Подстепный  қазақ жалпы  орта  білім  беретін  мектебінің

ВАЛЕОЛОГИЯ

ш ы л ы м   ш е г е т і н д е р д і ң   ж а л п ы   ө л ім і  3 0 - 8 0 %  

ж о ғ а р ы .  Т а р т ы л ғ а н   ә р б і р  т е м е к і  а д а м   өмірін  5,5 

минутқа қы сқ артаты ны н с е н ім м е н  айтуға б о л а д ы . 

Т ем екі  шегу  б а л а л а р   м е н   ж ас ө с п ір ім н ің   өсуін е 

кері  э с е р   е т ед і.  О л а р д ы ң   а ғ з а с ы   никотинді  т е з  

қ а б ы л д а й д ы   ж ә н е   о ғ а н   ж ы л д а м   үйір  б о л а д ы .  

Б а л а л а р   ә л ж у а з ,  с а л м а ғ ы   т е м е н   б о л ы п   кел ед і. 

О л  

б ү л ш ы қ  

е т  

к ү ш і н і ң  

а з а ю ы н а ,  

т е з  

ш а р ш а ғ ы ш т ы қ қ а ,   ә ғ з а н ы ң   ж а л п ы   ә л с і р у і н е  

әкелед і,  жиі-жиі ауруға ш а л д ы қ т ы р а д ы . ¥йқы  мен 

т а м а қ қ а   т ә б е т і н і ң   қ а ш у ы ,   о қ у   ү л г е р і м і н і ң  

т ө м е н д е у і,  д е н е   бітімінің  қ а л ы п т а н   ау ы тқ у ы   -  

м ү н ы ң   б а р л ы ғ ы   б з л а л ы қ   ш а қ т а   т е м е к і  ш егудің 

зи я н ы .  Никотин  -   негізін ен  ж үй ке  ж ү й е сін е ,  а с  

қорыту,  т ы н ы с   а л у   ж ә н е   ж ү р е к   қан  т а м ы р л а р  

ж ү й е сін е   э с е р   ететін  е р е к ш е   у.

Т е м е к іт а р т у  а р қ ы л ы   а д а м т е к ө з і н   ғ а н а е м е с ,  

б а л а - ш а ғ а н ы ,   б ір   б ө л м е д е   ж ү м ы с   і с т е й т і н  

қ ы з м е т т е с т е р д і ,   б і р   а в т о б у с т а   о т ы р ғ а н  

ж о л с е р ік т е р д і  т е м е к ін ің   т ү тін ім ен   у л а й т ы н ы н  

е с т е н   ш ы ғ а р м а у ы   к е р е к .   М ү н ы  

б і л м е у   -  

с а у а т с ы з д ы қ ,  м ә д е н и е т с із д ік ,  көргенсіздік.

Қ а за қ   ж а с т а р ы   ш ы л ы м   ш егуге  ә у е с т е н б е й ,  

ө н ег ен і  а т а   с а л т - д ә с т ү р і м і з д е н   із д е г е н д е р і  ж е н  

б о л а р   еді.  Б о с   у а қ ы т ы н д а   х а л қ ы м ы з д ы ң   інжу- 

м а р ж а н ы   -  б а т ы р л а р  ж ы р ы н ,  өн ерін ,  ә д е б и е т і н  

қ о л ы н а н   т а с т а м а с а   х а л қ ы м ы з д ы ң   а ң с а ғ а н  

ұ р п а ғы   б о л ы п   ө с е р   еді,

Іітоп.

С а л а у а т т ы л ы қ т ы ң   м а қ с а т ы   -  өм ір сүру, 

Ө м ірдің  м а ғ ы н а с ы н   к е р е к  білу.

Н а ш а қ о р л ы қ  б ұ л   с е н ің  ж ауы ң ,

Г іа й д а с ы   с о л   -   б ұ л   ж о л д а н   а у л а қ  жүру 

Н а ш а қ о р л ы қ  б и з н е с ! а у ы р  қ ы лм ы с,

Кетеді а д а м   а з ы п ,  т о з ы п  тұ р м ы с .

С а қ т а н ы п   ө з-ө зің е  и е  б олғы н ,

С а л а у а т т ы  а қ ы л м е н   істе ж үмы с.

Н а ш а қ о р л ы қ  а у р у ы  -  

Ғ а с ы р д е р т і   бүгінгі.

Д е м е   б ер ік  д а у   м үң ы ,  •

Ө ш ір ед і  үніңді.

-  А д а м д а р   н е   с е б е п т і   н а ш а қ о р   б о л а д ы ,  

о й л а н ы ң ы з д а р ш ы ?

-  Әлсіздігін ен;

-Ж ігерсізд ігін ен;

-Е ліктеуш іл іктен ;

- Қызығуш ылык^ан;

- А л б ы р л ы қ га н  ү р ы н а д ы .

Н а ш а қ о р л ы қ ө т е қ а у іп т і,  л с и х и к а л ы қ о р т а л ы қ  

н е р в   ж үйесін  х и м и я л ы қ   қ о с ы н д ы л а р   (героин, 

апиын) ар қы л ы  қоздырып,  е с т е н  а й ы р а д ы .  Есірткі 

зат тард ы  б ір аз қ а б ы л д а ғ а н н а н  кейін  қ а б ы л д а у д ы  

т о қ т а т с а   ж а н ы н   қ и н а й д ы ,   е з і н е н - е з і   а у ы р  

қ ы л м ы с т а р   ж а с а у ғ а   д е й ін   б а р а д ы .   С а н а - с е з і м і  

у ланған  а д а м н ы ң  м ін ез-қ ү лқ ы   ө з г е р е д і.  Қажетті

есірткі  з а т т ы ң   м ө л ш е р і н   қ а б ы л д а м а ғ а н   күні 

м ү р ы н н ан  су а ғ а д ы ,  көздері т ұ м а н д а н ы п  түрады, 

с ә й л е с іп  о т ы р ы п   қалғып  кетеді.  Н аш ақорлықпен 

а у ы р а т ы н д а р д ы ң  емірі үзаққа б а р м а й д ы ,  күннен 

күнге  қ а б ы л д а й т ы н   м ө л ш е р і н   к ө б е й т е   береді, 

м ө л ш е р і н  

б і р д е н   ө с і р і п   д е н е н і   у л а й д ы ,  

н ә т и ж е с і н д е   м и д ы ң   т ы н ы с   а л у ы   т о қ т а й д ы . 

С о н д ы қ т а н   н а ш а қ о р л ы қ  

-  

қ о ғ а м   д е р т і .  

Н а ш а қ о р л ы қ п е н   к ү р е с у г е   ж а л ғ ы з   а д а м н ы ң  

ш а м а с ы   к е л м е й д і.  Б ұ л   ж е р д е   з а ң   с а қ ш ы л а р ы , 

нарколог м а м а н д а р , а т а - а н а л а р ,  қоғам ды қж астар 

ү й ы м д а р ы   б ір л е с іп   ж ұ м ы с   ж а с а у ы   керек.  О сы  

і с - ш а р а л а р   н әтиж есін  керген  ж а с т а р  с а л а у а т т ы  

е м ір   с а л т ы н а   б е т   б ұ р ы п ,  ө з   т а ғ д ы р л а р ы   үшін 

ж ауапк ерш ілік ті  сезінуі  керек.

!ІІ  топ.

С П И Д   -  ж е р   ш а р ы   х а л қ ы н ы ң  д е н с а у л ы ғ ы н а  

қ а у іп т і 

а п а т   т ө н д і р е т і н  

ж ә н е  

к е п т е г е н  

м е м л е к е т т е р д і ң   ә л е у м е т т і к   д а м у ы н а   з и я н ы н  

тигізетін  д ү н и е ж у з ілік   м е д и ц и н а л ы қ   п р о б л е м а . 

А д а м з а т  а л д ы н д а   қазіртірі қалу п р о б л е м а с ы  тұр 

С о н д ы қ т а н  б о л а ш а ғ ы м ы з  үшін,  ү р п а қ а м а н д ы ғ ы  

үшін  б ізге  б а т ы л   қ а д а м   керек.  О л   үшін  СПИД- 

пен з а қ ы м д а н ғ а н  а д а м д а р д ы ң б а р л ы қ ж а ғ д а й ы н  

ж а с а п ,  

а р н а й ы  

қ а л а ш ы қ т а р  

т ұ р ғ ы з ы п ,  

қ о ғ а м ы м ы з д а н   о қ ш а у л а у   керек.

А м а н  е с е н  өтіп  кел ген  ө т к е л д е н

С П И Д  д е г е н  а ж д а һ а р  б а р ,  с а қ  б о лай ы қ !

Д үниені  о р а п   к е л е р  б е т к е й д е н .

О б а с ы  о л  XX ғ а с ы р д ы ң ,

А й ы р м а ғ а н  д о с ы ң  м е н е н   қ а с ы ң  кім?

М ы ң   м и л л и о н д а п   ж е п   к ел ед і жегі  қүрт,

Қ и ы л у д а  қ ы р ш ы н ы н а н   қ ы зы л   гүл.

Э р и н е ,   С П И Д   -   қ о ғ а м   д е р т і ,   ж ү қ п а л ы   әрі 

қатерлі  ауру.  Б і р а қ д е р т п е н   з а қ ы м д а н ғ а н   кейбір 

кін әсіз  ж а н д а р д ы ң   н е   ж а з ы ғ ы   б а р ?   О л а р д ы  

қ о ғ а м н а н   о қ ш а у л а у   өзі  с ы р қ а т  а д а м ғ а   қ а н ш а м а  

а у ы р .   Б і з д і ң   о й ы м ы з ш а ,   В И Ч / С П И Д - т е н  

қорғануға б о л а д ы .

О н ы ң  ж о л ы  -  білім  м е н  с а л а у а т т ы л ы қ .

Кез кел ген  а д а м   СПИД-тің қ ан д ай   қауіпті ауру 

е к е н д і г і н ,   о н ы ң   қ а н д а й   ж о л д а р м е н   ж үғы п , 

т а р а й т ы н ы н   нақты біліп, т е р е ң  түсіну керек.

VI.  1 -т ап с ы р м а.

Э р  топ « С а л а у а т т ы  өмір с а л т ы  д егеніміз н^?» 

д е г е н  с ұ р а қ қ а  ө з   пікірлерін а л д а р ы н д а ғ ы   қа^өзға 

ж а з ы п ,  т а қ т а ғ а   іл у л ер і  к ерек .  С о ң ы н д а   д а р л ы қ  

о қ у ш ы л а р д ы ң ж а з ғ а н  п ік ір л е р іт а л қ ы л а н ц д   ортақ 

а н ы қ т а м а л а р ы н  ж а з а д ы . 

/

С а л а у а т т ы   ө м і р   с а л т ы   ( о қ у ш м л а р   үш ін 

мзлімет):

1. Ж е к е   б а с   г и г и е н а с ы н   с а қ т а ^

2. Д е н е  т ә р б и е с і  ж э н е  с п о р т

3.  Күн  тәртіб ін  д ү р ы с  үй ы м д й сты ру.

4.  Д е н е  с а л м а ғ ы н   қ а л п ы н ^ а  ұстау.

5.  ¥ т ы м д ы ,  үй л ест ір ілг ен  гамақтану.

Валеология. Денсаулық және өмірлік дағдылар

1

ВАЛЕОЛОГИЯ

6.  Күйзелісті б о л д ы р м а у .

7.  З и я н д ы  д а ғ д ы л а р ғ а   ә у е с т е н б е у .

8.  Ә леум етт ік о р т а м е н  б а й л а н ы с .

9.  Қ орш аган о р т а н ы ң т а з а л ы ғ ы .

10.  Тиімді д е м а л ы с .

2 - т а п с ы р м а .  Ә р т о п   С П И Д -ке,  ш ы л ы м   ш егуге 

ж ө н е  н а ш а қ о р л ы қ қ а  қ а р с ы  у н д е у  ж а с а у  үшін үгіт- 

н а с и х а т   с у р е т т е р і н   с а л у ы   қажет,  о с ы   с у р е т к е  

б а й л а н ы с т ы  м а қ а л - м ә т е л д е р д і  о й л а с т ы р а д ы .

I топ;  «Есірткі  есті  кет ір ед і»  

il топ:  « Р у х ы  м ы қ г ы н ы ң  ү н ж ы р ғ а с ы  т ү с п е й д і»  

III  т о п :  « Д е н с а у л ы қ   ж о қ   ж е р д е   д ә у л е т т і ң  

қ а й ы р ы  д а  жоқ»

V.  « О й л а н т а п »  ойы н ы .

Ә р   т о п т ы ң   м ү ш е л е р і   с п о р т т ы ң   б ір   т ү р ін  

п а н т о м и м а   к е р с е т у  а р қ ы л ы  ж а с ы р а д ы .

VI.  Т е с т  а л у  а р қ ы л ы  с а б а н ы  бекіту.

1.

  А д а м   үш ін  н и к о т и н н ің   е л і м г е   ж ет к ізет ін  

м е л ш е р і  қ а н д а й ?

а)  5 -1 0   мг 

б) 5 0 - 1 0 0   мг

ә)  2-3   мг 

в) 2 0 - 3 0   мг

2.  С П И Д  қ а н ш а  ж о л м е н  ж ұ ғ а д ы ?  

а)  5 

ә )  2 

6)3   в)1

3.  Ө з і н - ө з і н е   қ ол  ж ү м с а у   ғ ы л ы м д а   қ а л а й  

а т а л а д ы ?

а)  м е д и ц и н а  

ә)  с у и ц и д

б ) п с и х о л о г и я  

в ) г е н о ц и д

4.  С П И Д  в и р у с ы  қай  ж ы л ы  т а б ы л д ы ?  

а ) 1 9 8 3 ж .   э )   1981  ж.  б)  1991  ж.  в ) 1 9 9 3 ж .

5.  С П И Д -к е  қ а р с ы   Бүкіл  Ә л е м д ік   к ү р е с  күнін 

а т а . 

а)  1  ж е л т о қ с а н  

ә )   5  м а м ы р

б )  2  а қ п а н  

в)  1  қ а ң т а р

VII.  Қорьітындылау.

« С а л а у а т т ы   өмір  с а л т ы н   қ о л д а й ы қ !»   д е г е н  

е л е ң д і   оқуш ы   оқиды.

С а л а у а т т ы  ем ір  с а л т ы н  қолдайы қі 

А т а -а н а ,  е л  үмітін акггайық.

Ө м ірдегі б а с т ы  б а й л ы қ  д ей т ү ғ ы н ,

Бірінші б а й л ы қ - д е н с а у л ы қ т ы   сакггайық! 

Д е н с а у л ы қ т ы ң  кепілі ғой -   т а з а л ы қ ,  

Үйлеріңді ұ с т а ң д а р  э р   кез т а з а  етіп.

Киімге д е   көңіл  б ө л іп   қ а ш а н   д а ,

М езгілімен т а з а л ы қ қ а  қарай ы қ.

Мұғалім:

Д ү н и е д е г і   е ң   қ ы м б а т   н ә р с е   ~   о л   с е н і ң   ө з  

өмірің.  А л  о л   ө з   қ о л ы ң д а .  Ө м ір ің е   қауіп  т е н с е  

еш кім  д е   к ө м е к т е с е  а л м а й д ы .

Бүгінгі  с а б а қ т а н   с а л а у а т т ы   ө м і р   с а л т ы н  

ұ с т а н у д ы ң   қ а н ш а л ы қ т ы   қ а ж е т т і л і г і   м е н  

м а ң ы з д ы л ы ғ ы н   т ү с і н с е ң і з д е р ,   с а б а ғ ы м ы з д ы ң  

м а қ с а т ы н ы ң   о р ы н д а л ғ а н ы .   С і з д е р ,   қ о р ш а ғ а н  

о р т а н ы ,   д е н с а у л ы ғ ы ң ы з д ы   күтіп,  т е р е ң   б ілім  

а л ы п ,  с а н а л ы   а з а м а т   б о л у ғ а   ұ м т ы л у л а р ы ң ы з  

керек. А л д ы ғ а  а с қ а р т а у д а й   м а қ с а т  қойып,  со ға н  

ж ет у   үшін  е ң б е к  е т у л е р ің із  

қәжет.

“Ж ү р е к т е н   ж ү р е к к е ”  -  д ө ң г е л е н і п   т ү р ы п   бір- 

бір ін е  т із б е к   б о й ы н ш а   о қ у ш ы л а р   ө з   а р м а н ы н  

ж ә н е  тілегін а й т а д ы .

«Адамның  көркі  -  

ЖАҚСЫ  1C»

С.т. АКИМЖАНОВА,

Ақсеңгір о р т а  мектебі

Ж а м б ы л  а у д з н ы ,  А л м а т ы  о б л ы с ы

Мақсаты:

І . О қ у ш ы л а р ғ а  

а д а м з а т қ а   о р т а қ   е н е г е л і  

құндылықтарға  бағыттайтын  рухани-адамгершілік 

құндылықтарынан  білім  беру;

2.  А т а-б аб алары м ы зд ы ң   ө сиет  сөздері  арқылы 

адам герш ілікке  б ау л ы п ,  сын  тұргысынан  ойын 

нақты  жеткізуге,  тапқы р  сөй л еу г е,  сал м ақ т ы   ой 

айтуға дағдыландыру;

3.  А д а м н ы ң   игі  іс т ер і:  а д а л д ь і қ ,   ә д е п т іл ік , 

қ а й ы р ы м д ь т ы қ ,   м е й ір ім д іл ік ,  ізгілік,  и н а б а т -  

тылыққа,  жақсылық  жасауға,  еңбекқорлыққа  жөне 

д е   жаман  қылықтардан  аулақ болуға  тәрбиелеу.

Көрнекілігі:  нақыл сөздер, суреттер, интерактивті 

тақта.

Әдісі:  дебат,  сұрақ-жауап.

I. ¥йымдастыру кезеңі.

Мұғалімнің  сөзі:

Х а л қ ы м ь із   е ж е л д е н   -   и н а б а т т ы л ы қ ,  а д а м -  

гершілік,  с ы й л асты қ   сияқты  а с ы л   қасиеттерді  өз 

бойына  сіңіріп  ж әне  ардақ тап  келе  жатқан  халық. 

А д ам   е м ір г е   к е л г е н н е н   кейін  е з а р а   с ы й л а с у   -  

б арш аға  оргақ  қасиет,  Адам,  ең  алдымен,  өзін-езі 

с ы й л а й   білуі  керек .  Е гер  езің д і-ә зің   қүрм еттеп 

б ағ ал ай   білмесең,  езгеден   сый-құрмет  көремін  деу 

бекершілік.  С ы й л а с а   білу  д е   үлкен  өнер.  А дам дар 

б ір -б ір ім ен   с ы й л а с а   б іл с е ,  о л а р д ы ң   а р а с ы н д а  

татулық, береке,  қуторнайды. Үлкенге қүрмет,  кішіге 

ізет  керсете  білу  -   асқан  адамгершіліктің  белгісі.

Бүгінгі  сабағы м ы з  д е б а т   түрінде  өтеді,  сабаққа 

бірнеше  қонақтарды  шақырдық.

II. Қызығушылығын оягпу.

(Сабақты  жүргізушілер  бастайды)

“...  ад ам ға  ең  бірінші  білім  ем ес,  рухани  тәрбие 

берілуі  керек,  тәрбиесіз  берілген  білім  -  

ад ам зат т ы ң   қас  жауы.  Ол  келеш екте  оның  барлық

өміріне  ап ат  әкеледі”, 

Ә л-Ф араб и .

1-жүргізуші:  Қазіргі  а д а м д а р д ы ң   барлығының 

д а   көзі  а ш ы қ ,  ғ ы л ы м и - т е х н и к а л ы қ   д а м у д ы ң  

еркендеп  тұрған  дәуірі.  Бірақ  бір  н әрсе  жетіспейді. 

Ол рух қажеттілігі,  рухани азық.  Рухани азықты тауыіу 

жан  дүниесін  б ай ы тқ ан  а д а м   ған а  бұл  дүниеуің 

қ ы з ы л ы - ж а с ы л ы н а   ж ү р е к   б а й л а м а й ,   а л а и а ы з  

толық қанағат кейпіне келіп,  өмірден  орнын та,Іады.

Шәкәрімнің мы нандай  сөзі  бар:  “ад ам н ы уж ақсы  

өмір сүруіне үш  с ап а  негіз б о л а   ал а д ы ,  о л . 0   мінсіз 

б а с ы м   б о л а т ы н   -   а д а л   еңб ек,  мінсіз  з^ы л,  т аза 

жүрек". 

/

8

6/2010

ВАЛЕОЛОГИЯ

О р т а ғ а  

о с ы  

к е ш т ің  

қ он ағы  

А й д а н а н ы  

шақырамыз.  Айдананың  суйікті  ici  -   кітап  оқу. 

Үстанымы:

“Ж а қ с ы л ы қ қ а   -   ж а қ с ы л ы қ   ә р   кісінің  ici. 

Жамандыққа  жақсылық  е р   кісінің  ici”.

С ұ р а қ :   Ж а қ с ы л ы қ   д е г е н   қ а л а й   т ү с ін е с ің , 

ж а қ с ы л ы қ   пен  ж а м а н д ы қ т ы ң   а й ы р м а ш ы л ы ғ ы  

қандәй  б о л а д ы ?   Ж ам анды қ  неден  б о л а д ы ?

2-ж үргізуш і:  “А д ам н ы ң   үш  қасиеті:  ыстық 

қайрат,  нүрлы  ақыл,  жылы  жүрек.  С о н д а  толық 

б о л а р с ы ң ,   е л д е н   е р е к " ,  -   д е п   А б ай   а т а м ы з  

айтқан дай,  кешіміздің  кел есі  қонағы  С ан ж ар д ы  

шақырамыз.  Сүйікті  ici  -   спортпен  айналысу. 

¥станымы:

“Ж ақсымен  ж о л д а с   болсаң,  жетерсің  мұратқа, 

Ж ам анм ен  ж о л д ас  болсаң,  қаларсың  үятқа". 

Сұрақ:

Достық деген  не?  Достықтың  неш е  түрі  б ар ?

1-ж үргізуш і:  Д осты қ  т а   адам герш ілік ,  бірақ 

достың қателігін, қылмысын  қолдау адамгершілікке 

жата  м а?

Әділдік  жоғалған  кезд е  а д а м д а р   өмірін  мәнді 

ететіндей  еш т ең е  д е   қалмайды.  Кешіміздің  келөсі 

қонағы  Перизатты  шақырамыз.  Сүйікті  ici - т о қ ы м а  

тоқу.

¥станымы:  “Үйдің  жылы,  суығын,

Қыс  түскенде  білерсің.

Кімнің  алыс,  жақынын,

Іс түскенде  білерсің”.

Сұрақ:  Қалай әділетті болуға болады,  әділ болу 

дегеніміз  не?

2-жүргізуші:  А д а м д а р д ы ң   сыртқы  түлғасына 

қа р а с а қ б ә р і бірдей.  Бірақ кейде біреулерді жақсы, 

біреулерді  жаман  д еп   жатамыз.

“Жақсының  жақсылығын  айт  нүры  тасысын, 

Ж аманның  жамандығын  айт  құты  қашсын”. 

Кешіміздің  к е л е с і  қонағы  Б и с а р а н ы   о р т а ғ а  

шақырамыз.  Сүйікті  ici  -   музыка  тыңдау. 

¥станымы:  “Өзін  ғана  ойлаған,

Жамандықтың  белгісі.

Өзгені  д е   ойлаған,

Адалдықтың белгісі”.

Сурақ:  Ізгілік деген  н е?  Кісілік және  кішілік деген 

сөздерді  қалай  түсінесің?

1-жүргізуш і.  Ақыл  -   рухтың  қ ү р а м д а с   белігі. 

Келесі  қонағымыз  Н^рдәулетті  шақырамыз.  Сүйікті 

ici -  сурет салу.

Ұстанымы:  “Жақсыға  жасаған  жақсылық -

Өмірінде  тозбайды.

Ж аманға  жасаған  жақсылық  -

Бір  күнгідей  б о л м а й д ы ”.

Сұрақ:  “Ашу дұшпан,  ақыл дос,

Ақылына  ақыл  қос",  -   д е г е н   м а қ а л д ы   қалай 

түсінесің?

2-жүргізуші;  Кешіміздіңкелесі қонағы Мадинаны 

шақырамыз.  Сүйікті  ici  -   гүл  өсіру.

¥станымы:  “Жақсы  б о лсаң   ж ердей  бол,

Бәрін  шыдап  кетерген.

Таза  болсаң  судай  бол,

Бәрін  жуып  кетірген”.

Сұрақ:  Еңбекқор  а д а м   қандай  болуы  керек?

III. Магынаны ажырату.

1-жүргізуші:  Енді  сіздерге  сыныптас  оқушылар 

сұрәк  қояды.  Сол  сүрақтарға  жауап  берулеріңізді 

сұраймы з.

1.  Әзіңді-өзіңді  білу  үшін  не  істеу  керек?

2.  Адамгершілікті  ақшаға  сатып  алуға  бола  ма?

3.  «Рухани  бай  а д а м »   -   ол  қандай  а д а м ?

4.  Өзімшілдік  дегенді  қалай  тусінесің?

5.  А д а м д а р д ы ң   қ а н д ә й   қ а с и е т т е р ін   е р е к ш е  

б ағ а л а й с ы ң ?

6.  «Мейірімді  а д а м »   -   ол  қандай  а д а м ?

7.  Д үниеде  не  ж омарт?

8.  Ж о м а р т  сезіне  мағынасы  қарама-қарсы  сөзді 

ата.

IV. Ой толганыс.

Б ү л   к е з е ң д е   о қ у ш ы л а р   ш ағы н   ө н е р л е р і н  

керсетеді.

V. Қорытынды.

 

Бұл кезенде оқушылар тәқгаға 

ж ақ сы   ж ә н е   ж а м а н   іс т е р д і ң   а й ы р м а ш ы л ы ғ ы н  

жазад ы   (1-кесте).

VI.

 Тренинг.

 

О қ у ш ы л а р   б ір-бірін е  жақсы  іс 

туралы  ай т а   отырып  игі  тілектер  жолдайды.

(1-кесте)

Ж а қ с ы   іс

1.  Ақылды

2.  Ж а н ы т а з а

3.  Мейірімді

4.  Кемек  беруге дайын

5.  Тәртілті

6.  Адал

7.  Шыдамды

8.  Кішіге  қамқоршы

Ж а м а н   іс

1.  Тұрақты

2.  Мақтаншақ

3.  Жалқау

4.  Қатыгез

5.  Тасжүрек

6.  Амал д о с

7.  Өтірікші

8.  Арам

Валеология. Денсаулық және өмірлік дағдылар

9

ВАЛЕОЛОГИЯ

¥йқының 

гигиеналық  мәні

З А   РЕЙМ ОВА,

Ақсеңгір  орта  мектебінің 

бастауыш сынып  мұғалімі 

Жамбыл ауданы, Алматы облысы

Сабақтың  мақсаты:

1.  А д ә м   д е н с а у л ы ғ ы н ы н   қ ы м б а т т ы л ы ғ ы ,  

қажеттілігі ж ән е ұйқы гигиен асы н ы ң а л а т ы н  орнын 

түсіндіру;

2.  О қ у ш ы л а р д ы ң   ж е к е   б а с   ги ги ен асы н   ж ә н е  

т а з а л ы қ   м ә д е н и   д а ғ д ы л а р ы н   жетілдіру;

3.  С а л а у а т т ы   ө м і р   с а л т ы н   с а қ т а й   б і л у г е  

т ә р б и е л е у .

Ә д ісі:  таны сты ру,  сүрақ-ж ау ап .

Түрі:  а р а л а с   сабақ.

К ө р н е к і л і г і :   б ү к т е м е ,   м а қ а л д а р   ж а з ы л ғ а н  

қағаз,  с у р етт ер ,

жүктеу/скачать 1,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: