; 
5- қақпақ; 6- 1-ші қыздыру калорифері; 7- араластыру секциясы; 8- сумен шайу камерасы; 
9- форсункалар; 10- 2-ші қыздыру калорифері; 11- жұмсақ ӛткізгіштер; 12- желдеткіш; 13- 
сыртқы ауа; 14- бапталған ауа; 15- рециркуляция ауасы; 16- сепаратор. 
Жергілікті ауа баптау жүйелерінде кондиционер, сол қызмет кӛрсетілетін бӛлмеге 
терезе асты шкафы немесе аспалы агрегат түрінде орнатылады. Мұндай жүйелер 
лаборатория, қонақ үй бӛлмелері, кабинет т.с.с. кӛлемі кіші бӛлмелерде орнатылады.
Ұсынылатын әдебиеттер: 5-негізгі [5-16; 39-41; 238-269; 285-326; 331-366]; 9-
қосымша [203-216; 225-233; 245-248; 253-256]; 10-қосымша [14-16; 17-39]. 
Бақылау сұрақтары: 
1. Желдету және ауа баптау жүйелерінің арналуы. 
2. Бӛлмелердегі ауа алмасу және желдету жүйелерінің жіктелуі. 
3. Табиғи желдету жүйелері. 
4. Механикалық желдету жүйелері. 
5. Жергілікті желдету жүйелері. 
6. Ауа баптау жүйелері.